Materiaalzone 
Fietstoerisme 
Oud-prof John Talen overleefde zware val in dodelijke afdaling Gino Mäder
Interview In de afdaling van de Albulapas waar Gino Mäder afgelopen woensdag verongelukte, kwam in 1987 neo-prof Johan Talen, uitkomend voor de Panasonic-Isostar ploeg, ook zwaar ten val. Hij werd ook met de helikopter afgevoerd naar het ziekenhuis van Chur. De renner van Peter Post overleefde de val, maar het kostte hem wel een half jaar van zijn wielercarrière.
Voor het eerst in 36 jaar zag Talen afgelopen donderdag weer beelden van de afdaling van de Albula. Hij herkende de weg en dacht zelfs de bocht te zien waar hij destijds hard onderuit is gegaan.
“Ik kan me van de val niks herinneren. Hoe diep ik in het ravijn ben gevallen? Ik durf het echt niet te zeggen. Tot een paar seconden voor de val heb ik nog een helder beeld, daarna ben ik alles kwijt”, zegt de oud-prof in gesprek met WielerFlits.
John Talen – foto: Cor Vos
Talen haalt die herinneringen op: “Ik reed in een groep van gelosten en we waren met vier renners van Panasonic. Ik was normaal een van de renners die ietwat sneller kon dalen. Daarom reed ik links van de weg om zodoende mijn ploegmaten enigszins uit de wind te houden. Eigenlijk is het een heel mooie afdaling. In het begin is het een goede afzink met rechte stukken en brede, snelle bochten waar je een goed overzicht hebt.”
“Omdat ik links van de groep reed, raakte ik in een dubbele haarspeldbocht het overzicht kwijt. We gingen eerst naar rechts, vervolgens een bocht naar links die ik niet had zien aankomen. Ik zat gevangen in de buitenbocht en had geen ruimte meer om uit te wijken. Ik weet nog dat ik enorm heb geschreeuwd omdat ik voelde dat ik het niet ging halen. Ik heb nog een andere renner geraakt, maar daarna ben ik alle herinneringen kwijt.”
Ploegleider Peter Post meldde zich aan het begin van de avond bij zijn renner in het ziekenhuis. “Post schijnt eventjes met mij gesproken te hebben, maar daar herinner ik me niks meer van. Ik ben eigenlijk van de val tot het einde van die dag alle herinneringen kwijt. Ik heb gehoord dat ik het kussen over mijn hoofd trok, omdat ik het daglicht niet kon verdragen.”
Talen liep een zware hersenschudding op, waar hij een lange tijd last van heeft gehad. Ook had hij diverse verwondingen aan zijn hoofd, waar hij aan gehecht moest worden. Maandenlang kampte hij met hoofdpijn. “Er werden geen botbreuken geconstateerd, maar tot op de dag van vandaag ben ik overtuigd dat ik bij de val ook enkele ribben heb gebroken. Na twee maanden heb ik weer geprobeerd om wedstrijden te rijden, maar daar ben ik snel mee gestopt. Zelfs op het trainingskamp voor het volgende seizoen moest ik nog behandeld worden aan mijn nek en rugwervels.”
John Talen. Foto: Cor Vos
Zeker weet hij het niet, maar de geluiden waren dat Talen die dag wel met een helm reed. Al waren dat in die jaren nog helmen die gemaakt waren van lederen banden. “Normaal reed ik zelden met een helm. Die dag heb ik waarschijnlijk een uitzondering gemaakt, want ik heb later horen zeggen dat die helm misschien mijn leven heeft gered.”
Afgelopen woensdag volgde Talen de vijfde rit van de Tour de Suisse voor de televisie. Ook om de verrichtingen van zijn schoonzoon Wilco Kelderman te volgen. “Wilco kent natuurlijk het verhaal van mijn val in de afdaling van de Albula, maar het is niet iets waar we in de aanloop naar deze ronde over gesproken hebben. Misschien heeft hij er wel aan gedacht.”
“Ik zag op televisie dat de renners in de afdaling de wind in de rug hadden, waardoor de snelheid nog hoger dan normaal lag. Ja, je kunt hier snelheden boven de honderd kilometer per uur halen. Soms heb je dat als renner niet eens in de gaten. En ja, bij deze snelheden sta je bij remmen niet meteen stil.”
