Niels Bastiaens

• woensdag 26 november 2025 om 13:41

Interview Begin 2025 organiseerde Frankrijk nog het WK veldrijden in Liévin, dit weekend volgt de Wereldbeker in Flamanville. Toch zien we bij de mannen al lang geen Franse crosser meer aan de top. Bij de vrouwen is er gelukkig meer animo, maar het is een veeg teken dat beide nationale kampioenen, Amandine Fouquenet en Clément Venturini, geen contract meer vinden voor volgend jaar. Hoe diep is de Franse cross gezakt? Ex-renner en Eurosport-analist Steve Chainel geeft duiding.

Tijdens zijn carrière was Chainel het schoolvoorbeeld van een renner die absoluut weg en veld wilde combineren. Hij ging daarmee soms in tegen de wens van zijn werkgever, maar het leverde hem wel een ritzege op in de Driedaagse van De Panne-Koksijde op de weg en een Franse titel in het veldrijden – niet evident in een generatie die werd gedomineerd door de Franse crosslegende Francis Mourey.

Maar Mourey en jijzelf kregen geen navolging meer, Steve!
“Dat heb ik ook moeten vaststellen, ja. Het is ook niet evident als Fransman, om überhaupt elk weekend naar België te moeten rijden. Ikzelf woonde in de Vogezen, dat is vier uur met de auto en nog nét te doen. Maar als je nu in Bordeaux of Bretagne woont, en je moet elk weekend een trip van zeven uur of meer maken, dan ben je na twee maanden helemaal dood. Hetzelfde geldt voor je mecaniciens en je mobilhome. En probeer de benzine, die ook steeds duurder wordt, maar eens te betalen. Daar is geen beginnen aan.”

Nochtans beginnen veel jonge Franse renners op jonge leeftijd met crossen. Maar vlak voor ze prof kunnen worden, verdwijnen ze plots allemaal naar de weg.
“Ik heb in bijna alle Franse ploegen gereden, en ik kan je zeggen dat overal hetzelfde motto geldt: crossen is enkel en alleen een voorbereiding op de weg. Je mag nog zo’n groot crosstalent bij de junioren zijn, de grote ploegen bekijken dat niet echt als een specialiteit. Daarom hebben Arnaud Jouffroy, Julian Alaphilippe en Pauline Ferrand-Prévot nooit een grote crosscarrière gehad. Vanaf ze prof worden, zeggen de ploegen: stop! Bij Quentin Jauregui gebeurde niet heel lang geleden hetzelfde. Hij was zelfs derde op het WK bij de beloften geworden, maar mocht als prof niet meer fulltime crossen. Joshua Dubau is dan weer gaan mountainbiken.”

Chainel (winnaar in De Panne) was in beide disciplines succesvol – foto: Fotopersburo Cor Vos

Dat moet jouw crosshart toch doen huilen?
“Dat is ook zo. Vooral omdat het vaak niet de keuze van de renners zelf is. Ik ga geregeld naar wedstrijden voor junioren kijken, waar er meer dan 200 renners aan de start staan. Ze houden allemaal van de cross en hun ouders ook. Mijn zoon is 17 en is helemaal weg van Wout van Aert, maar ook Mathieu van der Poel is een heel grote inspiratiebron. Maar na hun beloftetijd moet je de keuze maken: geld verdienen op de weg in een grote ploeg en amper nog crossen, of blijven crossen in een klein clubteam met beperkte budgetten.”

Is die visie niet een beetje achterhaald, na de vele positieve voorbeelden van de afgelopen jaren? Dat moeten die ploegen toch ook zien?
“Bij Decathlon CMA CMG begint het tij een beetje te keren, maar ook weer op initiatief van de renners zelf. Aubin Sparfel (amper 19 jaar, red.) is momenteel het grootste crosstalent in Frankrijk, en hij is slim geweest. Hij heeft een dik contract bij Decathlon getekend en daarin laten opnemen dat hij elke winter wil kunnen crossen. Hij is een echte liefhebber van de sport en denkt aan de Olympische Spelen.”

Anderzijds zie je wel dat Léo Bisiaux en Paul Seixas bij die ploeg de cross vaarwel zeggen.
“Ik zat toevallig nog met Léo in een podcast deze week. Je zou denken dat hij als ex-wereldkampioen ook kansen in de cross zou krijgen, maar toen ik hem daarnaar vroeg, klonk onmiddellijk dat bij Decathlon het alleen maar belangrijk is dat hij zich ontwikkelt tot topklimmer voor algemene klassementen. Dat is misschien wat hem het beste ligt. Maar ze zullen er bij Decathlon op termijn niet onderuit kunnen. Ze hebben nog meer talenten in hun juniorenploeg die in beide disciplines willen excelleren. Dat moet toch kunnen? Ze zijn vlakbij de grens in Lille gevestigd en hebben een mooie groep, waarmee ze zichtbaarheid tijdens de winter kunnen krijgen. Ze zouden dat als iets positiefs moeten zien en er het beste uithalen.”

Waar zit dan juist het probleem bij die ploegen?
“Je moet eerst begrijpen dat we niet dezelfde cultuur hebben. Fransen kunnen soms zó koppig zijn. Als iets in het verleden altijd zo was, dan is het heel moeilijk om een bepaalde visie te veranderen. Ik heb jarenlang gezeurd bij mijn sportdirecteurs dat cross belangrijk was voor mij. Dat het mij hielp om in goede vorm aan het vertrek van de klassiekers te staan en om gefocust te blijven tijdens de winter, maar veel steun heb ik daar niet bij gekregen. Je krijgt die grote ploegen echt niet gemotiveerd om elk weekend mensen naar België te sturen met materiaal en fietsen. Ze willen hun personeel in de winter ook een beetje sparen, natuurlijk.”

