Materiaalzone 
Fietstoerisme 
Ook in 2023 waren commentatoren en analisten weer spraakmakend
In de maand december blikt WielerFlits traditioneel terug op het afgelopen wielerseizoen met de reeks Eindejaarslijstjes. Wat waren de hoogte- en dieptepunten van het afgelopen jaar en welke renners verdienen nog een eervolle vermelding voor 2023? Er is weer een nieuwe lijst met bijbehorende poll. Vandaag peilen we de populariteit van commentaarduo’s.
NOS
Het einde van een tijdperk: zo kunnen we het afscheid van Maarten Ducrot als wielercommentator bij de NOS wel omschrijven. Na ruim negentien jaar in de commentaarcabine zwaaide de oud-profwielrenner en Tourritwinnaar af. We zullen zijn gevleugelde uitspraken ‘uit het raam hangen’, ‘een stuk uit de vloer eten’, ‘linkeballen’, ‘hij zit achterstevoren op zijn fiets’ en ‘het nieuwe wielrennen’ stiekem toch wel een beetje missen. Tijdens de Amstel Gold Race Race 2023 hoorden we Ducrot voor het laatst, aan de zijde van zijn jarenlange commentaarpartner in crime, Herbert Dijkstra.
Maar de koers wacht op niemand, en dus ook niet op Maarten Ducrot. Joris van den Berg is inmiddels alweer enkele jaren de vaste NOS-stem bij de wieleruitzendingen, vaak geassisteerd door oud-renner Stef Clement. Van den Berg en Clement zijn in de Tour bijvoorbeeld een vast duo, maar dit jaar werd Van den Berg in de tweede Tourhelft bijgestaan door Michael Boogerd.
Maarten Ducrot (rechts), hier met Herbert Dijkstra, nam na 19 jaar afscheid als wielercommentator – foto: Cor Vos
In die andere Tour, de Tour de France Femmes, mochten Andries Lamain en Roxane Knetemann de uurtjes volpraten voor de NOS. Zij vormen door het groeiend aantal vrouwenkoersen dat uitgezonden wordt sinds dit jaar een duo. Lamain is de opvolger van Danny Nelissen, die na aantijgingen van grensoverschrijdend gedrag niet meer te horen is als commentator en analist bij de Nederlandse publieke omroep.
Sporza
Bij de NOS was er het afgelopen seizoen dus een grote verandering met het afscheid van Maarten Ducrot, maar op de burelen van Sporza bleef het vrij rustig. Dat was vorig jaar wel anders, toen commentaaricoon Michel Wuyts vanwege zijn pensioengerechtigde leeftijd geen nieuw contract kreeg bij de VRT. Zijn vervangers waren oude bekenden en leverden ook dit jaar het commentaar bij de grootste wielerevenementen. Renaat Schotte nam ook dit jaar weer de grote rondes (Tour de France en Vuelta a España) voor zijn rekening.
Karl Vannieuwkerke is dan weer de man die de voorjaarsklassiekers en de WK-wegwedstrijd bij de mannen mocht becommentariëren. Schotte en Vannieuwkerke konden tijdens hun uitzendingen terugvallen op de wielerexpertise van – uiteraard – José De Cauwer. De inmiddels 74-jarige oud-renner, ploegleider en bondscoach is al sinds mensenheugenis dé sidekick/co-commentator van de Lage Landen. De man die als ploegleider van ADR-Agrigel in 1989 met Greg LeMond de Ronde van Frankrijk wist te winnen, is niet meer weg te denken uit het commentaarhokje.
Commentator bij weg- en baanwedstrijden, man op de motor: Renaat Schotte is van vele markten thuis – foto: Cor Vos
In het veldrijden hebben we ook een José De Cauwer en dan doelen we uiteraard op Paul Herygers. De oud-crosser – de wereldkampioen van 1994 in Koksijde – vormde lange tijd een gewaardeerde tandem met Michel Wuyts en doet tegenwoordig met Ruben Van Gucht verslag van de cross. Van Gucht beperkt zich als commentator evenwel niet tot de cross, want hij doet ook het vrouwenwielrennen. Tijdens de Tour de France Femmes en andere vrouwenkoersen werd hij bijgestaan door voormalig wielrenster Ine Beyen.
