foto: Sirotti

”Ik ben vandaag de gelukkigste mens op aarde”, jubelde Gerrie Knetemann met gebroken stem. De Kneet had even daarvoor – in 1985 – zijn tweede Amstel Gold Race gewonnen. Koersdirecteur en grondlegger van de Nederlandse eendagswedstrijd Herman Krott zal tijdens die met regen overvallen editie vast ook zijn tranen de vrije loop hebben gelaten. Hij zag namelijk zijn vroegere pupil bij de amateurs opnieuw ‘zijn’ klassieker winnen. Na afloop wachtte de winnaar traditiegetrouw een blondschuimend biertje van hoofdsponsor Amstel. Wie heft er dit jaar het glas? WielerFlits kijkt uitgebreid vooruit en neemt de deelnemerslijst grondig onder de loep.

Historie
Herman Krott was jarenlang ploegleider van de succesvolle Amstel Bier-ploeg. In het amateurcircuit reeg het team de zeges aaneen, met renners als Fedor den Hartog, Joop Zoetemelk, Leo van Vliet, Gert-Jan Theunisse en dus ook Knetemann. In 24 jaar ploegleiderschap leverde Krott exact zestig profrenners af. Toch was hij achter de schermen bezig met een heel ander project: het organiseren van een Nederlandse klassieker die kon wedijveren met koersen als Milaan-San Remo en de Ronde van Vlaanderen.

In eerste instantie wilde Krott, die in 2010 overleed, starten in Amsterdam en eindigen in Maastricht. In het diepste geheim volbracht hij meermaals dat traject, maar kwam erachter dat het idee niet haalbaar was. Door de vele bruggen en omleidingen onderweg, zou de koers veel te lang zijn geworden. Uiteindelijk werd Breda in 1966 de eerste gastheer, de Amstel Gold Race was geboren. De eerste editie zou over ruim driehonderd kilometer gaan, met de Franse ex-wereldkampioen Jean Stablinski als winnaar.

Naast Stablinski en tweemaal Knetemann, stonden er nog 45 anderen als winnaar van de Amstel Gold Race op het ereschavot. Zeventien keer juichte daar een Nederlander, met Jan Raas als recordhouder. De Zeeuw won de heuvelklassieker tussen 1977 en 1982 vijf keer. De Belgen gingen elf keer met de winst naar huis; de Italianen boekten zes zeges. Duitsland en Zwitserland leverden beiden drie winnaars af, terwijl Bernard Hinault in 1981 Frankrijks totaal op twee zette. Tot slot zegevierden renners uit Australië, Denemarken, Kazachstan, Luxemburg, Rusland en Tsjechië allen één keer. Het is alweer van 2001 geleden dat ‘wij’ mochten juichen. Erik Dekker versloeg in een sprint-à-deux destijds Lance Armstrong, iets wat zijn ploegmaat Michael Boogerd twee jaar daarvoor ook had gedaan. Karsten Kroon (tweede) en Robert Gesink (derde) waren in 2009 de laatste landgenoten op het podium.

De enige Tsjechische zege in Zuid-Limburg werd vorig jaar behaald door Roman Kreuziger. Na een redelijk gesloten wedstrijd brak Pieter Weening de finale open. Door een aanval op de Eyserbosweg kwam hij op de Keutenberg in het spoor van de vroege vlucht. Niet veel later sloten nog een aantal renners aan, waaronder Kreuziger. De renner van Tinkoff-Saxo Bank muisde er op acht kilometer voor het einde vanonder. De Tsjech bouwde een voorsprong van ongeveer een halve minuut op en overleefde op de laatste beklimming van de Cauberg, waar wereldkampioen Philippe Gilbert zijn duivels ontbond. Kreuziger hield echter stand tot op de streep en won zo verrassend de 48ste editie van de Amstel.

