Voorbeschouwing: NK wielrennen voor vrouwen 2020
foto: Cor Vos
zaterdag 22 augustus 2020 om 07:50

Voorbeschouwing: NK wielrennen voor vrouwen 2020

Wie denkt aan een Nederlands kampioenschap in Noord-Nederland denkt doorgaans niet meteen aan een parcours waarin hoogteverschillen een rol spelen. Niets is echter minder waar bij de Nederlandse kampioenschappen van 2020. Op de flanken van de VAM-Berg, een nog altijd uitdijende vuilnisbelt, wordt zaterdag 22 augustus namelijk gekoerst met als inzet de nationale driekleur. De titelstrijd bij de vrouwen belooft een interessante koers te worden, misschien zelfs wel een ware afvalkoers. WielerFlits blikt vooruit!

Historie

Mien van Bree werd in de jaren dertig al officieus wereldkampioene, maar erkenning kwam er amper. Kans om te strijden voor een Nederlandse kampioenstrui kreeg ze nooit. Een petieterig krantenbericht (vermenigvuldig het aantal woorden met 62 om aan de lengte van deze voorbeschouwing te komen…) waarin het blijde nieuws van haar wereldtitel werd aangekondigd werd afgesloten met de volgende woorden: “Zouden onze vrouwen niets beters te doen hebben?”

Wilma van der Wal is een andere pionier. In 1958 is zij – ‘als enige wielrenster in Nederland’ – erbij als op het circuit van Reims-Gueux het eerst WK op de weg voor vrouwen wordt georganiseerd. Dertig vrouwen uit negen landen stonden aan de start, en de Amsterdamse stond aan het vertrek in de rood-wit-blauwe trui. Ze moest de meute al vroeg laten gaan en ze zou op dik achttien minuten van de legendarische Elsy Jacobs als allerlaatste finishen. Wie denkt dat Van der Wal, die heel wat jaren rondreed in de Nederlandse driekleur, ook daadwerkelijk de Nederlands kampioene was heeft het mis. De hoge heren van de KNWU wilden er niet aan. In de woorden die van Van der Wal in 1958 liet optekenen in Het Vrije Volk: “Dr. van Dijk, de voorzitter van de KNWU ként me niet eens.”

Een andere tijd, net wat u zegt.

Wilma van der Wal reed de eerste WK-wegwedstrijd voor vrouwen – foto: Nationaal Archief

Na het eerste WK van de UCI ging het langzaamaan crescendo met het hardrijden voor dames op de fiets. De eerste wielerwedstrijd voor vrouwen in Nederland vindt volgens een zoektocht in de archieven plaats op 23 juni 1959 in Ossendrecht. Wereldkampioene Elsy Jacobs wint voor Victoire van Nuffel. Van Nuffel, die we met recht een icoon kunnen noemen, zou een paar dagen later de eerste Belgisch kampioene op de weg worden. Het zou dan nog zes jaar duren voor het eerste NK op de weg zou plaatsvinden.

De oprichting van de Nederlandse Dames Wielren Club in 1964 betekende dat het Nederlandse vrouwenwielrennen nog maar eens een tanje hoger schakelde. De KNWU honoreert de felgekoesterde wens van de NDWC om een NK te organiseren dat jaar nog niet, maar er worden dat jaar al wel wat wedstrijden voor vrouwen georganiseerd. Daar moest de NDWC soms hard voor leuren. Anneke Groeneveld, de eerste voorzitter van de club en dus één van de grondleggers van het Nederlandse vrouwenwielrennen, neemt ons mee terug in de tijd. “Voor 1964 waren er ook wel wedstrijden, de eerste wedstrijd nadat de NDWC was opgericht vond plaats op 30 maart in Werkendam.”