Eurosport
Eurosport noemt zichzelf ‘Home of Cycling’, vanwege de grote hoeveelheid wielerwedstrijden die het uitzendt. En een ‘Home of Cycling’ kan natuurlijk ook vissen uit een grote poel van commentatoren. Het meeste bekende koppel? Jeroen Vanbelleghem en Karsten Kroon. Informatief, onderhoudend, hilarisch, kolderiek en niet alleen maar oog voor de koers: dit spraakmakende duo is te horen tijdens Italiaanse wedstrijden als de Giro d’Italia, Tirreno-Adriatico en Il Lombardia, maar ook de Vuelta a España.
Vanbelleghem is ook vaak de man die de (Belgische) voorjaarsklassiekers voor zijn rekening neemt en dit doet hij steevast met voormalig wielrenner Bobbie Traksel, die inmiddels ook al ruim tien jaar verbonden is aan Eurosport. Traksel praat als co-commentator ook vaak de Franse wieleruitzendingen (denk aan Parijs-Nice, het Critérium du Dauphiné en – als klap de vuurpijl – de Tour de France) vol met hoofdcommentator Jan Hermsen. Verder verslaat Andries Lamain de nodige wielerkoersen, samen met Erik Breukink, Michael Boogerd of Koen de Kort.
Met zijn opvallende observaties en smakelijke anekdotes is Karsten Kroon uitgegroeid tot een soort cultfiguur – foto: Cor Vos
Vanbelleghem is tevens de vaste hoofdcommentator bij de cross. Dit was jarenlang alleen het geval bij de mannenwedstrijden, maar in de eerste weken van het huidige veldritseizoen nam hij ook de vrouwencrossen voor zijn rekening. De Belg wordt al jaren bijgestaan door oud-crosser Thijs van Amerongen. Traksel deed tot dit jaar de wedstrijden bij de vrouwen, samen met ex-crosser Sanne van Paassen, maar was de voorbije weken ‘alleen’ te horen bij het baanwielrennen. Traksel en Hermsen leiden deze uitzendingen traditioneel in goede banen.
Voor het vrouwenwielrennen heeft Eurosport twee belangrijke co-commentatoren in huis met Iris Slappendel en rising star Jip van den Bos. De twee oud-rensters zijn sidekick van ‘onze’ Tim de Vries, Andries Lamain en (af en toe) Nick Stöpler. Die laatste was tot voor kort hoofdcommentator bij de vrouwenkoersen, maar werd in september 2022 ook aangesteld als bondscoach van de Nederlandse baanploeg.
VTM
We hadden het eerder over het afscheid van Michel Wuyts bij de VRT, maar dat betekent niet dat Wuyts niet meer actief is als koerscommentator. De 66-jarige Belg is momenteel in dienst van de commerciële omroep VTM. Deze zender heeft de rechten van slechts enkele wedstrijden, maar Wuyts was wel te horen tijdens Milaan-San Remo en de Ronde van Lombardije. Hij werd in beide gevallen ondersteund door oud-wielrenner Jan Bakelants.
En wat met de cross? Wuyts was vorig jaar nog te horen bij de Exact Crossen, een serie van zeven veldritten met onder meer de Azencross in Loenhout en de Kasteelcross in Zonnebeke. Dit veldritseizoen neemt Sporza in België het stokje over en dus horen we de kenmerkende stem van Wuyts in de wintermaanden niet meer door de Belgische (en Nederlandse) huiskamers.
Michel Wuyts, dé stem van het Belgische wielrennen, is steeds minder te horen – foto: Niels Bastiaens
Ja ze missen wel eens wat, maar ik ben niet meer het soort kijker dat de juiste duiding en uitleg van tactieken nog ten allen tijde behoeft. Daar heb ik zo ongeveer zelf wel een beeld bij gekregen. Er zijn uiteraard ook wel momenten dat ik meer directe sfeer en beleving wil horen en bij het Vlaamse voorjaar zit ik dan bij voorkeur nog op Sporza.
Niettemin is mij wel opgevallen hoe men daar in een paar jaar tijd van enthousiaste koersliefhebbers met een prima te billijken voorkeur voor/focus op Belgische renners is gegaan naar een idolate benadering van een paar toprenners met navenant vervelend ophemelend geleuter, superlatieven en vooral kleinzielig gedrag jegens (sommige) tegenstanders. Soms zullen ze het niet eens bewust doen, maar pakt het zo in ieder geval uit voor mij als toehoorder.
Groot nadeel is dat wielrennen door hen steeds meer gereduceerd wordt tot een sport die louter bestaat uit Remco Evenepoel en Wout van Aert, met nog wat ruimte voor een handjevol andere attractief koersende giganten zoals Pogacar en Van der Poel of een paar wat betere/opvallende (steeds dezelfde) Belgen als Jasper Stuyven, Tiesj Benoot, Victor Campenaerts en Yves Lampaert.
