Koen Middendorp

• maandag 2 oktober 2023 om 08:00

De Italiaanse najaarskoersen volgen elkaar nu in rap tempo op. Zaterdag stond de Giro dell’Emilia op het programma, twee dagen later is het tijd voor de Coppa Bernocchi. Een Coppa Bernocchi met… Wout van Aert! Wie de Belg maandag allemaal in de gaten moet houden? WielerFlits blikt vooruit!

Historie

De Coppa Bernocchi, een in de regio Lombardije uitgetekende eendagskoers, kent een lange historie. De eerste editie vond namelijk al plaats in 1919, net na de Eerste Wereldoorlog, met dank aan de zeer succesvolle zakenman en textielmagnaat Antonio Bernocchi (1859-1930). Samen met zijn broers Andrea en Michele kwam hij meer dan honderd jaar geleden op het idee om een wielerkoers in en rond Legnano te organiseren.

De Bernocchi’s klopten vervolgens bij Pino Cozzi, een goede vriend van de familie, aan voor hulp. Cozzi was in de jaren na de Eerste Wereldoorlog de president van sportvereniging Unione Sportiva Legnanese en had dus de middelen en contacten om het allemaal mogelijk te maken. Onder bezielende leiding van Cozzi en consorten, met op de achtergrond de gebroeders Bernocchi, werd in 1919 dus de eerste editie van de Coppa Bernocchi georganiseerd. De rest is geschiedenis.

Sacha Modolo won de Coppa Bernocchi in 2012 en 2013 (afbeelding) – foto: Cor Vos

De Coppa Bernocchi groeide in een relatief korte periode uit tot een belangrijke Italiaanse eendagskoers. In de eerste decennia waren er vooral Italianen aan het feest. De voor ons onbekende Ruggero Ferrario was de allereerste winnaar van de Coppa Bernocchi, maar bij het afstruinen van de erelijst komen we al snel grotere namen tegen. We doelen dan vooral op Gino Bartali, die in 1935 als toen nog opkomend talent zijn naam op de erelijst wist te plaatsen. Bartali was de eerste, maar zeker niet de laatste gevleugelde naam die won in Legnano.

Fausto Coppi, de grote rivaal en tegenpool van Bartali, Rik Van Looy (1957 en 1958), Gianni Motta, Vittorio Adorni, Franco Bitossi, Marino Basso, Felice Gimondi, Francesco Moser, Giuseppe Saronni, Guido Bontempi, Charly Mottet, Rolf Sørensen en Fabio Baldato. Het is een beperkte opsomming van de erelijst van de Coppa Bernocchi. De koers vormt sinds 1997 samen met de Coppa Agostoni en Tre Valli Varesine overigens de Trittico Lombardo, een klassement over drie Italiaanse najaarswedstrijden.

Remco Evenepoel soleerde in 2021 in zeiknatte omstandigheden naar de overwinning – foto: Cor Vos

Dit jaar staat alweer de 104e editie op het programma. Opvallend is dat er maar negen niet-Italianen op de erelijst staan. De eerdergenoemde Rik Van Looy (1957, 1958), Johan van der Velde (1985), Rolf Sørensen (1989, 1993), Charly Mottet (1992), Romāns Vainšteins (2000), Stephen Cummings (2008), Yauheni Hutarovich (2011), Phil Bauhaus (2019) en Remco Evenepoel (2021) behoren tot dit selecte gezelschap. Met andere woorden: het thuisland wist maar liefst 89 keer een winnaar af te leveren. Over dominantie gesproken.

En wat met de Nederlandse en Belgische successen door de jaren heen? Drie keer ging een Belg met de zege aan de haal, met dank aan Rik Van Looy (2x) en Remco Evenepoel. Johan van der Velde is voorlopig de enige Nederlandse triomfator in de Coppa Bernocchi. De ‘halve Italiaan’, Van der Velde was in zijn tijd ook zeer succesvol in de Giro d’Italia, zegevierde in 1985.

Laatste winnaars Coppa Bernocchi
2022: Davide Ballerini
2021: Remco Evenepoel
2020: Niet verreden wegens de coronacrisis
2019: Phil Bauhaus
2018: Sonny Colbrelli
2017: Sonny Colbrelli
2016: Giacomo Nizzolo
2015: Vincenzo Nibali
2014: Elia Viviani
2013: Sacha Modolo

Laatste editie

Vier koplopers kleurden de openingsuren van de Coppa Bernocchi 2022. Jon Barrenetxea (Caja Rural-Seguros RGA), Alan Jousseaume (TotalEnergies), Giulio Masotto (Team Corratec) en Francisco Muñoz (EOLO-Kometa) sloegen de handen ineen en kregen een vrijgeleide van het peloton. Op een bepaald moment bedroeg de voorsprong goed zeven minuten.