Waarom uitgerekend in Werkendam? Dat blijkt geen toeval. “Wij waren afhankelijk van de organisatoren die een wedstrijd organiseerden. Daar hebben wij hard aan gewerkt om die over te halen. Mijn vader heeft de wedstrijd in Werkendam voor ons georganiseerd”, vertelt Groeneveld. “Hij was voorzitter van de wielervrienden in Werkendam, en hij werd gek van mijn gezeur…” Groeneveld, destijds Van Doesburg, was natuurlijk een van de rensters aan het vertrek. Ze had onder meer concurrentie van Stien Kaiser, groot schaatskampioene, maar ook een fanatieke fietser. Zij moesten het allebei afleggen tegen de Belgische Liliane Cleiren.

En na Werkendam kwamen er meer wedstrijden. Zoals gezegd, de tijd was volgens de KNWU nog niet rijp voor een NK, maar WV Meteoor in Assen stond er wel voor open. Op naar Drenthe dus, de provincie waar nu ook weer om de titel wordt gestreden. Een officieus kampioenschap waarmee de dames nog maar eens lieten zien dat het ze menens was. Er gaat immers weinig boven de kracht van herhaling. Ineke van IJken, evenals Wilma van der Wal een typiste en tevens een van de oprichters van de NDWC, staat in de boeken als winnares van dat officieuze NK, maar ze is volgens de overlevering niet de eerste die over de streep kwam. Die eer was voorbehouden aan Hennie Hondeveld, maar zij was geen lid van de NDWC. Dat wist Van IJken als secretaresse van de club natuurlijk maar al te goed…

Een jaar later is ook de KNWU overstag. 10 rondes van 4,2 kilometer jakkeren over het circuit van Zandvoort. Opnieuw wint de rappe Van IJken, en ditmaal is ze ook daadwerkelijk de eerste die over de streep kwam. Dr. van Dijk, die enkele jaren daarvoor nog geen idee had wie Wilma van der Wal was, sprak haar na afloop toe: “Ineke, dit is een historisch moment, je bent de eerste echte kampioene. Je bent ook de ware kampioene, want je hebt er veel voor gedaan en overal waar je reed, demonstreerde je hoe serieus en consequent jij je sport beleidt. Het doet mij dan ook veel genoegen je hier als Kampioene van Nederland 1965 te mogen huldigen.” Ofwel: welkom bij de club.

Leontien, Marianne, Keetie, Monique, Anna, Annemiek; allen zijn ze schatplichtig aan het werk van Van IJken en haar collega-pioniers.

Laatste tien winnaressen NK wielrennen voor vrouwen
2019: flag-nl Lorena Wiebes
2018: flag-nl Chantal Blaak
2017: flag-nl Chantal Blaak
2016: flag-nl Anouska Koster
2015: flag-nl Lucinda Brand
2014: flag-nl Iris Slappendel
2013: flag-nl Lucinda Brand
2012: flag-nl Annemiek van Vleuten
2011: flag-nl Marianne Vos
2010: flag-nl Loes Gunnewijk


Vorig jaar

De mussen vielen van het dak en de eikenprocessierupsen vielen uit de bomen. Maar dat belette het peloton niet om er een interessante titelstrijd van te maken tussen Ede en Wageningen. Het eerste vuurwerk kwamen van Kirstie van Haaften en voormalig ADO-keepster Marieke van Witzenburg. Daarna was het de beurt aan Chantal Blaak, Ellen van Dijk, Floortje Mackaij, Julia Soek, Evy Kuijpers, Riejanne Markus, Kirsten Peetoom en Nancy van der Burg om zich te tonen. Deze groep hield stand tot een goede twaalf kilometer van de meet.

Bij het uitrijden van Wageningen was het thuisrijdster Annemiek van Vleuten die zich op een van de molshopen op het parcours liet gelden na goed voorbereidend werk van privé-pletwals Moniek Tenniglo. Van Vleuten kreeg even ruimte, maar het bleek haar voor eigen volk niet gegeven. Ook versnellingen van Van Dijk, Anna van der Breggen en Lucinda Brand leverden voor hen niet het gewenste resultaat op. Gesprint zou er worden.