De onevenredige focus op dat selecte groepje renners heeft ook als bijkomende negatief gevolg dat andere Belgische coureurs nauwelijks nog besproken worden. Het absolute dieptepunt wat mij betreft was de achtste etappe van de TdF dit jaar waarin Steff Cras viel in het slot en moest opgeven. Ik keek die etappe op Sporza en dat was enkel een voetnoot in het commentaar. Alle aandacht ging wederom naar een al dan niet grote kans op dagzege voor Van Aert. Cras reed tot op dat moment een puike TdF en leek op koers voor een top10-notering. Als zo iemand, nota bene uit eigen land, al weinig aandacht meer kan krijgen...jonge jonge.
Een tweede treurig moment dat me bijstaat was het gewauwel in de Classico vanaf toen Evenepoel aanviel tot en met de finish. Niet alleen leek de overwinning al een certitude vanaf het moment van afscheiding, er werd ook al gehunkerd naar een Vuelta waarin hij wederom zou kunnen domineren. Evenepoel won dan wel door een verrassend sterke sprint, was ook zeker sterk die dag, maar kreeg Vlasov en Bilbao niet gelost. Dat leek een voorbode voor wat zich in de Vuelta ging voltrekken. Dat zagen ze bij Sporza niet. Vervolgens vloog zelfs De Cauwer nog volledig uit de bocht in de tweede berg etappe in de Vuelta waar Roglic demarreerde en iets later Vingegaard zich daarbij voegde. Het ging alleen over de laatste kilometer waarin Evenepoel zijn verlies had beperkt. Niemand reed daar harder was de strekking, alsof er een overwinning was geboekt. Het had een nare ondertoon van misgunning naar de winnaars van die dag. Een ondertoon die vaker te bespeuren is.
De mogelijkheid van afwisseling zou het dragelijker moeten maken. Ware het niet dat de vlaamse commentaren -van bij ons- onmiddellijk ontsporen zodra n Belgische renner in beeld komt ja zelfs niet in beeld is.
De duo's in NL en BE hebben eigenlijk allemaal wel wat mankementen. Kroon, Boogerd, Roxie, Clement en Bakelants hoor ik graag. Maar die hebben vaak iemand in hun hok die het niveau naar beneden haalt. De Cauwer is voor mij een beetje door het ijs gezakt sinds Wuyts er niet meer is. Qua analisten was ik positief verrasst door Benoot en Vanmarcke. Alleen zal Benoot waarschijnlijk zijn zadel nog niet inruilen voor de commentaarcabine. Verder luister ik ook graag naar Sven Nys in het commentaarhok of als analist.
Want over de hele breedte is het niveau van de Nederlandstalige commentatoren shockerend laag. Ze zijn totaal niet voorbereid, hebben geen kennis over het parcours, herkennen geen renners, spreken rennersnamen verkeerd uit, snappen de tactieken niet en maken zich vaak schuldig aan eng fanboyisme en hetzes tegen bepaalde renners. (Hallo Sporza met van Aert en Roglic)
Ambient sound op Eurosport is een godsgeschenk. Geen incompetent getetter in mijn oor maar wel gewoon geluid.
Naast de oeverloze Nederland - België discussies vind ik bovenstaand soort ismes de meest nadelige kant van de draadjes op Wielerflits. Op de man af worden commentatoren eindeloos verworpen en als het even kan aan de Waalbrug gehangen. Met deze poll wordt deze destructieve cadans nog gefaciliteerd door Wielerflits ook.
Ik stoor me niet aan commentatoren en als dat wel zo is, kijk ik op een andere zender. De meeste kunde zit doorgaans op Sporza maar ook Kroon en Clement kan ik heel prima hebben en vind ik altijd prettig om naar te luisteren.
En nog ff hup Wim. Er zijn genoeg commentatoren die ik niet trek en vroeger had ik er wel nog wel iets ‘tegen’. Meer voortschrijdend inzicht + reflectie leert me dat op zoiets hameren tegelijk zinloos en disrespectvol is.
Probeer gerust het "shockerend laag" niveau wat op te trekken zou ik zeggen:
https://www.wielerflits.nl/nieuws/nos-zoekt-nieuwe-wielercommentator/
Daarnaast om ze allemaal maar van onkunde te beschuldigen is natuurlijk ook de grootste onzin.