Boekrecensie: Het plan over Team Jumbo-Visma: een intiem inkijkje in de keuken van het beste wielerteam ter wereld

Team Jumbo-Visma zette in 2023 een unieke prestatie neer door alle drie de grote rondes op rij te winnen. Dat ongeëvenaarde succes is een gevolg van wat de ploeg ‘Het Plan’ noemt. Wie zich echt wil verdiepen in de cultuur van de ploeg, doet er goed aan om het boek te lezen wat Nando Boers over het team schreef. Boers volgde enkele jaren de ploeg van binnenuit en dat leverde een uniek inkijkje in de succesvolste wielerploeg ter wereld op.

Everyone has a plan
‘Everyone has a plan until they get punched in the face’. Het is een uitspraak van het beruchtee boksicoon Mike Tyson. Als sportploeg ontkom je er niet aan dat je op een onverwacht moment tegen een tik op je neus aanloopt. Maar die onverwachte klap proberen te voorkomen, daar gaat het de geel-zwarte formatie om. Zo min mogelijk rekenen op luck, zoveel mogelijk inzetten op skill. Met andere woorden: zorg dat je je plan klaar hebt en houd je daar aan.

Het plan laat zien hoe dat plan in de loop der jaren ontstond en werd geperfectioneerd. Dat klinkt misschien saai maar dat is het niet. Met zijn levendige, reportage-achtige stijl weet Nando Boers immers continu te boeien.

Fly on the wall
Of hij geïnteresseerd was om een boek te schrijven over het team, vroeg ploegbaas Richard Plugge na de Tour van 2019 aan Boers. Een boek over de geschiedenis van de ploeg, die eind 2022 tien jaar zou bestaan. Het verhaal van een team dat na het verdwijnen van Rabobank een doorstart had gemaakt als Blanco en via Belkin en LottoNL-Jumbo uitgroeide tot absolute topploeg.

Belangrijk: elk onderwerp zou bespreekbaar zijn, Boers zou (bijna) overal bij mogen zijn en financieel onafhankelijk opereren. De journalist hapte toe en was drie jaar lang ‘fly on the wall’. Het resultaat is een intiem inkijkje in de keuken van het beste wielerteam ter wereld. Van wedstrijden, hoogtestages en hotelkamers tot managementvergaderingen, windtunneltests en talloze meetings en telefoontjes met renners en coaches – met in de hoofdrol Merijn Zeeman en Mathieu Heijboer. Dichterbij een team ga je niet komen.

Initiatief
De rode draad is steeds ‘het plan’: hoe win je wedstrijden, hoe kun je invloed uitoefenen op het wedstrijdverloop? Daarbij komen gaandeweg alle facetten van de wielersport aan bod. Van groepsdynamiek, persoonlijke coaching, training, materiaal en voeding tot management, tactiek en talentontwikkeling. Zo is dit boek niet alleen het verhaal van een succesvol team, maar ook een uiterst actueel handboek voor wielrennen anno 2023 met praktijkvoorbeelden van het allerhoogste niveau.

Wout van Aert geldt als een van de kopstukken – foto: Cor Vos

Mentale gezondheid? Je volgt de worsteling van renners als Tom Dumoulin en Laurens De Plus én leest hoe de coaches daarmee omgaan. Voeding? Je leest hoe renners door vezelarm eten tot een kilo aan gewicht kunnen verliezen voor bergetappes. Tactiek? Je wordt meegenomen in het ‘Raceplan for the Tour de France 2022 – ‘tien jaar wielerarbeid samengevat in 22 pagina’s’. De moraal van het verhaal: ‘Wij nemen het initiatief vanaf het eerste moment’. Zo min mogelijk luck, zoveel mogelijk skill.

Transparantie
Het meest opvallende, en datgene wat dit boek zo interessant maakt, is de grote mate van transparantie. Vooraf werd er afgesproken dat ieder onderwerp bespreekbaar zou zijn en dat is te merken. Sommige passages zijn verrassend eerlijk en kwetsbaar. Bbijvoorbeeld wanneer het gaat over de moeizame passage van Dumoulin‘ (De harde conclusie is,’ zei Heijboer, ‘en ik zeg dit met mededogen: Tom is van een last verlost en het team ook’) of de rol van Primoz Roglic in de Tour van 2022, waarin hij een aantal dagen na een harde val gedesillusioneerd opgaf (‘Zeeman en Niermann hadden het ene na het andere gesprek met hem gevoerd, alles om Roglic binnenboord te houden, maar hij leek niet in staat te zijn de teleurstelling van zich af te schudden. Hij had geprobeerd te voelen dat het ook ‘zijn gele trui’ was, maar wat ze ook tegen hem zeiden en wie het ook zei, het leek niet te beklijven’).

Hoe dan ook is het een voorrecht om bij al die gebeurtenissen op de eerste rij te zitten. Of het nou gaat om de dieptepunten of de hoogtepunten, om de koers zelf of de mens achter de renner of coach. ‘Kwetsbaarheid loont’, zegt commercieel manager Jasper Saeijs op een gegeven moment over het meewerken van het team aan de Tour de France Netflix-documentaire. Dat is precies wat ook hier van toepassing is. Lezen loont!

Het plan – Hoe Team Jumbo-Visma de beste wielerploeg ter wereld werd
Auteur: Nando Boers
376 pagina’s
Te koop voor 25 euro, onder meer verkrijgbaar bij bol.com