Weinig jonge veldritfans die het weten, maar de cross in Zonhoven heeft een traditie die teruggaat tot 1958, toen Firmin Van Kerrebroeck er de eerste van negen opeenvolgende edities won. Na 1966 verdween Zonhoven echter van de kalender, om pas in 2005 opnieuw zijn opwachting te maken. WielerFlits neemt je mee in de historie.

Twee keer (in 2005 en 2006) was de organisatie in handen van de gemeente, tot in 2007 Hans van Kasteren er zijn opwachting maakte. Nog eens twee jaar later liet Van Kasteren zich bijstaan door Theo Groenendaal. Die laatste heeft onder meer de organisaties van het NK 1989 en het WK 2000 (beiden in Sint-Michielsgestel) op zijn palmares staan.

In 2010 nam Zonhoven – dat ondertussen in de Superprestige stapte – een hoge vlucht, met dank aan de toevoeging van de ondertussen ‘wereldberoemde’ Kuil. De cross kreeg in een mum van tijd een pak meer aanzien, de toeschouwers vonden massaal de weg naar de Limburgse gemeente en ook de renners bleven laaiend enthousiast over het ‘arena-gevoel’ wanneer ze het mulle zand van de Kuil induiken.

De beroemde ‘Kuil van Zonhoven’ in 2018 – foto: Cor Vos

Een belangrijke wijziging vond plaats in 2011, toen event-organisator Golazo de GP Zonhoven, zoals de wedstrijd officieel heet, in handen kreeg. Golazo werd eigenaar, maar ondanks dat Golazo organisator was van de DVV Trofee (intussen X2O Trofee) bleef de veldrit in Zonhoven nog enkele jaren deel uitmaken van de Superprestige, het ‘concurrerende’ regelmatigheidscriterium dat sinds 2018 in handen is van Flanders Classics.

In 2020 werd de klassieker in het veldritseizoen niet verreden omwille van de hoge kosten zonder publieksinkomsten tijdens het corona-jaar. Dat jaar zou Zonhoven voor het eerst onderdeel zijn van de Wereldbeker. Een jaar later redde Flanders Classics de cross. Het nam de organisatie over van Golazo en gaf Zonhoven een nieuwe plek in de ‘eigen’ hervormde Wereldbeker. “Het zou jammer en onbegrijpelijk zijn als deze iconische wedstrijd voor het tweede jaar op rij niet zou kunnen doorgaan”, sprak Tomas Van Den Spiegel van Flanders Classics.

Tijdens de duik in de Kuil in 2021 – foto: Cor Vos

Sven Nys is de absolute recordhouder in Zonhoven wat het aantal overwinningen betreft. Gespreid over negen jaar, won hij vijf keer de wedstrijd. Mathieu van der Poel won dan weer drie edities op rij en zette begin 2024 zijn totaal op vier. Bij de vrouwen is Sanne Cant de grote slokop. Als zandspecialiste won ze vijf edities. Na haar laatste zege in 2018 wonnen louter Nederlandse vrouwen.

In het seizoen 2024-2025 wordt de Wereldbeker Zonhoven verreden op zondag 22 december.