Philippe Gilbert heeft de twaalfde etappe gewonnen van de Vuelta a España. De renner van Deceuninck-Quick-Step maakte deel uit van een omvangrijke kopgroep, wist zijn medevluchters te lossen op de bijzonder steile Alto de Arraiz en soleerde vervolgens naar de ritzege in Bilbao. Primož Roglič blijft in het bezit van de rode leiderstrui.

Voor Euskadi-Murias kan de Vuelta a España al niet meer stuk na de verrassende maar ook zeer knappe zege van Mikel Iturria in Urdax, niet ver van de Baskische grens. De etappe van woensdag was al bijzonder voor de ProContinentale Baskische formatie, maar de rit van vandaag was zo mogelijk nog specialer. De twaalfde etappe finishte namelijk in het industriële en economische centrum van het Baskenland: wielerstad Bilbao.

Furieus begin van een furieuze etappe 
Het beloofde een bijzonder lastige onderneming te worden, met achtereenvolgens de beklimmingen van de Alto de Urruztimendi, de Alto el Vivero en de Alto de Arraiz in de laatste veertig kilometer. Het moest toch vooral gebeuren op de bijzonder steile Arraiz, met stijgingspercentages tot wel 25%. Maar eerst kregen we een furieus begin van de etappe, aangezien verschillende teams probeerden om een vroege vlucht op poten te zetten.

Veel renners probeerden het in de beginfase – foto: Cor Vos

Natuurlijk was Euskadi-Murias een van de actieve ploegen, maar ook Groupama-FDJ, Katusha-Alpecin, CCC en Team Ineos reden erg aanvallend op weg naar de eerste klim van de dag. We begonnen echter met een compact peloton aan de beginstroken van de Alto de Azazeta (4,9 km aan 3,9%). Na goed tien minuten klimmen kwam Sergio Henao als eerste boven, waardoor de Colombiaan drie extra punten wist te sprokkelen in de strijd om de bergtrui.

Peloton raast verder
In de afdaling van de Azazeta wisten 22 renners wat afstand te nemen van het peloton, maar ook deze vlucht was geen lang leven beschoren, want enkele kilometers later werden de aanvallers alweer ingerekend. Als door de duivel bezeten raasde het peloton over de Baskische wegen, op weg naar de finale in en rond Bilbao. Na honderd kilometer hadden we nog altijd geen kopgroep, al probeerde een actieve Philippe Gilbert een ontsnapping te initiëren.

Maar telkens als de aanvalslustige Belg om zijn schouder keek, zag hij het peloton weer aansluiten. Veel ploegen zagen de klassiekerspecialist van Deceuninck-Quick-Step als een gevaar, maar Willie Smit mocht wel even voor het peloton uitrijden. De Zuid-Afrikaan van Katusha-Alpecin werd echter al snel weer opgeslokt, maar ditmaal niet door een volledig peloton. Nee, de 26-jarige Smit kreeg het gezelschap van achttien mede-aanvallers.

Omvangrijke kopgroep krijgt dan toch de ruimte 
Het peloton besloot eindelijk een plaspauze in te lassen, waardoor we met een omvangrijke kopgroep naar de laatste vijftig kilometer reden. Met Gilbert, Felix Großschartner, Tosh Van der Sande en Alex Aranburu waren enkele kandidaat-ritwinnaars mee, terwijl iemand als Nikias Arndt al een etappe op zak heeft. De negentien koplopers begonnen met meer dan vijf minuten voorsprong aan de Alto de Urruztimendi (2,5 km aan 9,2%), waarmee de finale werd ingeluid.

Op de Urruztimendi – met stroken tot 16% – werd het tempo verhoogd in de kopgroep, maar ook in het peloton zagen we een ritmeversnelling van Robert Gesink, allemaal in dienst van kopman en leider Primož Roglič. Voor veel renners was het echter nog te ver voor een ultieme aanval, maar dit gold zeker niet voor Jonathan Lastra. De Spanjaard – gisteren nog tweede in Urdax – versnelde in de afdaling van de Urruztimendi.

Philippe Gilbert reed een zeer aanvallende etappe – foto: Cor Vos

Een Oostenrijker en Ethiopiër in de aanval  
De renner van Caja Rural-Seguros RGA bleek echter een ideaal mikpunt voor Großschartner. De sterke Oostenrijker bleef niet al te lang in het wiel van Lastra hangen, want hij wist zijn Spaanse tegenstrever al vrij snel te lossen. De klimmer van BORA-hansgrohe reed bijzonder snel de Alto el Vivero (4,3 km aan 7,7%) op, maar toch kreeg Großschartner nog voor de top het gezelschap van de Ethiopische klimmer Tsgabu Grmay.

De overige vluchters waren echter in geen velden of wegen te bekennen. Het verschil tussen de twee koplopers en de achtervolgers schommelde enige tijd rond de veertig seconden, maar de strijd was nog allerminst gestreden, met de beklimming van de Alto de Arraiz in de verte. In de vlakke kilometers voor de slotklim wist de achtervolgende groep – met daarbij onder meer Gilbert en Aranburu – steeds dichter te komen.

Afzien op de afschrikwekkende Arraiz 
Großschartner en Grmay begonnen nog wel met voorsprong aan de afschrikwekkende Arraiz (2,4 km aan 12,2%), maar het verschil (minder dan vijf seconden, red.) was te verwaarlozen. Het was wachten op de eerste echte versnelling, maar de koplopers hadden duidelijk respect voor de bijzonder steile Arraiz. Op 1,7 kilometer van de top zagen we dan toch een demarrage van Gilbert, maar de Belg zag aanvankelijk twee Spanjaarden aansluiten.

Barceló en Aranburu in de achtervolging op de Arraiz – foto: Cor Vos

De Belg keek heel even achterom en zag de vertrokken gezichten van Fernando Barceló en Alex Aranburu, al moest die laatste passen bij een tweede versnelling van Gilbert. Barceló had heel even de hoop om zijn ploeg Euskadi-Murias een tweede ritzege op rij te bezorgen, maar ook de beloftevolle klimmer bleek niet in staat om de ervaren Gilbert te volgen. De oud-wereldkampioen ging solo verder, maar moest nog wel ruim acht kilometer afleggen.

Sterke Gilbert soleert naar overwinning 
De 37-jarige Waal bleef echter dansen op de pedalen, waardoor hij zijn voorsprong verder wist uit te breiden. Gilbert kwam dan ook als eerste over de top van de Arraiz, twintig seconden later gevolgd door Aranburu en Barceló. De buit leek binnen voor Gilbert, maar de Spaanse achtervolgers werkten uitstekend samen in de laatste dalende kilometers, waardoor het verschil alsmaar kleiner werd.

Wat heet: met nog twee kilometer te gaan was de voorsprong nog maar vijf seconden, maar Aranburu en Barceló reden ook duidelijk aan hun limiet. Hierdoor liep het verschil weer wat op en enkele honderden meters verder was Gilbert zelfs zegezeker. Aranburu moest voor de tweede keer deze Vuelta genoegen nemen met de tweede plaats, terwijl Barceló als derde finishte.

foto: Cor Vos

Geen verschillen tussen de favorieten
De favorieten voor de eindzege reden gebroederlijk over de streep in Bilbao, al zagen we op de Arraiz nog wel een aanval van Miguel Ángel López. De nummer drie in het klassement kreeg echter geen ruimte van zijn directe concurrenten. Dit betekent dat Primož Roglič ook morgen mag starten in de rode leiderstrui, als het peloton koerst naar de top van de gevreesde Los Machucos.