In de sprint heuvelop in Ede betaalde Lorena Wiebes het werk van haar ploeggenotes bij Parkhotel Valkenburg dubbel en dwars terug. Zij sprintte Amy Pieters en Marianne Vos, toch niet de minsten, met groot vertoon van macht uit het wiel. Blij zeeg ze neer op het asfalt, om even later op het podium de driekleur in ontvangst te nemen.

Er zijn weinig tweedejaarsprofs die het NK kunnen winnen – foto: Cor Vos

NK Wegwedstrijd voor vrouwen 2019
1. flag-nl Lorena Wiebes (Parkhotel Valkenburg)
2. flag-nl Marianne Vos (CCC-Liv)
3. flag-nl Amy Pieters (Boels-Dolmans)
4. flag-nl Annemiek van Vleuten (Mitchelton-Scott)
5. flag-nl Ellen van Dijk (Trek-Segafredo)


Parcours

Het parcours draait letterlijk en figuurlijk om de VAM-Berg. Een krankjorum stukje Drenthe. Hellingen zijn normaliter een erfenis van een ijstijd of platentectoniek, maar dat is hier allerminst het geval. Honderd jaar geleden was het gebied nabij Wijster een vlakte, maar met dank aan gigantische ladingen huisvuil is het nu verworden tot een ware wielerattractie. De schoorstenen van de afvalverwerking roken nog steeds en de VAM-Berg wordt in de toekomst dus nog hoger, als het goed is komt de top over enkele jaren op 63 meter boven NAP te liggen. Nu staat er op de top een bord met als tekst ‘4800 cm + NAP’. Femmy van Issum, hét gezicht van de Ronde van Drenthe, noemt de uit de kluiten gewassen vuilstort liefkozend ook wel Col du VAM. Strikt gezien geen juiste term, maar ach, wat geeft het. In het noorden van Nederland hadden ze een wielerdroom, en die hebben ze nu in de vorm van de VAM-Berg. Handbikers, mountainbikers, reguliere racefietsers, ze kunnen zich allemaal prima vermaken op de flanken van de ‘Vamtoux‘.

De VAM-Berg is de scherprechter in de Ronde van Drenthe – foto: Cor Vos

De VAM-Berg kan op vier manieren worden beklommen. Je hebt de variant die al heel wat jaren voor de aanleg van het fietstracé werd gebruikt voor passages in de Ronde van Drenthe, maar deze weg fungeert nu als de afdaling direct na het voltooien van een ronde. De finish voorbijrijden betekent tijdens het NK een bocht naar links en snelheid maken. Onderaan is het een krappe bocht naar rechts om zeer spoedig aan de tweede helling te beginnen. Dit is de steilste variant van de VAM-Berg, een mooie gelegenheid voor de rensters met macht om de duimschroeven nog eens aan te draaien. Samen met de finishklim is het een mooie tweetrapsraket.

Na de passage langs de verzorgers komen we aan bij de afdaling waar ook alle recreatieve fietsers zich op normale dagen naar beneden storten. Nu is het tijd voor het vlakke deel van het parcours. Waar je je op de steile flanken soms even stiekem op de Koppenberg of de Redoute waant, hier weet je weer dat je op Drentse grond rijdt. Het vaak smalle biljartlaken voert de rensters eerst kort richting het zuiden, maar al snel wordt koers gezet richting het dorpje Drijber. Daar moet je eigenlijk alweer vooraan zitten wil je als een van de eersten de finishklim opdraaien, want zodra je het dorpje bent uitgereden krijgen de rensters al snel een smallere weg voor de kiezen, waarna er eigenlijk geen mogelijkheid meer is om op te schuiven.

De finishklim is publicitair gezien de meest interessante. De meest noordelijke variant begint met een fraai aangelegde terugdraaiende bocht. Hierna gaat het nog even lichtjes naar beneden voor begonnen wordt aan de korte, maar krachtige kasseienstrek. Herstel: keienstrook, want in Drenthe spreekt men van keien. Of flinten. Wie goed zoekt vindt er tijdens het Drentenieren nog heel wat elders in de provincie. Op het NK is het in de laatste pakweg 150 meter is het stevig stuiteren en ook nog stevig klimmen; het stijgingspercentage is hier maximaal vijftien procent. Op het ‘Dak van Drenthe’ kun je ver kijken.