In de eerste koersuren was er nog sprake van een gezapig tempo, maar het bleek stilte voor de storm. Met nog goed 55 kilometer te gaan, spatte de koers helemaal uiteen. Op een van de passages van de beklimming naar Morazzone slaagden veertien renners erin om weg te rijden uit het peloton. En het waren niet de minste namen, met onder meer Julian Alaphilippe, Marc Hirschi, Matteo Trentin en Miguel Ángel López.

Ballerini toont zich de snelste in de sprint – foto: Cor Vos

Alaphilippe smeet zoals gewoonlijk weer met zijn krachten en probeerde meerdere keren de beslissing te forceren. Zijn eerste aanvalspogingen werden nog in de kiem gesmoord, maar de Fransman gaf niet op en reed in de finale weer weg, dit keer met zijn ploegmaat Ilan Van Wilder, Hirschi, Jhonatan Narváez, Alessandro Covi, Corbin Strong en Stefano Oldani.

Deze zeven renners lieten zich niet zomaar inrekenen, maar op iets minder dan tien kilometer van de meet kwam er dan toch een einde aan hun avontuur. We konden ons vanaf dat moment gaan opmaken voor een sprint met een omvangrijke groep. Quick-Step-Alpha Vinyl besloot het dan maar over een andere boeg te gooien en zette zich op kop voor zijn sprinter Davide Ballerini.

Strong, winnaar Ballerini en Oldani op het podium – foto: Cor Vos

Mauri Vansevenant wist in de laatste drie kilometer nog een flinke kopbeurt voor zijn rekening te nemen en vervolgens was het aan zijn ploegmaats om het tempo hoog te houden, maar de Belgische formatie werd net voor het aansnijden van de laatste kilometer overvleugeld door UAE Emirates. De man om het af te maken, Trentin, was in de sprint echter niet opgewassen tegen zijn landgenoot Ballerini.

Die laatste begon alsnog in een ideale positie aan de sprint, kwam er met enkele machtige pedaalslagen uit en snelde op overtuigende wijze naar zijn tweede zege van het seizoen. Corbin Strong eindigde als tweede, Stefano Oldani was derde. Trentin werd ‘slechts’ vierde.

Uitslag Coppa Bernocchi 2022
1. Davide Ballerini (Soudal Quick-Step) in 4u18m01s
2. Corbin Strong (Israel-Premier Tech) z.t.
3. Stefano Oldani (Alpecin-Deceuninck) z.t.
4. Matteo Trentin (UAE Emirates) z.t.
5. Iván García (Movistar) z.t.

Parcours

De 104e editie van de Coppa Bernocchi speelt zich, zoals de traditie betaamt, af in en rond Legnano. De start is in Parabiago. Het parcours gaat eerst in oostelijke richting, met passages door onder meer Nerviano. Vervolgens kronkelt de route noordwaarts via Cerro Maggiore, Busto Arsizio (bekend van enkele passages in de Giro d’Italia) en Gorla Maggiore richting de lokale ronde ten noorden van finishplaats Legnano.

Het peloton koerst vervolgens naar het kleine plaatsje Gornate-Olona in de Italiaanse provincie Varese, wat het startpunt is van een lastig middenrif. Er volgen namelijk zeven lokale rondes van 16,8 kilometer in en rond Gornate-Olona, met halverwege de omloop de beklimming naar Morazzone/Piccolo Stelvio. Deze helling (1,5 km aan 6,6%) is een potentiële scherprechter op het parcours.

De vraag is wel of de aanvallers sterk genoeg zijn om uit de greep te blijven van een – al dan niet uitgedund – peloton. Aan het einde van de zevende passage is er namelijk nog goed dertig kilometer af te leggen tot de finish. De koers maakt een omgekeerde beweging en trekt zuidwaarts naar Legnano, waar de coureurs na 186,6 kilometer zullen aankomen. De finishstreep is getrokken op de Viale Pietro Toselli.

Als we kijken naar de laatste jaren, dan zien we dat de koers best wel vaak uitdraait op een sprint met een vrij grote groep. Dit is dan ook de reden dat rappe mannen als Sacha Modolo, Elia Viviani, Giacomo Nizzolo, Sonny Colbrelli, Phil Bauhaus en (vorig jaar nog) Davide Ballerini zich op de erelijst konden plaatsen.

Vincenzo Nibali (in 2015, na een uitval in de finale) en Remco Evenepoel (2021, na een solo in de regen) lieten echter zien dat er verschillende scenario’s mogelijk zijn op weg naar Legnano.