Laatste tien winnaars van de Amstel Gold Race:
2004: Davide Rebellin
2005: Danilo Di Luca
2006: Fränk Schleck
2007: Stefan Schumacher
2008: Damiano Cunego
2009: Sergej Ivanov
2010: Philippe Gilbert
2011: Philippe Gilbert
2012: Enrico Gasparotto
2013: Roman Kreuziger

Parcours
De Amstel Gold Race 2014 voert de renners over een afstand van 251 kilometer van Maastricht naar Vilt. Het peloton heeft na deze klassieker 4000 hoogtemeters in de benen, verspreid over niet minder dan 34 hellingen. De Markt in Maastricht is sinds 1998 de vaste plaats om de startlijst te tekenen voor het begin van de wedstrijd. Vanaf de beginjaren was Meerssen steevast het decor voor de finish. Met uitzondering van 1968 (Elsloo), lag de finishstraat daar tot aan 1990. Vervolgens was de kalklijn tot 2003 in Maastricht getrokken. Tegenwoordig is de eindstreep van de wedstrijd echter te vinden in de gemeente Valkenburg aan de Geul. Eerst op de top van de Cauberg, maar vanaf 2013 is de lijn 1,8 kilometer verderop getrokken en ligt deze op de Rijksweg in Vilt.

De AGR – zoals menig liefhebber deze wedstrijd afkort – staat bekend om het vele draaien en keren, de korte en steile klimmetjes en het aantal hoogtemeters. Volgens Krott is deze opsomming aan moeilijkheden niet het enige dat deze wedstrijd kenmerkt, leert de volgende anekdote ons: ”Ik weet nog dat Limburg in de beginjaren uitgroeide tot koploper in het aanleggen van vluchtheuvels. Je ziet ze nu in alle wedstrijden bij de bosjes, maar wij zijn wereldkampioen geweest in het meesteren van vluchtheuvels en rotondes. Lang voordat België er kennis mee maakte.” De combinatie van voorgaande obstakels zorgt ervoor dat de Amstel Gold Race één van de meest nerveuze klassiekers is.

Na het WK op de weg in 2012 besloot de huidige koersbaas Leo van Vliet om de finale van de Amstel Gold Race om te gooien. Het wereldkampioenschap kwam namelijk niet aan op de top van de Cauberg, maar een kleine twee kilometer verderop in Vilt. Van Vliet besloot om de finish van de Amstel Gold Race ook naar deze locatie te verplaatsen. De renners zullen in de finale nu na de laatste passage aan de streep, opnieuw richting de Geulhemmerberg gestuurd worden. Via de Bemelerberg trekt het peloton dan weer terug naar Valkenburg. Daar zal de Cauberg voor een vierde keer beklommen moeten worden, waardoor het publiek de coureurs even zo vaak kan zien op Neêrlands beroemdste berg. Na het ronden van de top volgen er nog 1800 meters naar de streep in Vilt.

Route Amstel Gold Race 2014

Beklimmingen

1. Slingerberg (1,2 kilometer, gemiddeld stijgingspercentage van 5,4%. Max. 12%)
2. Adsteeg (620m, gemiddeld 4,7%. Max. 8%)
3. Lange Raarberg (1 km, gemiddeld 4,3%. Max. 6%)
4. Bergseweg (2,2 km, gemiddeld 3,4%. Max. 8%)
5. Sibbergrubbe (2 km, gemiddeld 4,1%. Max. 6%)
6. Cauberg (1,5 km, gemiddeld 7%. Max. 12%)
7. Geulhemmerberg (1 km, gemiddeld 5,8%. Max. 9%)
8. Wolfsberg (500 meter, gemiddeld 5,8%. Max. 12%)
9. Loorberg (1,6 km, gemiddeld 5,1%. Max. 9%)
10. Schweiberg (3 km, gemiddeld 3,7%. Max. 10%)
11. Camerig (3,6 km, gemiddeld 7%. Max. 9%)
12. Vaalserberg, Drielandenpunt (2,6 km, gemiddeld 4,2%. Max. 9%)
13. Gemmenicherweg (2 km, gemiddeld 5,4%)
14. Vijlenerbos (1,8 km, gemiddeld 5,1%)
15. Eperheide (2,3 km, gemiddeld 4,5%. Max. 10%)
16. Gulperberg, westzijde (1,1 km, gemiddeld 5,2%. Max. 19%)
17. Plettenberg (1,2 km, gemiddeld 3,7%. Max. 8%)
18. Eyserweg (2,1 km, gemiddeld 4,4%. Max. 9%)
19. Huls (900 meter, gemiddeld 8,3%. Max. 12%)
20. Vrakelberg (600 meter, gemiddeld 7,7%. Max. 13%)
21. Sibbergrubbe (2e maal)
22. Cauberg (2e maal)
23. Geulhemmerberg (2e maal)
24. Bemelerberg (1,2 km, gemiddeld 4%. Max. 6%)
25. Loorberg (2e maal)
26. Gulperberg, oostzijde (600 meter, gemiddeld 9,8%. Max. 15%)
27. Kruisberg (800 meter, gemiddeld 8,4%. Max. 17%)
28. Eyserbosweg (1,1 km, gemiddeld 7,9%. Max. 17%)
29. Fromberg (1,2 km, gemiddeld 4,8%. Max. 9%)
30. Keutenberg (1,7 km, gemiddeld 6,1%. Max. 22%)
31. Cauberg (3e maal)
32. Geulhemmerberg (3e maal)
33. Bemelerberg (2e maal)
34. Cauberg (4e maal)