Het rondje dat de rensters af dienen te leggen is slechts 7,3 kilometer. Om aan een wedstrijd van 124,1 kilometer te komen moeten er liefst zeventien ronden worden afgelegd. Dit houdt in dat tijdens de koers 33 hellingen bedwongen moeten worden (voor de oplettende lezers ons van rekenfouten betichten: de koers start op het vlakke deel van het parcours). Nee, het zijn niet de langste hellingen, maar ze nodigen wel uit tot koersen.

Start: 14.30 uur
Finish: 17.30 uur


Favorieten

Torenhoog favoriet zijn is één ding, de klus ook daadwerkelijk klaren is iets anders. Toch zullen er weinig mensen zijn die Annemiek van Vleuten niet als topfavoriet zullen bestempelen. Ga maar na: de regerende wereldkampioene op de weg is dit seizoen nog ongeslagen. Voor de coronacrisis het wielrennen echt in z’n greep kreeg won ze de Omloop Het Nieuwsblad met een eclatante solo vanaf de Muur van Geraardsbergen. Dit kunstje herhaalde ze na de herstart in een drietal Baskische eendagskoersen en Strade Bianche. De teller staat dus op vijf overwinningen in evenzoveel wedstrijden. Van Vleuten is sinds ze bijna elf maanden geleden in Yorkshire de regenboogtrui veroverde niet meer verslagen. De grote vraag is natuurlijk: blijft dat zo? Niet als het aan de concurrentie ligt natuurlijk. En die is niet gering op het NK. Er zijn immers zoveel toppers dat er ook wel gesproken kan worden van een mini-WK.

Een wielerleven geleden werd Van Vleuten al eens nationaal wegkampioene – foto: Cor Vos

Een WK-winnares die ook al eens succesvol was op het NK is Chantal Blaak. Twee keer om precies te zijn. In mei kondigde Blaak aan dat ze na het voorjaar van 2022 de fiets verruilt voor de ploegleiderswagen. Het tactische vernuft van Blaak zal in de auto ongetwijfeld ook van waarde blijken. Maar eerst wordt er nog gekoerst. Blaak, dit jaar al succesvol met een lange solo in de GP Le Samyn, heeft als bijkomend voordeel dat ze voor de sterkste ploeg ter wereld rijdt. Er zijn nog wel een paar rensters binnen Boels-Dolmans die het kunnen afmaken, maar Blaak heeft wel een reputatie als kampioenschapsrenster. Dat kan haar zeker goed van pas komen.

Net als Chantal Blaak heeft ook Anna van der Breggen haar afscheid van het peloton aangekondigd. Zij werd in tegenstelling tot haar Rotterdamse ploeggenote nog nooit Nederlands kampioene op de weg. Het palmares van AvdB is natuurlijk al subliem, maar ze hoort eigenlijk wel in een rijtje met NK-winnaressen thuis. Ze was er in het verleden al diverse malen dichtbij, maar winnen kwam er nog niet van. Nu dan?

Chantal Blaak won dit jaar al de GP Le Samyn – foto: Cor Vos

Ook Amy Pieters mogen we niet uitvlakken op dit a-typische NK-parcours. Enkel bij haar eerste deelname eindigde ze niet bij de eerste tien, daarna was zij een vaste waarde vooraan in de koers. De titel was echter nog nooit voor haar. De regerend Europees kampioene is pas aan haar eerste wedstrijd van het jaar toe, waardoor er logischerwijs wat twijfels zijn.

CCC-Liv start ook met een sterk blok, aangevoerd door – hoe kan het ook anders – Marianne Vos. Zij zou op kunnen gaan voor haar vijfde nationale wegtitel. Nog meer dan bij Van der Breggen geldt: Vos heeft deze overwinning in principe niet meer nodig. Maar reken maar dat ze ‘m graag zou winnen. Daarnaast: is er iemand die harder een klim als de VAM-Berg op kan stormen? We wagen het te betwijfelen.