“Bij het zien van die afdaling kwamen er natuurlijk bij mij herinneringen uit 1987 terug. Ik dacht de bocht waar ik onderuit ging te herkennen, maar ik weet het niet zeker. Of dat de bocht is waar Mäder onderuit is gegaan? Ik durf het niet te zeggen, maar eigenlijk wil ik het ook niet weten. Wat hem is overkomen, is verschrikkelijk. Het is iets dat me raakt.”
Waar mijn grapje helemaal niet kwaad bedoeld was (een woordspeling op een spreekwoord, en de alom gekende feiten dat Kelderman nu eenmaal vaak valt, hiermee zeg ik denk ik niets verkeerds of onwaar, ik zie anderen het ook steevast aanhalen zonder hun bericht verwijderd te zien) was het continu spotten met de val van Evenepoel dat wel. Maar daar zag de redactie dus geen graten in.
Jammer dus, en wat mij betreft een verarming van de ervaring op de site indien humor niet meer kan en indien het verschil tussen een onschuldige grap en een vileine haatcampagne al niet meer duidelijk is. Ik hoop in elk geval dat iemand op de redactie dit leest.
Afdalen is alleen niet zonder risico's, als je een bocht niet houdt en dan een aantal tientallen meters het ravijn in dondert dan is er weinig dat je dan nog beschermt tegen groot letsel, dan geluk hebben. Er zijn simpelweg geen significante renner-beschermende maatregelen te nemen en ook ongelukken voorkomen tijdens een afdaling is beperkt haalbaar.
Ik laat mij graag verassen door mensen met een haalbare en zinvolle oplossing, maar volgens mij is die oplossing er gewoon weg niet. Het is voor ons keyboardridders natuurlijk makkelijk te roepen dat het fout is, maar dat heeft pas zin als je ook kan aangeven wat er dan wel goed kan zijn. Anders wordt het zo makkelijk en vrijblijvend je nutteloze mening de wereld in knallen.
Ik denk zelf dat lastige technische afdalingen veiliger zijn dan de makkelijke waarin je hogere snelheden haalt, wellicht moet men ook maatregelen nemen waardoor in dergelijke afdalingen het niet uitvoerbaar is om de 80 km per uur te overschrijden..
Echter bijvoorbeeld van die matrixborden zeggen sommige renners weer dat die ook afleiden.
Het klinkt natuurlijk makkelijk maar het lijkt mij een hele operatie om alles veilig te maken. Voor de rondes met een groot budget is het natuurlijk wat makkelijker maar voor de rest is het al een stuk lastiger.
Plus je blijft natuurlijk afhankelijk van de renners, want die nemen soms ook onverantwoorde risico.
Zelfs als ze in een rechte lijn kunnen sprinten dan zijn er nog steeds renners die beuken uitdelen.
Door een hele afdaling gevaarlijk te noemen zorg je ervoor dat er geen actie ondernomen wordt of kan worden. Je kan immers niet een hele afdaling beveiligen, naast dat dat voor 95% van de afdaling onzin is.
Maar er is een heel specifiek type bocht dat levensgevaarlijke situaties oplevert. Als je dat benoemd en beschrijft dan kan je dat gevaar over de linie beveiligen in plaats van lekker vaag "Gevaarlijk!" te roeptoeteren.
Dan kan er op een gegeven moment gezegd worden; dit type bocht dient door alle organisaties op deze en deze manier beveiligt worden. Net als dat er verplicht een seingever op een rotonde moet staan en niet op ieder kruispunt of dat een eindstreep zo en zo breed moet zijn in plaats van het hele parcours zo breed te willen krijgen.
Dit stukje is wat mij betreft dus ook een stukje historiek. Maar het heeft absoluut niks te maken met wat in de afgelopen Ronde van Zwitserland is gebeurd. En ik snap dat er (nog) geen database is van ongelukken in een bepaald type bocht, dus een stukje over Henkie die vijftig jaar geleden in een soortgelijke bocht in een soortgelijke rivierbedding viel zit er niet in...
Dit is een groot probleem in deze afdaling tegen de 100 km/u (zie Ayuso op 6,3 km van de finish), maar dit probleem is oplosbaar. Maar dan moet ‘men’ het wel willen oplossen (zoals afgedwongen lagere snelheid bij ingaan van de onoverzichtelijke bochtencombinatie).
Maar je ziet het tegenwoordig best vaak dat als er iets ergs gebeurt dat er dan mensen komen die ook hun verhaal willen vertellen.
Of dat is om aandacht te krijgen weet ik niet zeker maar zo komt dit wel over.