Favorieten

Belkin Pro Cycling Team rijdt in de Amstel Gold Race een thuiswedstrijd. Van oudsher verwacht het peloton dat deze ploeg de verantwoordelijkheid neemt om deze koers te dragen. Of zij dat dit jaar zal doen, is de vraag. Tijdens de kasseienwedstrijden kon de ploeg haar stempel drukken en behoorde Belkin tot de betere teams. In de heuvelklassiekers zal dit anders zijn. Bauke Mollema is aangeduid als kopman. Daarnaast hebben Paul Martens en Lars Petter Nordhaug een vrije rol. Een uitgesproken favoriet voor de zege heeft Belkin niet in huis en dus zouden zij er goed aan doen om iemand mee te sturen in een vroege vlucht, zodat andere ploegen het achtervolgingswerk moeten doen.

De andere Nederlandse ploeg, Giant-Shimano, is ook geen topfavoriet toebedeeld. Simon Geschke, Dries Devenyns en Limburger Tom Dumoulin zullen uitgespeeld worden in de finale. Devenyns is de voorbije weken erg goed in vorm gebleken tijdens de kasseiklassiekers, waar hij een belangrijke rol speelde voor kopman John Degenkolb. Dumoulin testte in de Ronde van het Baskenland meermaals de benen met het oog op de Amstel. De jonge Nederlander verwacht veel van de race in zijn provincie, maar of hij daadwerkelijk mee kan doen met de grote heren is nog altijd een vraagteken.

**** Alejandro Valverde

Net zoals bij de Ronde van Vlaanderen, is het ook voorafgaand aan de Amstel Gold Race een beetje gissen naar de absolute topfavoriet. Alberto Contador leek tot op heden de sterkste man zodra de wegen bergop gingen, maar de Spanjaard staat niet aan de start. Zijn landgenoot Alejandro Valverde is wél van de partij. El Imbatido heeft een groot scala aan wedstrijden op zijn palmares staan, maar in Valkenberg won hij nog nooit. In 2008 werd hij wel een keer derde; vorig jaar deed hij het zelfs een plaats beter. De 34-jarige Spanjaard beschikt nog altijd over snelle benen, waardoor men niet zo vlug met hem naar de streep zal rijden.

*** Philippe Gilbert & Joaquim Rodriguez

Philippe Gilbert besloot dit jaar Vlaanderens Mooiste links te laten liggen om zich volledig op de heuvelklassiekers te richten. In het verleden stelde de Belg dat de Amstel Gold Race hem misschien wel het beste ligt van de drie Waalse klassiekers. Dat bewees hij in 2010 en 2011, toen hij zijn machtige versnelling op de Cauberg tentoonspreidde. De nieuwe aankomst is echter geen nadeel voor de BMC-renner, in 2012 werd hij op dit parcours immers wereldkampioen. Met Ben Hermans en de in goede vorm verkerende Greg Van Avermaet heeft Gilberts ploeg overigens meer ijzers in het vuur. De Amerikaanse formatie maakt het zelfs zo bont, dat Samuel Sanchez en Peter Velits tot een dienende rol zijn veroordeeld.