Verder kan de oranje armada van Jeroen Blijlevens rekenen op twee interessante outsiders. Pauliena Rooijakkers werd vorig jaar derde in de Clásica San Sebastián en afgelopen week behaalde ze eenzelfde klassering in de Giro dell’Emilia. Dat zal zeker voor het nodige vertrouwen zorgen bij de meervoudige Europees en Nederlands kampioen strandracen. Op de VAM-Berg kunnen we een goede klassering eveneens niet uitsluiten, al zal winnen nog niet meevallen.

Pauliena Rooijakkers maakte indruk in de Giro dell’Emilia – foto: Cor Vos

Voor Sabrina Stultiens was de vijfde plaats weggelegd op de San Luca in Bologna. Het maakt nog maar eens duidelijk dat Stultiens verder uit het diepe dal klimt waar ze twee jaar geleden in terecht kwam. De Limburgse was zich aan het voorbereiden op het WK wielrennen in Innsbruck toen het noodlot toesloeg. Voor de start van de Tour de l’Ardèche kwam ze hard ten val en daarbij liep ze een hersenschudding op. Haar herstel was een lang een slopend proces en net op het moment dat ze weer zou kunnen koersen kwam de coronacrisis om de hoek kijken. Een goed NK zou een mooie beloning voor al het harde werken zijn. Er zullen weinig mensen zijn die haar de titel misgunnen…

Het zal een lastige klus worden voor titelverdedigster Lorena Wiebes om in haar eerste koers namens Team Sunweb haar titel te verdedigen. De Mijdrechtse is allesbehalve een pannenkoek op korte, nijdige heuvels als de VAM-Berg, maar zeker als het een harde koers wordt zijn er grotere kanshebbers, zeker gezien het aantal heuvels. Echter, als ze er in de finale nog bijzit vlakken we haar beter niet uit. In een sprint heuvelop is het immers niet eenvoudig haar te kloppen. Toch lijkt Wiebes’ kersverse ploeggenote Floortje Mackaij een grotere kans te hebben op de titel. Zij is immers de meer bedreven heuvelrenster van de twee. In de finale behoort Mackaij in ieder geval van de partij te zijn. Maar of ze in staat is op te boksen tegen de andere blokken?

Demi Vollering was afgelopen jaar onderdeel van de winnende ploeg. Dit jaar moet zij de handschoen oppakken bij Parkhotel Valkenburg. In Bologna verdedigde ze haar titel zonder succes. Een mechanisch defect onderaan de San Luca maakt een einde aan haar kansen. Zuur, want Vollering was zeker een kanshebster in de Levert het NK meer succes op? De hellingen zou ze prima moeten kunnen verteren en daarnaast is ze niet bang om op een onverwacht moment de knuppel in het hoenderhok te gooien. Dat kan best eens van pas komen.

Tot begin dit jaar was Lucinda Brand regelmatig in het rood-wit-blauw te bewonderen – foto: Cor Vos

Ook voor Lucinda Brand ging de Giro dell’Emilia niet helemaal naar wens. Vlak voor de klim naar de meet kwam ze ten val. Ook verder kwam het er nog niet echt van op de weg, dit seizoen. Desondanks kunnen we het Brand-scenario op dit intervalparcours niet durven uitsluiten. De laatste keer dat het nationaal wegkampioenschap in Drenthe werd georganiseerd ging de zege overigens naar Brand. Dat was weliswaar op een totaal andere omloop (vlak, wat dacht u), maar dit werk zou haar nog veel beter moeten liggen.


Favorieten volgens WielerFlits
**** Annemiek van Vleuten
*** Anna van der Breggen, Marianne Vos
** Lucinda Brand, Pauliena Rooijakkers, Floortje Mackaij
* Chantal Blaak, Amy Pieters, Demi Vollering, Sabrina Stultiens

Website organisatie
Deelnemerslijst


Weer en TV

Op NPO 1 is de wedstrijden van 15.30 tot 17.50 uur rechtstreeks te zien. De NOS biedt tevens een livestream aan op haar website en de app. Ook bij RTV Drenthe zijn de verrichtingen van het vrouwenpeloton te volgen.