Maandag 2 oktober, Coppa Bernocchi: Parabiago – Legnano (186,6 km)
Start: 11.00 uur
Finish: tussen 14.43 en 15.26 uur

Favorieten

De organisatie van de Coppa Bernocchi zal zich ongetwijfeld gelukkig prijzen met het deelnemersveld voor de editie van 2023. Er staan dit jaar toch weer dertien WorldTeams (waaronder Jumbo-Visma, UAE Emirates en Alpecin-Deceuninck) aan de start, aangevuld met acht ProTeams en twee ploegen met een continentale licentie. Dit brengt het aantal ploegen in de 104e editie van deze Italiaanse eendaagse op 23.

De renners maken echter de koers, maar ook dat lijkt wel snor te zitten, gezien de aanwezigheid van heel wat toprenners. Er is altijd baas boven baas en doelen we in dit geval op Wout van Aert. De renner van Jumbo-Visma is zonder twijfel de grootste naam aan het vertrek en is (uiteraard) ook een van de favorieten voor de overwinning. We schuiven de Belg zelfs naar voren als dé topfavoriet.

Wout van Aert, onze topfavoriet voor de zege – foto: Cor Vos

Voor Van Aert is de wedstrijd in en rond Legnano een voorlaatste tussenstop richting het WK gravel van zondag 8 oktober, dat eveneens zal plaatsvinden in Italië. De Coppa Bernocchi is echter meer dan een tussenstop. Van Aert zal maar wat graag willen zegevieren in deze Italiaanse klassieker, na een seizoen waarin hij toch vooral naast de hoofdprijzen greep. De grote man van Jumbo-Visma kan op verschillende manieren winnen op Italiaanse bodem. Solo, in een sprint van een klein groepje of na een veredelde pelotonsprint.

De concurrentie zal Van Aert de overwinning echter niet op een presenteerblaadje aanreiken. In een man-tegen-mangevecht zullen veel renners het onderspit moeten delven, maar met verenigde krachten is er wellicht veel meer mogelijk. Neem nu UAE Emirates, dat kan rekenen op een zeer sterke equipe met meerdere potentiële winnaars. Marc Hirschi steekt al maanden in een blakende vorm en is misschien wel de vooruitgeschoven UAE-pion. De Zwitser zal zijn kaarten in de heuvelzone op tafel moeten gooien.

Maar UAE Emirates is meer dan alleen Hirschi. Davide Formolo zegevierde afgelopen donderdag nog in de Coppa Agostoni en heeft de winnende smaak dus te pakken. Sjoerd Bax won vorige maand met de Trofeo Matteotti dan weer een andere Italiaanse najaarsklassieker en dan hebben we het nog niet eens gehad over Rafal Majka. Met deze renners kan UAE Emirates de koers van heel wat peper en zout voorzien. Mocht de wedstrijd toch uitdraaien op een sprint, dan heeft de ploeg met Juan Sebastián Molano nog een beoogde afmaker in de gelederen.

Marc Hirschi koerst al weken op een zeer hoog niveau – foto: Cor Vos

Over afmakers gesproken: de Coppa Bernocchi eindigt toch relatief vaak in een sprint met een omvangrijke groep. We doen er dan ook goed aan om de sterkere sprinters naar voren te schuiven, of mannen die na een zware koers nog kunnen rekenen op een goed eindschot. Michael Matthews is een renner die voldoet aan een dergelijke omschrijving. De snelle Australiër was goed twee weken geleden nog vierde in de Trofeo Matteotti en lijkt dus wel klaar om een hoofdrol te vertolken.

Zeg je een sprint met een relatief grote groep, dan zeg je Corbin Strong. De voor Israel-Premier Tech uitkomende Nieuw-Zeelander is de laatste weken uitstekend op dreef met podiumplaatsen in de GP de Québec (2e) en het Circuit Franco-Belge (3e) en ritwinst in de Ronde van Luxemburg. Strong was vorig jaar al tweede in de Coppa Bernocchi, doet hij nu nog één plaatsje beter?

Corbin Strong steekt in een blakende vorm – foto: Cor Vos

De nummer drie van 2022, Stefano Oldani, staat eveneens aan het vertrek. De snelle Italiaan is bezig aan zijn laatste weken voor Alpecin-Deceuninck. Neemt hij afscheid met een overwinning in Legnano? We schuiven tevens een landgenoot van Oldani, Andrea Vendrame, naar voren als een van de favorieten. De coureur van AG2R Citroën draait zijn hand niet om voor wat klimwerk onderweg, en kan dan vaak nog rekenen op een sterke sprint.

Dat kan ook gezegd worden van de Eritreeër Natnael Tesfatsion. De 24-jarige renner, bezig aan zijn tweede seizoen voor Lidl-Trek, moet met zijn puncheur/sprintkwaliteiten ook ver kunnen komen in een koers als de Coppa Bernocchi. In de voorbije Ronde van Luxemburg werd Tesfatsion nog zevende in de lastige slotrit in Luxemburg-stad. Let ook op zijn jonge Tsjechische ploegmaat Mathias Vacek, die wellicht ook gevaarlijk uit de hoek kan komen.

