Review: Specialized Diverge STR, een full-suspension gravelbike
foto: Specialized
Ties Wijntjes
donderdag 10 november 2022 om 09:00

Review: Specialized Diverge STR, een full-suspension gravelbike

Een kleine maand geleden presenteerde Specialized de nieuwe Diverge STR: een gravelfiets met voor- en achtervering. De voorbije weken testte ik de fiets veelvuldig en kwam ik tot de conclusie dat – alhoewel erg duur – de dubbele vering niet alleen een opvallende innovatie is, maar ook werkelijk een positieve impact op het rijgedrag heeft.

Specialized beoogde met de Diverge STR het concept ‘smoother is faster’ nog verder te ontwikkelen. Dat wil zeggen: wie comfortabeler op de fiets zit. kan harder fietsen en langer door blijven gaan. Zodoende kwamen ze tot het Suspend the Rider-idee: niet de fiets zelf, maar de berijder wordt geveerd, om krachtsverlies te voorkomen. De realiteit ligt iets genuanceerder, maar dit was wel de insteek van Specialized.

Daarvoor wordt al jaren gebruik gemaakt van Future Shock: 20 millimeter demping in de bovenzijde van de voorvork. Nu is daar dus future shock 2.0 aan toegevoegd: 30 millimeter vering in de achterzijde van de fiets.

foto: Joris Knapen

Nieuwe vering
Om te beginnen even terug naar de basics: het frame. De Diverge STR is in feite hetzelfde frame als de ‘reguliere’ Diverge, met de toevoeging van de Future Shock rondom de zadelbuis. Aan het frame zijn al de nodige verbeteringen gedaan ten opzichte van de vorige generatie Diverge, waardoor deze ongeveer 300 gram lichter is dan voorheen. De toevoeging van de achtervering maakt dat lagere gewicht overigens ongedaan; netto is het frame uiteindelijk 100 gram zwaarder dan voorheen.

Toen Specialized de achtervering ging ontwikkelen, plakte ze iedere versie vrij letterlijk op het bestaande frame. Dat wil zeggen: het deel waar de vering geplaatst moest worden, werd vrij letterlijk weggezaagd en daar werd vervolgens een nieuw stukje frame (met de vering) op gelijmd.

Zo werd een viertal verschillende soorten vering ontwikkeld en getest. Het eerste prototype was voorzien van een losse zadelbuis die verticaal kon bewegen, met luchtvering. Volgens Specialized bood dit veel comfort, maar was er ook sprake van het nodige krachtverlies. De tweede versie is misschien wel de meest opvallende, met een beweegbare trapas en in de zadelbuis ingebouwde luchtvering. Alhoewel dit volgens Specialized erg veelbelovend was, bleek het te ingewikkeld om in productie te nemen. Versie drie liet vervolgens de vering los en maakte voor het eerst gebruik van een beweegbare zadelpen.

Dat prototype was de aanzet tot de laatste vierde versie die nu in productie is genomen. Het systeem bestaat uit drie onderdelen: een zogenaamde frame post, een hydraulische demper en een ijzeren verbinding tussen de twee, die Specialized de pees noemt.

Het systeem werkt als volgt: de frame post schuift in de zadelbuis van het frame en wordt enkel aan de onderzijde (ongeveer ter hoogte van de bidonhouder) bevestigd, met slechts een bout. Hierdoor zit de frame post vast genoeg om niet te verschuiven of te verzakken, maar kan hij (mede door speling bovenin de zadelbuis) wel horizontaal bewegen. De zadelpen schuift vervolgens in de frame post, in plaats van direct in het frame zelf.

De verschillende onderdelen van de Future Shock 2.0 – foto: Specialized

De beweging van de frame post biedt de vering (maximaal 30 millimeter om precies te zijn), terwijl de hydraulische demper ervoor zorgt dat je zadel niet ongecontroleerd heen en weer springt. Deze demper is verwerkt in de bovenbuis en wordt met de ijzeren pees aan de frame post bevestigd. Waar je bij reguliere vering (denk aan een geveerde voorvork op een mountainbike) een demper induwt, trek je hem hier juist uit om de hoeveelheid vering te regulieren.

De snelheid van de demping en vering is op verschillende manieren te personaliseren, te beginnen met de frame post. Specialized heeft negen frame posts ontwikkeld, die verschillen in formaat en stijfheid. Zo kan je afhankelijk van je rijstijl en je gewicht een frame post kiezen die bij je past. Iedere Diverge STR wordt namelijk met twee verschillende frame posts geleverd, zodat iedere fiets voor een breed scala aan rijders geschikt is.

Daarnaast kan je de flexibiliteit van de frame post ook nog aanpassen door hem 90 graden te draaien, dat komt doordat de frame post uit carbonvezels met verschillende niveaus van stijfheid bestaat. De voor- en achterkant zijn van eenzelfde stijfheid, evenals de zijkanten. Draai de frame post een kwartslag en de stijfheid in de richting waarin de frame post beweegt, verandert dus.

