Erik Breukink: “Ongeval Casartelli was kantelpunt in veiligheid wielersport”
Monument ter nagedachtenis aan Fabio Casartelli - foto: Cor Vos
zaterdag 18 juli 2020 om 09:55

Erik Breukink: “Ongeval Casartelli was kantelpunt in veiligheid wielersport”

Vandaag is het exact 25 jaar geleden dat Erik Breukink betrokken was bij de valpartij in de Tourrit naar Cauterets, die Fabio Casartelli het leven kostte. De oud-profrenner noemt het fatale ongeval van de Italiaan nu een kantelpunt in de veiligheid van de wielersport.

Het fatale ongeval van Casartelli op 18 juli 1995 wierp een gitzwarte sluier over de koninginnenrit naar Cauterets. De jonge Italiaan, die een maand later pas zijn 25e verjaardag zou vieren, kwam in de afdaling van de Portet-d’Aspet ten val. Hij had met zijn hoofd, niet beschermd door een helm, een betonnen wegafbakening geraakt. Hij overleed even later in het ziekenhuis aan de gevolgen.

“Zeker in vlakke etappes droegen veel renners daarna bijna altijd een helm. Alleen in de bergen gebeurde dat vaak niet”, vertelt Breukink in een gesprek met NU.nl. Het zou echter nog tot 2003 duren vooraleer de UCI de helmplicht invoerde. Enkele maanden eerder, in Parijs-Nice, was de Kazach Andrej Kivilev overleden aan de gevolgen van een valpartij waarbij hij geen helm droeg.

Staken
“Als je nu terugkijkt, dan lijkt het heel gek. Maar wielrenners hebben zelfs gestaakt toen de UCI helmen wilde verplichten”, zegt Nederlandse oud-prof van onder meer Panasonic, PDC, Once en Rabobank. “Die dingen waren vroeger enorm zwaar en het zat gewoon niet prettig in de hitte. Pas later zijn er helmen ontwikkeld van lichter materiaal die fijner waren om te dragen.”

Volgens hem blijft de wielersport altijd gevaar met zich mee brengen. “Er gebeuren nog steeds af en toe ernstige ongelukken. Denk maar aan Bjorg Lambrecht, die in een sloot tegen een betonnen buis viel en overleed. Meestal hou je er niks aan over als je in de sloot valt, maar hij had de pech precies tegen dat betonnen ding te vallen. Net zoals Casartelli pech had met dat betonblok.”

Breukink was tot vorig seizoen ploegleider bij Roompot-Charles – foto: Cor Vos

RIDE Magazine
23 Reacties
18-07-2020 10:12
Kan me nog herinneren dat Breukink na die etappe van een journalist die hem interviewde hoorde dat Casartelli was overleden. Hij stortte toen helemaal in. Bizar hoe de communicatie toen verliep.
18-07-2020 10:12
Tja, vorige week die etappe nog zitten kijken op Sporza Retro. Het grote feest wat gevierd werd nadat Virenque de rit won was achteraf beschamend om te zien.
    18-07-2020 10:26
    Dit kun je nou wel vertellen ,maar wiste de renners al dat hij( Casartelli) overleden was ,denk het niet anders waren ze niet zo uitbundig geweest
    18-07-2020 10:33
    De mensen die de podium ceremonie organiseerden en champagne uitdeelden wisten het wel degelijk natuurlijk. Maar ik zeg ook achteraf he.
    18-07-2020 13:04
    De vreugde na het overlijden van Goolaerts tijdens Parijs - Roubaix was ook niet bepaald ingetogen. Dit terwijl de organisatie al wist dat het einde oefening was.
    In zulke situaties mag het openlijk vreugde vieren wel wat minder. Dat is anders echt een dikke trap na voor de nabestaanden.
18-07-2020 10:18
Casartelli was met helm waarschijnlijk een kasplantje geworden. De beschermingsniveaus van wielerhelmen zijn totaal ongeschikt voor dergelijke hoge afdalingssnelheden. Eigenlijk alleen maar voor je rondje op de stadsfiets. Dus zet vooral een helm op, maar doe ook vooral niet te idioot in de afdaling want erg veel bescherming is het nog altijd niet.
    18-07-2020 11:55
    Niet akkoord!!! Beschamende reactie eigenlijk.
    18-07-2020 12:31
    Ik denk dat pozzovivo destijds in de giro erg blij was met zijn helm bij zijn zeer lelijke val in volle afdaling om maar een voorbeeld te noemen. Of zakarin die in het ravijn beland in de kruijswijk giro. Of chad haga bij zijn ongeluk in spanje.
    18-07-2020 12:56
    U noemt zich "the student" maar u heeft weinig kennis!
    Uw reactie is totaal misplaatst........
    18-07-2020 13:14
    Ik snap de reactie juist wel. Het is toch overduidelijk dat de bescherming van de kleding en de helm minimaal is qua impact? Denk aan het noodlottige ongeval met Wouter Weylandt. Hij droeg wel een helm maar ook dat baatte niet. Ook met z’n hoofd vol tegen een muur. Met dat soort snelheden hebben downhillers niet voor niets een full face helm en protectie. Tuurlijk doet een helm wel wat maar met snelheden van boven de 80km/h is het nog altijd minimaal tot te weinig wat wielrenners dragen aan protectie.
    18-07-2020 16:15
    Ik draag zelf altijd een helm. Maar met 60 tegen een betonblok daar helpt dat ding echt 0.0. Ben je je daarvan maar eens bewust. De standaarden voor wielerhelmen zijn erbarmelijk laag. Wielrennen blijft ongekend gevaarlijk. Overschat die beschermende werking niet. Er vallen jaarlijks doden in het wielrennen. Wouter weylandt is een prima voorbeeld.