Voor Iván García Cortina is het voorlopig een seizoen van net niet. De sterke Spanjaard moet het voorlopig doen met een sloot aan ereplaatsen, maar die bevrijdende eerste seizoenszege, die ontbreekt nog. De bonkige sprinter van Movistar verzamelde de voorbije weken wel heel wat ereplaatsen in de Vuelta a España, het EK in Drenthe en afgelopen donderdag nog in de Coppa Agostoni. Met de vorm van García Cortina zit het kortom wel snor.

Iván García won vorig jaar op Italiaanse bodem nog de Gran Piemonte – foto: Cor Vos

Een andere kanshebber op de overwinning, die rijdt voor de Italiaanse formatie EOLO-Kometa. We hebben het dan natuurlijk over Vincenzo Albanese, mister-regelmaat als het aankomt op korte klasseringen in (Italiaanse) eendagskoersen. Dit illustreerde Albanese in de maand september nog maar eens met top 10-noteringen in de Giro della Toscana (8e), Memorial Marco Pantani (9e), Trofeo Matteotti (7e) en de Coppa Agostoni (8e). Volgt maandag dan die echte uitschieter?

We willen met Filippo Fiorelli (Green Project-Bardiani CSF-Faizanè) en Oier Lazkano (Movistar) nog twee renners uitlichten. Fiorelli zal aan het einde van de rit hopen op een sprint met een wat grotere groep, want dan is de Italiaan met zijn eindschot zeker niet kansloos. Lazkano moet het dan weer hebben van de aanval, maar dit leverde de Spaanse kampioen al meerdere successen op in 2023. Is het maandag weer prijs?

Er staan verder nog genoeg outsiders aan het vertrek van de Coppa Bernocchi. Mocht de wedstrijd eindigen in een groepssprint, dan houden we ook maar beter rekening met mannen als Simone Consonni (Cofidis), Madis Mihkels, Niccolò Bonifazio (Intermarché-Circus-Wanty), Felix Engelhardt (Jayco AlUla), Henok Mulubrhan (Green Project-Bardiani CSF-Faizanè), Marco Tizza (Bingoal WB) en Alessandro Fedeli (Q36.5 Pro Cycling).

Krijgt Tiesj Benoot de vrijheid om in de aanval te gaan? – foto: Cor Vos

Er zijn echter ook een pak renners, die een sprint willen ontlopen. Dan denken we aan Andrea Bagioli, Fausto Masnada en Mauro Schmid namens Soudal Quick-Step, Nicola Conci (Alpecin-Deceuninck), Fabio Felline, Christian Scaroni (Astana Qazaqstan), Ide Schelling, Maximilian Schachmann (BORA-hansgrohe), Ion Izagirre (Cofidis), Valentin Madouas en Thibaut Pinot (Groupama-FDJ).

Bij een wat zwaarder koersverloop komen ook renners als Julian Alaphilippe (Soudal Quick-Step), Koen Bouwman, Tiesj Benoot (Jumbo-Visma), Alexis Guerin (Bingoal WB), Kritsts Neilands (Israel-Premier Tech), Gonzalo Serrano (Movistar), Sylvain Moniquet (Lotto Dstny), Gianluca Brambilla, Walter Calzoni (Q36.5 Pro Cycling), Valentin Ferron, Alexis Vuillermoz (TotalEnergies) en Santiago Umba (GW Shimano Sidermec) bovendrijven.

Favorieten volgens WielerFlits
**** Wout van Aert
*** Corbin Strong, Michael Matthews
** Juan Sebastián Molano, Stefano Oldani, Iván García Cortina
* Andrea Vendrame, Natnael Tesfatsion, Vincenzo Albanese, Marc Hirschi

Deelnemerslijst

Weer en TV

De renners krijgen maandag een aangenaam koersweertje voorgeschoteld, zo meldt Weeronline. In startplaats Parabiago is het droog, een graad of achttien en krijgt de zon af en toe de kans om door te breken. In de middaguren, op weg naar Legnano, stijgt het kwik naar de 26 graden Celsius. Van regen is de hele dag geen sprake, de wind waait – met een kracht van 2 Beaufort – uit het zuidwesten.

De Italiaanse najaarsklassiekers zijn vaak live te volgen via Eurosport en de Coppa Bernocchi is geen uitzondering. De koers is vanaf 13.50 uur live te zien op Eurosport 1 en via de online kanalen, Eurosport.nl/Discovery+/GCN+. Voor meer informatie kun je altijd terecht in onze tv-gids Wielrennen op TV.