Het hendeltje waarmee je de hoeveelheid vering in kunt stellen – foto: Joris Knapen

Echter, de simpelste en waarschijnlijk ook meest invloedrijke wijze om de hoeveelheid vering te controleren, is een schakelaartje dat bovenaan de achterzijde van de bovenbuis zit. Hiermee kan je de demper van het systeem op drie standen zetten: vast, half open of compleet open. Je stelt hier dus niet in hoeveel demping er is – dat is altijd 30 millimeter – maar hoe snel de demping reageert en daarmee dus hoe snel de vering werkt.

Enkel voorblad
Tot zover de vering, maar er is nog meer te melden over de hardware van de fiets. Zo wordt de fiets enkel geleverd in een 1-by setup, oftewel met één voorblad. Er is dus geen bevestiging voor een voorderailleur aan het frame. De keuze hiertoe maakte Specialized vooral met het oog op ruimte voor brede banden. De plaatsing van een derailleur beperkt dit, dus mede daarom besloot Specialized voor slechts één voorblad te kiezen.

Evengoed opvallend, is dat de Diverge STR voorlopig enkel wordt geleverd met groepsets van SRAM. Alhoewel het monteren van Shimano of Campagnolo groepset wel mogelijk is, zal je dat dan zelf moeten doen. Alhoewel de meningen over de schakelprestaties verschillen, is de remkwaliteit van SRAM erg hoog. Met het slijten van plaatjes blijft de druk in de hydraulische leidingen desalniettemin nagenoeg gelijk, wat ervoor zorgt dat je remmen constant op punt blijven. Dat is op bochtige paadjes of singletrack erg handig.

Onder de voorste bidonhouder vind je de opslagruimte – foto: Joris Knapen

Een laatste welkome onderdeel van het frame, is de ondertussen vertrouwde SWAT box, die ook al op het voorgaande model van de Diverge zat. Deze opbergruimte onder de voorste bidonhouder is ideaal om bijvoorbeeld een regenjack of een binnenband mee te nemen. Tot slot worden alle modellen geleverd met Specialized’s eigen Roval-wielen.

In de praktijk
Kort voor de lancering van de nieuwe Diverge STR kregen we al de kans een middag de fiets uit te proberen, maar in de weken daarna kregen we de fiets te leen om hem uitvoerig te testen. Dat was niet alleen fijn, maar bijna nodig, want de nieuwe vering was eerlijk gezegd best even wennen.

De eerste kilometers op de fiets betrap ik mezelf er regelmatig op de vering aan de achterzijde te testen door als een kind op een springkussen heen en neer te dansen op het zadel. Iedere keer voel ik weer hoe de vering flink mee geeft en dat is in het begin best raar. Dat komt vooral omdat de vering niet recht naar beneden gaat, maar het zadel ook een stuk naar achter beweegt. Je positie op de fiets verandert dus tijdens het fietsen en dat is erg gek.

Door de vering kan je op ruwere ondergrond blijven fietsen, maar dat doen is in het begin nog niet evident – foto: Joris Knapen

Niet voor niets adviseert Specialized het zadel 5 á 10 millimeter naar voren te plaatsen, om die horizontale beweging te compenseren. Zodra ik dat doe, merk ik ook gelijk dat ik al wat beter op de fiets zit. Maar wennen aan de vering, dat doe ik nog niet gelijk.

Ook zonder die gewenning ervaar ik af en toe al een voordeel aan de vering. Op een kasseienstrook of een serie verdwaalde klinkers in het bos bijvoorbeeld. Waar je op dat soort ondergrond normaal al snel alle kanten op stuitert, merk je dat de vering ervoor zorgt dat je veel makkelijker ritme kan houden. In plaats van dat stuiteren, kan het zadel wat op en neer bewegen en houd je zo veel beter contact met de ondergrond, terwijl je stevig kan blijven doortrappen.

foto: Joris Knapen

Dat is een vrij specifiek voordeel, maar dat geldt eigenlijk voor veel onverharde paden. Op keihard aangestampt grind merk je dat natuurlijk niet, maar wel op bospaadjes bezaait met takken, wortels en hobbels. Met de vering kan je toch in net wat meer gevallen goed blijven doortrappen en daardoor makkelijker snelheid behouden.

Brede actieradius
Los daarvan fietst het ook echt een stuk comfortabeler. Ook hier geldt weer dat er op een schelpenpad weinig anders is aan de fietservaring, maar je op de wat ruwere paden een hoop winst behaalt. Zo merk ik dat ik na wat langere ritten op de Diverge STR minder last van mijn rug heb dan na het rijden van dezelfde route op een hardtail mountainbike.