RIDE Magazine
21 Reacties
Sorteer op:
20 augustus 2020 08:17
“Zouden onze vrouwen niets beters te doen hebben?” Het waren andere tijden zullen we maar zeggen.
20 augustus 2020 08:39
Als Wiebes de vorm van vorig jaar heeft zal ze hier ongetwijfeld een hele goede kans maken om te winnen. Vorig jaar kon ze Posbank meermaals overleven, dus dan zal dit ook wel lukken.
20 augustus 2020 08:50
Ik ben inderdaad benieuwd of het hier sprinten wordt of niet, ook bij de mannen. Het overleven van die ‘klimmetjes’ is denk ik het probleem niet, maar de aankomst ligt wel bovenaan de steilste strook met keien, en is echt een puncheur-aankomst. Ik denk toch dat het voor de pure sprinters ietsje te veel is.
20 augustus 2020 10:44
Zaterdag zal de wind behoorlijk aanwakkeren. Dat zal het peloton nog meer op een lint trekken. Ik verwacht zeker geen grote groep aan de aankomst.
    20 augustus 2020 12:01
    Het parcours is aan de buitenkant afgesloten met dichte hekken van circa 2,5 meter hoog. Dus de wind zal daardoor een minder grote rol spelen helaas
20 augustus 2020 11:18
Ik denk dat het bij de vrouwen een slagveld wordt waar meer als 3/4 van het peloton uit koers wordt gehaald ivm gedubbeld worden.
    20 augustus 2020 11:34
    Slachtveld, dat klinkt een beetje eng. Zullen we het op een slagveld houden? ;)
    20 augustus 2020 11:58
    @AWestie: lol!
    20 augustus 2020 18:57
    Hahaha inderdaad, heb het aangepast hopelijk wordt het niet zo erg
20 augustus 2020 11:27
Edit redactie: bedankt, aangepast!
20 augustus 2020 22:22
Wat een fijn stuk om te lezen!
20 augustus 2020 22:32
Hup Vos! Ik juich altijd voor deze levende wielerlegende.
21 augustus 2020 08:44
Mooie uitgebreide voorbeschouwing. Een belangrijk deel ontbreekt naar mijn mening. De cyclocross vrouwen van team Roodhooft (Cyclismo Mundial) staan ook allemaal aan de start. Je zou verwachten dat de NK (Ceylin), WK (Ceylin) en EK (Yara) in een net andere discipline ook wel genoemd mogen worden. Het is interessant wat een team met alleen toprenners in het cyclocros op de weg doen. Ze kunnen namelijk alle vier piekvermogen leveren op de VAM en hebben een goede sprint (Ceylin en Annemarie). Plaatsing in een peloton is wat anders natuurlijk.
21 augustus 2020 10:52
Complimenten voor de prachtige beschrijving van de Col de VAM! Prettig te lezen en toch gedetailleerd en vanuit een gedegen voorkennis geschreven. (Kom je uit de buurt Tim?)
    21 augustus 2020 15:36
    Haha, klopt. Eens in de zoveel tijd moet ik er eens overheen rijden ;-) Bedankt voor het compliment!
21 augustus 2020 10:53
Ik denk dat het dit keer niet voor van Vleuten zal zijn, maar Brand en Vos gaan strijden om de overwinning.
21 augustus 2020 14:08
Ik mis nog 2 dames, de gezusters De Jong tijden ze niet mee???
22 augustus 2020 09:11
Ik verwacht een afvalkoers ;)
22 augustus 2020 09:23
Dit lijkt me een echt Vos-parcours trouwens. Die punch van haar bergop is onovertroffen.
22 augustus 2020 09:30
Leuke voorbeschouwing!

Edit redactie: heel scherp, aangepast. Dank!

Reacties zijn gesloten.