Van vuilnisbelt naar wielermekka: de opmars van de VAM-berg

Special Hij zat al jaren in de Ronde van Drenthe, in navolging van het NK wielrennen op de weg (zelfs twee keer), Olympia’s Tour, de Healthy Ageing Tour én er werd vorig jaar zelfs even gerept over een mogelijk WK op de weg: we hebben het over de VAM-berg. Vergeet de Posbank, het Kopje van Bloemendaal en de Cauberg, want de voormalige Drentse vuilnisbelt is de laatste twee jaar aan het uitgroeien tot het nieuwe wielermekka van Nederland.

De nieuwe najaars-editie van RIDE is nu verkrijgbaar! In ons najaarsnummer kijken we vooruit naar de periode waarin ploeteren door regen & modder centraal staan. Met o.a. een uitgebreide reportage met gravelaar Niki Terpstra. Bestel nu jouw exemplaar online voor slechts € 9,95. Wil je RIDE extra voordelig ontvangen? Neem dan nu een abonnement en ontvang 20% korting! 

Ondanks dat de Col du VAM – zoals de Drenten hun berg liefkozend noemen – dus al jaren in het parcours van de Ronde van Drenthe is opgenomen, is het een relatief nieuwe klim. Sterker nog: normaliter was de klim slechts één keer per jaar open en dat was tijdens de Ronde van Drenthe, waar de koers vaak op de VAM-berg ontbrandde. De asfaltweg was normaal het gehele jaar gesloten, omdat deze zich op bedrijfsgrond bevond en dus was het verboden toegang voor recreanten.

Tien jaar geleden maakten de Provincie Drenthe, afvalverwerker Attero (eigenaar van de grond), Afvalzorg en de gemeente Midden-Drenthe echter plannen om de VAM-berg te ontwikkelen voor recreatieve doeleinden, alsmede het gebied eromheen. In de jaren daarna zijn die plannen uitgewerkt.

Het NK van 2020 leverde mooie plaatjes op bovenop de VAM-berg – foto: Cor Vos

Het resulteerde in 2018 tot drie klimroutes van in totaal 2.100 meter lang. Kenmerkend zijn de korte, maar vooral steile klimmetjes. Ze geraken allemaal aan 10% en de hellende kasseistrook naar de top aan de noordzijde, kent zelfs een stijging van 15%. Er liggen mooie asfaltwegen en behoudens ploegleiderswagens en jury-voertuigen, rijden er verder nooit auto’s overheen.

In 2019 zijn er daarnaast ook mountainbike-routes en wandelpaden opgeleverd, waardoor de voormalig vuilnisbelt inmiddels een gigantische toeristische en vooral sportieve trekpleister is. Op zonnige dagen wemelt het er van de fanatieke fietsers.

Perfecte locatie
Wat de VAM-berg nog meer kenmerkt, zijn de vele heldergroene heiden, het open landschap – er is op de berg geen enkele boom geplant – en het indrukwekkende uitzicht over de regio. Maar ook als scherprechter van wielerkoersen keert de beklimming steeds vaker terug.

Organisator Thijs Rondhuis heeft de VAM-berg intussen omarmd én groot gemaakt. Door hem zijn er intussen twee Nederlandse kampioenschappen op de weg georganiseerd voor elite mannen, vrouwen en beloften. Afgelopen week reden ook de andere jeugdcategorieën en de elites-zonder-contract er hun Nederlandse kampioenschappen. Als koersdirecteur deed Rondhuis de Col du VAM ook al aan met zijn Olympia’s Tour en vrouwenwedstrijd Healthy Ageing Tour. De Drentse vuilnisbelt heeft iets, vertelt hij. Komend weekend vindt er het EK veldrijden plaats.

“De VAM-berg is een mooie en unieke locatie in Drenthe waar we dit evenement houden. Hier hebben we een omloop gecreëerd die doet denken aan een Zwitsers parcours. De lengte is bijna 2.700 meter, met steile stukken omhoog en schuine kanten naar beneden. De crossers zullen het zwaar krijgen. We verwachten dat het publiek een geweldig schouwspel te zien krijgt. Het parcours biedt vrij zicht, zodat toeschouwers de renners vaak en lang zullen zien.”

