Materiaalzone 
Fietstoerisme 
Jan-Willem van Schip openhartig over mentale problemen: “Ik vind het leven nog steeds geen aanrader”
Geluk was de afgelopen jaren geen zekerheidje voor Jan-Willem van Schip. De afgelopen dagen liet de Nederlander zich in verschillende media uit over de mentale problemen waar hij de laatste jaren mee kampte. “Ik vind het leven nog steeds geen aanrader”, zei hij na de gewonnen koppelkoers voor de camera van de NOS.
“Ik heb het echt, echt moeilijk gehad. De laatste keer dat ik een interview probeerde te halen, vertelde ik dat ik het leven zo moeilijk vond”, aldus Van Schip dinsdagavond. Daarna gaf hij aan het soms nog steeds zwaar te hebben. “Maar af en toe lukt het wel en schuiven we een fase op.”
Het was de tweede keer in evenveel dagen tijd dat Van Schip zich uitliet over zijn mentale problemen. Dinsdagochtend publiceerde de NOS al een uitgebreider interview met de Nederlander. Daarin blikt Van Schip terug op een nooit uitgezonden interview met de publieke omroep na het omnium op het EK in Grenchen, waarin hij net naast het podium viel.
In die video vertelde hij huilend over de zwaarste periode in zijn leven, de druk van het “anders zijn” en zelfs over momenten dat hij niet meer wilde leven. “Soms laat ik de video aan mensen zien”, doet de goudenmedaillewinnaar zijn verhaal. “Sommigen zeggen dan: dit is vet, dit is cool. Maar er zijn ook mensen die raar gaan doen. Mensen willen veilig blijven. Het is misschien mooi als ik mezelf kwetsbaar toon, maar het geeft heel veel gezeik.”
Geen profcontract na Roompot-tijd
Van Schip liet al eerder doorschemeren moeite hebben met het ‘anders zijn’. Of eerder: moeite te hebben met de interpretatie van anderen dat hij anders is. Toen Roompot-Charles in 2019 ophield te bestaan, kon de Nederlander ondanks goede prestaties geen profploeg vinden. Daarna tekende hij bij BEAT. Van Schip dacht toen ook al dat het ‘anders zijn’ ervoor zorgde dat hij geen profcontract kreeg.
“Ik vind het moeilijk, omdat ik denk dat ik het wel waard ben en ook zeker zou moeten kunnen, maar het niet krijg. Ik kan knetterhard fietsen en ik kan de hele dag op kop rijden”, zei hij in 2019 in een interview met WielerFlits. “Het is ook niet dat ik de technische vaardigheden niet heb, want ik rijd ook goed in de Slag om Norg of Dwars door het Hageland.”
“Ik heb wel eens gezegd: als iemand je badkamer komt verbouwen, dan komt ‘ie binnen en zegt ‘ie: ik ga even dit muurtje weghalen, ik ga het zus en zo doen. En dan denk je: ik zou het zelf niet kunnen, maar ik snap het wel en ben blij dat het is uitbesteed. Dat kun je nog volgen. Het vinden van een ploeg kan iemand je uitleggen, maar ik snáp het gewoon niet.”
Jan-Willem van Schip in zijn tijd bij Roompot – foto: Cor Vos
Acceptatie
De afgelopen jaren lijkt Van Schip zich bewuster te zijn geworden van zijn gedrag en de gevolgen van zijn gedrag voor zijn omgeving, maar juist dat maakte het mentaal zwaar.
In het interview met de NOS vertelt hij. “Ik ben soms een betweter, maar ik heb ook moeites met die keuzes maken. Als je iemand hebt die een andere keuze maakt, heeft dat weerslag op de hele groep. Stel je gaat naar de disco en iedereen is lekker aan het dansen, maar er is er een die de hele tijd onzeker om zich heen aan het kijken is of hij wel goed danst. Daar wordt iedereen ongemakkelijk van. Die guy was ik”, gaat hij verder.
Het accepteren van zichzelf, dat hij ‘anders’ was, was lastig voor Van Schip. Zeker als personen daar continu om lachen. “In Vive le Vélo werd ooit hard gelachen om mijn ingekorte stuurpen en op maat gemaakt aerostuur. Het is bewezen dat het werkt, maar nooit is iemand naar mij toegekomen om te vragen: mag ik dat ook proberen?”
“En nog steeds als ik in een peloton rijd, schelden allemaal gasten me verrot omdat ik met een te smal stuur rijd. What the fuck?“, gaat hij verder. “Ben je dan zelf onzeker, omdat je zelf geen eigen stuur erop mag schroeven? Ben je bang dat ik echt sneller ben? Het geeft zo veel gezeik. Dat is zo verschrikkelijk moeilijk.”
Verbetering door psycholoog, balans met Havik
Praten met een psycholoog heeft de kersverse wereldkampioen geholpen. Om te accepteren dat hij ‘anders’ mag zijn. “Nu merk ik ook dat ik er normaler over kan communiceren, dat ik mensen mee kan krijgen en dat het ook mág verschillen”, aldus Van Schip. Havik bevestigde in het flashinterview na afloop van de gewonnen koppelkoers: “Wij hebben de perfecte combi gevonden in wat we wel toelaten van hem en wat niet. Ik ben zo trots op hem.”
Van Schip eindigde: “Dit is zo fijn. Zo zie je dat de sport je van de straat houdt. Het geeft me weer rust.”
Heeft iemand daar een link van?
Kijk zo'n noviteit als een smal stuurtje is best leuk om op te vallen maar als je er daadwerkelijk een gevaar door bent in het peloton dan snap ik wel dat ze zo op hem reageren.
Na mijn afstuderen kocht ik een nieuwe fiets met een veel breder stuur. Voelde eerst raar, maar omdat ik die fiets het meest gebruikte begon juist mijn oude fiets raar en instabiel te voelen. Het probleem: mijn stuurbewegingen waren te grof geworden voor dat smalle stuur. Een fiets waar ik vijftien jaar probleemloos op had gefietst.
De stuurbewegingen van Van Schip zijn al lang aangepast aan zijn smallere stuur. Is een onbewust proces.