Van oorlogsgebied in Donetsk naar de wereldtop, een portret van Mark Padun

Interview Hij reed al naar podiumplaatsen in etappes in de Giro en Vuelta en was in kleinere koersen grote klimmers de baas. Toch fronsten veel wielerliefhebbers de wenkbrauwen na de etappeoverwinning van Mark Padun in de Dauphiné. Toen de 25-jarige Oekraïner de dag daarop weer wist de winnen, was de verbazing compleet. Wie is deze renner? En waarom presteert hij plotseling zo goed? WielerFlits benaderde hem voor een gesprek.

De gloednieuwe winter-editie van RIDE Magazine is vanaf nu verkrijgbaar! Mathieu van der Poel staat op de cover. In ons magazine lees je een uitgebreid verhaal van 10 pagina's met dé smaakmaker van 2023. Bestel nu jouw exemplaar online voor slechts € 9,95. Wil je RIDE extra voordelig ontvangen? Neem dan nu een abonnement en ontvang 20% korting!

Bij Donetsk zullen veel mensen denken aan de burgeroorlog die Oekraïne sinds 2014 verdeelt. Maar de stad in het oosten van Oekraïne is ook de plaats waar Mark Padun in 1996 het levenslicht zag en de plek waar in aanraking kwam met de wielersport. “Mijn eerste trainer ging langs scholen en verzamelde dan jongens en meisjes. Hij stelde voor om langs te komen voor een workshop, dat was gratis. Ik ben daar met vrienden naartoe gegaan, heb het geprobeerd en ben gebleven. Zo ben ik begonnen met fietsen”, legt de klimmer van Bahrain-Victorious uit.

Donetsk
Samen met zijn vrienden geniet hij van de Oekraïense koersen. Met de profsport houdt Padun zich aanvankelijk niet echt bezig. “Pas in 2010 heb ik voor het eerst de Tour de France gekeken. Ik keek wel eens wat etappes, en dan hadden we het er met vrienden over. De echte interesse kwam pas in 2011 of 2012”, vertelt Padun in het Russisch, de moedertaal van de meeste mensen uit Donetsk. “Ik wilde gewoon wedstrijden rijden met mijn vrienden.” Van zijn kameraden is Padun overigens de enige die nog fulltime aan het fietsen is.

Maar toen braken er gevechten uit. Gesteund door Rusland roept de regio Donetsk de onafhankelijkheid uit. Oekraïne laat het hier niet bij zitten en trekt ten strijde. Het is het begin van een langslepend conflict, waar tot op de dag van vandaag doden vallen. Geen geschikt milieu voor een jonge wielrenner als Padun. “Toen de oorlog uitbrak hebben mijn ouders me daar weggestuurd. Een jaar later ben ik naar Italië vertrokken.” Zijn ouders hebben de stad inmiddels ook verlaten.

Padun in zijn tijd bij Colpack – foto: Team Colpack

Italië
Hoewel Padun tegenwoordig in Andorra woont, komt hij nog graag in Italië om te trainen. Het is het land waar hij in dienst van de lokale ploeg Colpack toonde wat hij in zijn mars heeft. De jonge Oekraïner leerde er winnen: etappezeges in de Giro della Regione Friuli Venezia Giulia, de Giro Ciclistico della Valle d’Aosta Mont Blanc en de Baby Giro d’Italia. Zijn prestaties blijven niet onopgemerkt en hij wordt ontdekt door de scouts van Bahrain Merida. Ze bieden hem een contract aan, waar Padun niet lang over na hoeft te denken.

Na een sterk 2018 met een ritzege in de Tour of the Alps, krijgt Padun het jaar daarop plotseling last van zijn knie. Het staat een definitieve doorbraak voorlopig in de weg. “Ik heb een specifieke rug, die blijft recht. Omdat mijn zadel verzet was, ging mijn rug buigen. Daardoor kwam er meer druk op mijn knieën”, vertelt Padun.  “Ik heb mijn positie veranderd en ben toen aan mijn rug beginnen werken. Daarna werd het beter en kon ik weer terugkeren. Datzelfde jaar won ik nog. Godzijdank is dat voorbij.”

Records
Zijn specifieke rug was niet de enige reden die de renner uit Donetsk van overwinningen afhield. Ook problemen met de spijsvertering speelden hem parten. “Mijn metabolisme werkt niet goed op een overschot aan koolhydraten. Daar heb ik met een diëtist naar gekeken en hebben we de koolhydraten teruggebracht tot het minimale”, zegt de Oekraïense openbaring. Die aanpak werpt zijn vruchten af. “Van april tot mei ben ik vier en een halve kilo afgevallen. Daarna heb ik persoonlijke records gevestigd.”

Het ene na het andere vermogensrecord sneuvelt. Padun heeft zichzelf weer gevonden en krijgt in de Dauphiné de kans om dat ook aan de buitenwereld te tonen. Op imponerende wijze weet hij twee etappes te winnen, achter elkaar. “In de Dauphiné heb ik alleen mijn inspanning van anderhalf uur verbroken. De rest van de records staat nog”, legt hij uit. Met andere woorden: het had nóg sneller gekund.

Padun schrijft de slotetappe van de Dauphiné op zijn naam – foto: Cor Vos

Kritiek
Na de etappekoers in Frankrijk veranderde er veel. Niet iedereen vertrouwde de plotselinge doorbraak van de tamelijk onbekende Oekraïner. Van allerlei kanten werd Padun aangevallen en beschuldigd van doping. “Het is niet de eerste keer. In mijn debuutjaar ben ik ook beschuldigd, maar dit keer was het veel groter. Ik was daar niet aan toe. Ik wilde er niet over nadenken en ben gestopt met media volgen en ben de bergen ingetrokken tot het voorbij was.”

Of hij de kritiek verwacht had? “Voor mij was de hele ervaring onverwachts. Opeens had ik zo’n etappe, of zulke etappes gewonnen”, zegt Padun. “Daarom realiseerde ik niet wat ik in feite gedaan had. Het was voor mij allemaal een verrassing. Daarom heb ik me geprobeerd er voor af te zonderen.”

In zulke moeilijke tijden vindt de Oekraïner ook steun in zijn geloof. “Ik geloof in God en ik geloof dat ik zijn zoon ben. Ik ben opgegroeid in een christelijk gezin”, vertelt hij. “Ik geloof dat de Heer met mij is. Dat helpt me.”

Grote rondes
Door zijn zeges zijn alle ogen ook opeens op Padun gericht zijn voor een etappeoverwinning in een grote ronde. “Na de Dauphiné begreep ik dat ik serieuze races kan winnen. Ik zou niet zeggen dat het meer druk opleverde, maar wel meer motivatie.” Aan het kopmanschap in een grote ronde moet Padun nog even niet denken. “Ik bereid me nu voor op de Vuelta. Mikel Landa zal daar onze kopman zijn. Ik denk dat hij die plek ook wel verdient.” De selectie van Bahrain Merida bestaat verder uit Wout Poels, Yukiya Arashiro, Damiano Caruso, Jack Haig, Gino Mäder en Jan Tratnik.

“Ik heb dit seizoen als doel gesteld om een etappe in een grote ronde te winnen,” sluit Padun af. Slechts vier Oekraïners wonnen ooit een rit in een grote ronde: Serhiy Honchar, Serhiy Ushakov, Vladimir Pulnikov en Yaroslav Popovych. Deze Vuelta zou Padun zomaar de vijfde in dat rijtje kunnen worden. “Dat zou echt gaaf zijn.”