Die verbeterde comfort betekent een aantal dingen: je kan wat langer blijven fietsen, je kunt wat meer ontspannen thuiskomen óf je kan wat slechter wegdek opzoeken. Vooral dat laatste is wat mij betreft een belangrijk pluspunt van de fiets, want hij is daardoor nóg meer allround dan gravelbikes al zijn.

foto: Joris Knapen

Zo kan je met de Diverge STR een hele hoop singletrack mountainbikeroutes meer dan prima opzoeken. Sterker nog, na wat gewenning rijd ik op de relatief vlakke en technisch simpele Nederlandse trails met bijna evenveel vertrouwen rond als met een mountainbike. Waar je op de sommige stukken met veel wortels of technische passages wat snelheid inboet, win je op andere passages weer een hoop door het lage gewicht van de fiets en de wendbaarheid in smalle bochtjes.

Echt technische singletrack-routes zal ik er nog niet mee rijden, maar dat is iets wat in Nederland ook niet bijzonder vaak voorkomt. Mountainbikeroutes zoals Lage Vuursche, Den Treek, Zeist of Schoorl zijn stuk voor stuk prima te doen met de Diverge STR.

Waar je met de Diverge STR dus nóg meer kanten op kan dan met een ongeveerde gravelbike, wordt fietsen op de weg er niet minder op. Als ik de vering op slot zet, merk ik dat de fiets door zijn lage gewicht en goede stijfheid ook op het asfalt echt goed presteert. Doordat de vering niet in de onderzijde van het frame zit, heeft het ook geen invloed op een sprintje of versnelling uit het zadel, wat de snelheid en het gevoel op de fiets ten goede komt. Zeker in Nederland, waar het lastig is een rit over enkel onverharde paden uit te zetten, is dat heel fijn.

foto: Joris Knapen

En juist die reikwijdte maakt de Diverge STR een heel leuke fiets. Doordat hij op veel verschillende soorten ondergrond goed presteert, kan je heel goed verschillende mountainbikeroutes, gravelwegen en bospaadjes aan elkaar lussen en zo verschillende routes rijden. Waar de verharde passages op de mountainbike al snel wat traag voelen en sommige mountainbikeroutes op een gravelbike misschien lastig worden, kan de Diverge STR er prima mee uit de voeten.

Race-geometrie
Met tijd komt de gewenning en na een rit of vijf lijkt er iets te klikken. Waar de fiets – die qua rijstijl echt tussen een mountainbike en gravelfiets balanceert – in het begin wat onwennig rijdt, merk ik dat ik opeens heel veel vertrouwen krijg. Mijn aandacht gaat niet meer alleen uit naar de vering, maar ik voel opeens ook de agressieve geometrie van de fiets tot zijn recht komen en ik knal over smalle paadjes en door korte bochten.

In combinatie met de vering nodigt dat uit om ieder bospaadje wat ik zie in te slaan en op singletrack het gashendel stevig open te trekken en de limiet van de fiets op te zoeken. Snel gaan op de fiets is leuk en op de Diverge STR geldt dat zeker.

Tegelijkertijd zijn er wat mij betreft toch twee nadelen aan de nieuwe Diverge STR. Het Future Shock-systeem aan de achterzijde lijkt toch wat kwetsbaar te zijn, want tijdens een van mijn ritten komt de demper los van de pees die hem met de frame post verbindt. Het is geen groot probleem want de fietsenmaker die ik 500 meter later tref, kan het met een steeksleuteltje zo weer vastdraaien, maar fijn is het ook niet.

Over het tweede nadeel kan ik heel kort zijn: het prijskaartje. Met een prijs van €7.500,- voor het goedkoopste model en €15.000,- voor het duurste model is de fiets behoorlijk duur.

Maar, wie dat geld over heeft voor een fiets, krijgt er een hoop voor terug. De Specialized Diverge STR is namelijk een gravelbike die op verschillende vlakken als comfort, snelheid en rijgevoel goed scoort. Met zijn veelzijdigheid is het vooral een fiets die je op veel verschillende plekken zal brengen en daarin het nodige plezier zal opleveren.

RIDE Magazine
4 Reacties
10 november 2022 10:30
Da's een boel geld voor een alternatieve zadelpenvering die kwetsbaar blijkt te zijn. Ik kan me ook niet voorstellen dat het lichter is dan zadelpenvering?
En als je ergens tegenaan/overheen rijdt en je vering duwt je zadel naar achter, vergroot je dan niet de kans dat je achterover gaat?
11 november 2022 02:07
Een bepaald soort type mens zal zich hier wel toe aangetrokken voelen. Júist vooral vanwege de prijs.
Maar hiermee fiets je toch echt voor lul zeg. Wat een belachelijk ding.
11 november 2022 09:16
Bike-fit niet nodig? Je vliegt toch alle kanten op naar voor en achter.
11 november 2022 16:37
Hier hebben de hh ingenieurs vast veel lol aan gehad bij het ontwikkelen, maar puur op grond van de vrijheidsgraad die een verbuigende zadelpen geeft, zou ik zeggen dat een simpele zadelvering precies hetzelfde moet kunnen. Over een instel- en uitschakelmogelijkheid moet even nagedacht worden. Dempertje in het parallellogram?

Om te reageren moet je ingelogd zijn.