    Een wielerhelm is eigenlijk maar "veilig" voor snelheden tot 25km/h. Natuurlijk is alles beter dan niets. Maar zelfs met helm loop je gewoon grote kans op hersenletsel.

    Ik denk niet dat een helm casartelli gered had van op zijn minst blijvend hersenletsel.
    18-07-2020 16:44
    “ Een wielerhelm is eigenlijk maar "veilig" voor snelheden tot 25km/h.”

    Veel te simpel gesteld. Een helm kan een bepaalde impact over zijn oppervlakte absorberen. Snelheid heeft invloed op de impact, maar je kan met 50 per uur zachter vallen (qua impact) dan met 20 per uur. Het gaat er dus niet om hoe hard je fietst, maar hoe hard je valt.
    18-07-2020 18:00
    In beide voorbeelden betreft het een frontale botsing met een muurtje. Dan kun je wel stellen dat tot 25-35km/h je nog net voldoende beschermd maar ook dan kan het verkeerd aflopen. Denk nog maar aan het trieste geval met Bjorg Lambrecht. Verkeerd gevallen op een duiker met lage snelheid. Daarentegen geloof ik dat Kivilev wel degelijk wat aan een helm had gehad.
18-07-2020 10:32
Er wordt nog steeds veel te vaak gevallen met "arbeidsverzuim" tot gevolg. In iedere andere bedrijfstak zou de arbeidsinspectie de boel al lang hebben stil gelegd. Ik vind dat er nog te weinig wordt gedaan om het gevaar in te dammen door algemene maatregelen met als doel het aantal valpartijen te doen dalen.
Ik denk dan aan veel strenger optreden tegen kamikaze gedrag in sprints en de aanloop daar naar en het over fietspaden opschuiven. Als wegen die door natheid glad zijn geworden de koers neutraliseren en desnoods annuleren. Dat dit minder eerlijk zou zijn doet er niet toe. Het is simpelweg even wennen. In de F1 is de safetycar zo koers vervalsend als het maar zijn kan maar dat is zo geaccepteerd dat niemand daar over zeurt.
    18-07-2020 11:29
    "In iedere andere bedrijfstak zou de arbeidsinspectie de boel al lang hebben stil gelegd."