Organisator Thijs Rondhuis – foto: Cor Vos

Het enige nadeel van de VAM-berg is dat hij niet meteen goed te bereiken is. Maar ieder nadeel heeft z’n voordeel, en dat bleek zeker tijdens de coronapandemie het geval. Er woont geen mens. Ook in de directe omgeving niet. De VAM-berg ligt afgelegen en dat maakt het relatief eenvoudig om de toestroom van mensen te reguleren.

Zeker tijdens het NK op de weg van 2020 (toen Mathieu van der Poel naar de driekleur soleerde, red.) was dat nodig. Toen mocht er immers geen publiek aanwezig zijn. Er is toen een ronde van 7,3 kilometer hermetisch afgesloten, zonder dat verkeer of inwoners daar enige last van hebben gehad.

EK veldrijden
Door de attractieve wedstrijden heeft de VAM-berg zich de laatste twee wielerseizoenen gemanifesteerd en bovendien wil de provincie Drenthe zichzelf als fietsregio op de kaart zetten. En dus werd er vorig jaar ook vol ingezet op het Europees kampioenschap cyclocross.

Organisator Rondhuis kreeg daarbij hulp van Jantienus Warners (organisator en parcoursbouwer van de Superprestige-cross in Gieten, eveneens in Drenthe, red.) en oud-veldrijder Martin Hendriks. Op de open top van de VAM-berg is rondom informatiecentrum De Blinkerd een echt klimparcours uitgestippeld. De aankomststreep is op dezelfde plek getrokken als de NK’s op de weg.

“Het een atypisch parcours voor een veldrit”, vindt Warners. “De meeste parcoursen zijn redelijk vlak. Als er dan al iets van hoogteverschil in zit, zijn dat misschien een paar meters. In het parcours op de top van de VAM-berg zit per ronde 32 meter hoogteverschil. Je gaat van 16 naar 48 meter, dat geldt voor zowel dalen als klimmen. Met name in de laatste vierhonderd meter van het parcours moeten de crossers 32 meter overbruggen. Dat is een stijgingspercentage van 8%. Op sommige stukken is dit zelfs 15%. Dit maakt het parcours enorm uitdagend.” Verder zien we in het parcours best veel rechte banen en veel asfalt.

Hendriks hielp Warners, vanuit zijn professie en expertise, met het uittekenen van het parcours, dat dus niet heel technisch is. De oud-crosser reed de ronde zelf ook. “Sommige renners zijn goed in veldrijden door de bagger en blubber, anderen zijn beter in klimmen. Die laatste groep zal het op de VAM-berg waarschijnlijk beter doen. Gelukkig hebben we dat soort blubbertoestanden niet vaak meer. Ik ben van mening dat veldrijden meer rijden dan lopen moet zijn. Op dit parcours zullen de sterkste renners hier goed gaan scoren. Zelfs met een slechte start kun je nog goed naar voren rijden. Juist omdat het parcours zo zwaar is.”

VAM-tastisch
In de toekomst zullen we de locatie nabij Wijster overigens op zeker vaker bezoeken. In 2022 is ook de tweede en naastgelegen vuilnisbelt gereed voor recreatieve doeleinden. Die is nog iets hoger én het biedt twee extra klimroutes bovenop de wegen die er nu al liggen. Dan spreken we over enerzijds de VAM-berg en daarnaast Het Dak van Drenthe. Ook volgend jaar is het NK wielrennen op deze plek en dan zal die laatste klim debuteren in het parcours. Daarvoor dus nog eventjes geduld. Eerst nog een paar rondjes crossen op de VAM-berg.

Sfeerbeeld tijdens het NK op de weg, met de heide waarop het EK cross plaatsvindt en Het Dak van Drenthe op de achtergrond – foto: Cor Vos