Youri IJnsen

• donderdag 6 februari 2025 om 18:18

De snelheid in het peloton ligt met het jaar hoger en hoger, maar wielrennen blijft een enorm gevaarlijke sport. De UCI, de AIOCC (vereniging van wedstrijdorganisatoren), de CPA (rennersvakbond) en AIGCP (vereniging van profploegen) hebben sinds een paar jaar de krachten gebundeld in SafeRoad cycling, kortweg SafeR. Tijdens een online persconferentie deelden ze meer cijfers over de veiligheid in het peloton en WielerFlits was daarbij.

We hebben de laatste jaren veel akelige valpartijen gezien. Denk aan de zware tuimelperte van bijvoorbeeld Wout van Aert in Dwars Door Vlaanderen of de horrorcrash in de Ronde van het Baskenland in alleen al 2024. Of de glijpartij in het Critérium du Dauphiné waarbij Dylan van Baarle en Steven Kruijswijk de zwaarste slachtoffers waren. Om wielrennen veiliger te maken, heeft SafeR de verschillende valpartijen labels gegeven om te kijken welke maatregelen zij kunnen treffen om zo’n val in de toekomst te kunnen voorkomen. Het levert interessante inzichten op.

Voorspelmodule ontwikkelen
Via artificial intelligence is SafeR in staat om heel veel beeldmateriaal te analyseren, legt Matthew Knight van de UCI uit. Ze werken daarvoor samen met de Universiteit van Gent. Alle valpartijen van vorig jaar in de WorldTour, Women’s WorldTour en de ProSeries zijn opgeslagen in een database. Dat waren er zo’n vijfhonderd. In 35% van de gevallen is het eigen schuld van een renner. “De grootste taartpunt in de diagram”, laat Knight weten. Wel hebben incidenten volgens hem altijd verschillende oorzaken. Wel is er een significante stijging voor belangrijke koerspunten.

foto: screenshot presentatie © WielerFlits

“Denk aan opschuiven voor sleutelmomenten in wedstrijden, zoals positioneren voor een klim, een kasseistrook of tussensprint”, legt de Canadees uit. “Die frequentie is hoog. Natte, glibberige wegen hebben ook een hoog percentage. Ook zien we lager op de lijst afdalingen, verkeersinfrastructuur en andere elementen. We hebben in ieder geval een volume met data. We kijken constant hoe we dat moeten lezen en voegen ook de ernst van de incidenten toe. Een bepaalde taartpunt uit de cirkeldiagram kan klein zijn, maar mogelijk is de ernst wel heel hoog.”

Met die gegevens wil SafeR aan de voorzijde punten kunnen gaan aanwijzen waar zoiets mogelijk kan gebeuren. “Daarna moet dat zich vertalen tot gerichte acties, zodat we voorzorgsmaatregelen kunnen nemen. Dit geeft ons een sterke ondergrond om op verder te bouwen. Het volume van data-input zal alleen maar groeien. Wekelijks hebben we case management meetings. Daarin bekijken we video’s, oorzaken en patronen van valpartijen. We bekijken dan ook wat er in het rapport van de koers staat, of het aan materiaal ligt en welke gele kaarten er al dan niet zijn uitgedeeld.”

SafeR focust zich dus op het profniveau, maar is er ook zeker van dat hun systeem andere koersen gaat helpen. Daarnaast hebben ze hun eigen acties en aanbevelingen gekoppeld aan de database met ook hun video replay-wagen. Als er een incident opgenomen is in het logboek van een bepaalde koers, koppelt die automatisch naar de TV-commissaris op locatie. Het systeem genereert dan automatisch een incident en begint informatie te vergaren, waaronder bijvoorbeeld ook beelden op sociale media vanuit een ander perspectief. Op dit moment onderzoekt SafeR de mogelijkheid om een automatische email te genereren die ze naar de betrokken renners kunnen sturen. Met hun feedback op het incident hopen ze de database verder te kunnen verbeteren.

Hansen in zijn rol voor de CPA in gesprek met een renner van UAE – foto: Cor Vos

Koersorganisaties vaker schuldig aan valpartij dan renners zelf
Tijdens de Q&A aan het einde van de persconferentie werd er dieper ingegaan op de veroorzakers van valpartijen. Ruim eenderde van alle valpartijen vorig jaar ontstonden dus door renners zelf. Momenteel is het voor SafeR nog moeilijk in kaart te brengen wat dan precies de trigger voor de valpartij is geweest. Soms kan dat onoplettendheid zijn, maar soms ook door druk vanuit de ploegleiderswagen. Dat laatste voorbeeld is zonder de feedback van renners en eventueel ploegleiders op dit moment moeilijk te kaderen. Al de rest van de situaties zijn dat wél.

“Die 35% van de renners lijkt daarom veel”, zegt Adam Hansen, voorzitter van rennersvakbond CPA. Zonder verwijt: “Organisatoren hebben ook een groot aandeel: 1% komt door fans, wat onder hun verantwoordelijkheid valt. Dat geldt ook voor de 9% vanuit verkeersinfrastructuur en 13% vanwege de keuze voor een bepaald parcours. Afhankelijk van wat je waar onder schaart, kun je 41% van alle valpartijen afschuiven op een koersorganisatie. Alleen hebben we dit los gehaald van elkaar, omdat we daarvan precies weten wat we eraan kunnen doen om de veiligheid te verbeteren. Ja, 35% voor renners is een hoog percentage. Maar dat van organisatoren ook.”

Brent Copeland (teammanager Jayco AlUla) die er zit namens de teams voegt daaraan toe: “Iedere week kijken we soms wel drie uur lang naar alle toegankelijke video’s. Het is een zeer complex systeem, maar het is fantastisch om te zien hoeveel verschillende camerahoeken we tot onze beschikking hebben. Het is fijn dat we met alle betrokken partijen in SafeR openlijk kunnen discussiëren. We zijn daar open en transparant in. We zijn de eersten die wijzen naar organisaties als we het gevoel hebben dat er iets niet goed gaat. Alleen kunnen we elkaar wel oprecht zeggen of het de fout van de een of de ander is. Daarna kijken we samen hoe we dat kunnen verbeteren.”

• 

  16 jan

  Lees ook UCI deelt cijfers veiligheidsonderzoeken: 497 incidenten, 31 gele kaarten en veel potentiële oplossingen

  16 jan