Aubin Sparfel is de Franse hoop van de toekomst – foto: Fotopersburo Cor Vos

Ook als je weet dat het hen écht beter kan maken tijdens de klassiekers? Dat hebben Wout van Aert en Mathieu van der Poel al genoeg bewezen.
“Dat is zo. Dat zorgt er ook voor dat langzaamaan de visie begint te veranderen. In mijn tijd had je alleen Lars Boom en Zdenek Stybar als voorbeelden, nu zijn dat er wel meer. Ik was misschien niet getalenteerd genoeg om dat te bewijzen (lacht). Het is gewoon een kwestie van een goede balans te vinden, zoals Thibau Nys en Lucinda Brand doen bij Lidl Trek. Célia Gery krijgt nu een gelijkaardige behandeling bij FDJ-SUEZ, dus ook daar is een licht gaan branden. Stap voor stap begint de acceptatie te komen dat het te combineren is.”

Als je ziet hoe lastig het was voor Hélène Clauzel om een team te vinden, en nu bij Venturini en Fouquenet, zou je denken dat er nood is aan een Franse crossploeg, die dat faciliteert. Jij hebt ooit een poging ondernomen om zo’n ploeg op te richten.
“Dat project ben ik nog altijd aan het afbetalen. In mijn ogen is dat vandaag niet mogelijk, om verschillende reden. Eén: welke Franse sponsor wil er nu investeren in visibiliteit in België? De grootste wedstrijden gaan in die landen door. Je moet dan ook echt al een topper in je rangen hebben, want je gaat die sponsor ook niet overtuigen met een ploeg die niet meedoet voor de top 5. Dan kom je alleen in beeld bij de start. Eigenlijk moet je een sponsor vinden die het oprecht belangrijk vindt om jonge renners op te leiden en daar een eliterenner of drie bij zetten. Dan kun je wel een mooi crossproject oprichten en samen groeien.”

“En dan komen we bij puntje twee: zelfs al zou het me lukken om zo’n sponsor te vinden die interesse heeft, dan moet je jouw renners in Frankrijk verplicht een arbeidscontract aanbieden, waar je heel veel belastingen op moet betalen. Als ik Amandine wil aannemen bij mijn ploeg en haar 1.000 euro wil betalen, dan wordt dat door de belastingen meteen 2.000 euro. Terwijl Belgische ploegen gewoon een factuur van 1.000 euro kunnen opmaken en haar dat zo betalen. Zo moet je al dubbel zoveel budget hebben in Frankrijk.”

Daarom dat Clauzel nu bij de Roodhoofts terechtkomt?
“Natuurlijk. Zij doen het in mijn ogen perfect. Hun renners kunnen zowel op de weg als in het veld uitkomen, waardoor ze in die beide disciplines sterker worden. Op woensdag organiseren ze een gemeenschappelijke crosstraining, waardoor ze nog meer progressie maken. Hélène gaat daar grote stappen zetten, al is het maar omdat je beter recupereert als je in België kunt verblijven.”

Zelfs Fouquenet vindt geen contract – foto: Fotopersburo Cor Vos

Wat gaan de nieuwe UCI-regels en de olympische status veranderen voor Franse renners?
“Vooral dat ploegen in de toekomst meer naar de renners gaan luisteren. Niet alleen in de cross, hoor. Benjamin Thomas is wellicht de beste pistier van de afgelopen tien jaar, maar hij moet vechten om op de baan te mogen rijden van zijn ploeg. En baanwielrennen is al olympisch. Maar UCI-punten zal Cofidis wél interesseren. Ik hoop dat de wens die veel Franse renners koesteren om te crossen, zo in vervulling kan gaan. Misschien dat rensters zoals Evita Muzic, die uit de cross komt, hun oude liefde dan terug oppakken. En ook komende generaties gaan het gemakkelijker krijgen om hun wil uit te spreken – of dat hoop ik toch.”

Wat blijft er momenteel nog over van de Franse Coupe de France-crossreeks?
“Op zich is dat een heel mooie reeks, maar daar heb je voor de Fransen hetzelfde probleem als bij die Belgische crossen. De eerste manche wordt verreden in Albi, de tweede cross 600 kilometer verderop in Bretagne, een andere in Normandië in het zand. Als je al die crossen wilt rijden, is dat even duur als een cross in België, omdat de afstand zo groot is in een groot land als Frankrijk. En als je dan nog eens lek rijdt en geen prijzengeld wint, rijd je zeven uur in de wagen voor niets. Het is te duur om alles mee te pikken.”

Ga je dit weekend in Flamanville, als ambassadeur van de Franse cross, die belangen nog eens op de kaart zetten bij enkele Franse sportdirecteurs?
“Mijn zoon rijdt mee, dus ik focus me in ieder geval op hem. Maar natuurlijk doe ik mijn best. Met de Franse federatie push ik al veel langer om in elk departement een mooi crossparcours aan te leggen, zoals dat van Sven Nys in Baal. Ik wil er zelfs eentje dichtbij mijn huis bouwen. Daar kunnen de renners veilig en buiten trainen, en elkaar onder druk zetten om zo sterker te worden. Daar is op zich wel interesse voor.”

“Eigenlijk zouden we nog veel meer zaken moeten kopiëren van het Belgische crossmodel. De Wereldbeker is in Frankrijk al live op Eurosport en L’Equipe TV te volgen, maar misschien kunnen we de Coupe de Françe ook live op televisie krijgen. Dan volgen we het voorbeeld van de Superprestige en X2O Trofee, krijgen de sponsors meer zichtbaarheid en komt er meer interesse. We zijn zo ver nog niet, maar we evolueren gelukkig op veel vlakken wel stilaan in de goede richting. Daar blijf ik me absoluut hard voor maken.”