    Dat geldt voor bijna iedere sport. Maar de 'arbeidsinspectie' kijkt niet alleen naar gevaar, ook naar de vrijheid die je hebt om gevaar te accepteren. Je hebt de vrijheid om je in elkaar te laten beuken in een bokswedstrijd en als brandweerman een brandende flat in te lopen. Je mag in Japan je fugu eten en over het strand rijden op een paard. Artikel 6:162 van het Burgerlijk Wetboek lijkt meestal van toepassing. Het gaat om aanvaardbaar en normaal risico wat je neemt (binnen je activiteit die in principe 'gevaarlijk' mag zijn) en slechts als daar fors van wordt afgeweken is er iemand 'schuldig'.
    18-07-2020 13:11
    @panache
    Je hebt een punt. Toch moet de werkgever wel aantonen dat een medewerker willens en wetens buiten de voorschriften te hebben gehandeld, anders gaat de werkgever normaal gesproken alsnog nat als schuldige.

    Moraal is dat er vanuit de werkgevers een ethische code moet zijn omtrent onveilig gedrag.
    En je kan zeggen van Armstrong wat je wil, maar hij legde in afdalingen het peloton een veilige wil op.

    Totaal anders dan nu het Nabali tijdperk waarin het door de ploegen, renners en publiek openlijk onder het mom van “moderne gladiatoren” wordt gestimuleerd.

    En dit is dodelijk. In de autosport wordt hier heel anders naar gekeken. En die hebben betere bescherming
    18-07-2020 19:22
    @panache. Ik volg je argumentatie en heel eind. Maar waar memee rom gaat is dat de UCi veel te weinig doet aan de simpele veiligheids maatregelen handhaven en nadenken om enkele verder gaande maatregelen invoeren zoals analoog aan de formule 1 een soort van safetycar situaties. Daarom was ik een van de weinigen die met genoegen zag hoe vorig jaar die etappe na de Iseran gestaakt moest worden. Ook een aantal jaren terug de blokkade van een etappe in de Ardennen onder aanvoering van Cancellara vond ik een positief signaal in die richting. Los van dat daar ook andere bedoelingen om de hoek kwamen kijken.
    Daar een goed beleid van maken vind ik veel belangrijker dan bijvoorbeeld de doorgedreven doping bestrijding.
    18-07-2020 19:33
    Wegwielrennen vindt plaats op de openbare weg. Je kan dan beter vergelijken met rally rijden dan met F1. De wielrenner moet zich aanpassen aan de omstandigheden (zoals je op Monaco minder hard rijdt dan op Monza, of in de regen rustiger rijdt dan in droog weer). Ik denk dat het voor de wielrenner vaak te lastig in te schatten is hoe hard je door een bocht kan, laat staan waar je kan uitwijken na een stuurfout. Er zijn maar twee opties: 1) accepteren en door gaan. 2) op een circuit gaan rijden.
18-07-2020 10:54
Tegenwoordig rij je lekkerder met helm dan zonder in de hitte.
18-07-2020 14:02
Die betonblokken in de afdaling van de Portet d'Aspet zijn dramatisch. Zelfs met een helm kun je er nog niet zeker van zijn dat je er goed vanaf komt. Zag ze trouwens ook in de afdaling van de Monachil in de Sierra Nevada.
18-07-2020 17:00
Bij een val bij hoge snelheid in een afdaling mag je van geluk spreken als je het overleeft, bijvoorbeeld doordat de val wordt gebroken door een boom of struiken (Wim van Est en vele anderen). In de F1 is de hoge mate van onveiligheid niet meer geaccepteerd, toen een grens was overschreden. Ik vermoed dat dat de dood van Senna was. Vanaf dat moment is het veiliger geworden. Zulke muurtjes als op de Portet d'Aspet vind ik niet acceptabel. En afdalen zou veel meer gecontroleerd gewoontegedrag moeten worden, en niet een circusact. Je zou van ouder wordende renners ook wat voorzichtiger gedrag verwachten, door ervaring wijzer geworden en omdat ze aan hun gezin denken. Niet iedereen voldoet aan dat beeld.
    18-07-2020 19:24
    Zulke afdalingen niet meer toelaten in welke wedstrijd dan ook.
    18-07-2020 19:36
    Arie, dan kan jij overwegen om naar baanwielrennen te kijken, of naar criteriums. Deze mooie sport ‘kapot maken’ door klassieke elementen te elimineren is het kind met het badwater weg gooien.

Reacties zijn gesloten.

RIDE Magazine