Evenals aartsrivaal Valverde, wist Joaquim Rodriguez deze heuvelklassieker ook nog nooit tot een goed einde te brengen. De korte, steile klimmetjes passen perfect bij de kwaliteiten van Rodriguez, die in 2011 tweede werd achter Gilbert. Toch lijkt de aankomst in Vilt niet in het voordeel te werken van Purito, aangezien hij na een explosie op de Cauberg nog 1,8 kilometer moet overbruggen naar de streep. Maar ook voor zijn team geldt dat er meerdere pionnen kunnen worden ingezet. Aleksandr Kolobnev speelde in het verleden al meermaals een rol tijdens AGR en Daniel Moreno bewees tijdens de Waalse Pijl van 2013 zijn kopman te kunnen overvleugelen als de situatie daarom vraagt.

** Damiano Cunego, Tom-Jelte Slagter & Michal Kwiatkowski
Toch zijn BMC en Katusha niet de enige deftige blokken aan de start. Ook Lampre-Merida liegt er niet om: ex-winnaar Damiano Cunego, wereldkampioen Rui Costa en coming man Diego Ulissi melden zich zondagmorgen allemaal op De Markt in Maastricht. De Italiaan Cunego liet zich na een paar magere jaren dit voorjaar weer zien. In de Ronde van het Baskenland werd de Kleine Prins elfde, maar streed hij tijdens de beklimmingen vooraan mee. Costa moet zich nog bewijzen in dit soort klassiekers, maar dat hij een sterke coureur is staat buiten kijf. Ulissi (24) werd vorig jaar in zijn eerste Amstel 25ste, maar reed afgelopen seizoen een sterk najaar met zeges in enkele klinkende Italiaanse semi-klassiekers. De kans zit er dan ook dik in dat de paars-roze brigade een rol van betekenis gaat spelen.

Ook Garmin-Sharp reist met een sterke ploeg af naar Limburg. Daniel Martin zal dienst doen als kopman van het team, na zijn zege in Luik-Bastenaken-Luik vorig jaar. Sebastian Langeveld, Fabian Wegmann en Thomas Dekker zullen een belangrijke rol spelen voor de Ier, die nog niet in topvorm lijkt te zijn. Daarom moet er ook met Tom-Jelte Slagter rekening worden gehouden. Onze landgenoot heeft in ieder geval bijval van zijn ploegleider Jonathan Vaughters, die denkt dat de kleine Groninger moet kunnen winnen. Slagter is in bloedvorm dit seizoen en heeft deze winter weer een stap gezet. Tijdens zware koersen is hij steeds van voren te vinden en durft hij ook de aanval te zoeken. Mocht hij niet wegkomen, dan kan hij nog altijd gokken op zijn ijzersterke sprint. Wordt Slagter de opvolger van Erik Dekker?

Zijn we dan al door de sterke ploegen heen? ‘Nee’ is daarop het antwoord. De Belgische ploegen Omega Pharma-Quick Step, Lotto-Belisol en Wanty-Groupe Gobert hebben namelijk ook sterke formaties opgesteld. Bij Lotto-Belisol moeten Tony Gallopin, Jurgen Van den Broeck en Jelle Vanendert voor een goed resultaat zorgen. Voor de laatste twee is het echter afwachten of zij nu al over een goede vorm beschikken. Voor Omega Pharma-Quick Step moeten Jan Bakelants, Michal Kwiatkowski en Wout Poels de kastanjes uit het vuur halen. Zdenek Stybar en Tony Martin zullen waarschijnlijk in dienst van deze renners rijden. Dat zou zomaar eens voor Poels kunnen zijn, die met zijn ritzege in het Baskenland aantoonde uitstekend in vorm te zijn. Pim Ligthart start overigens voor Lotto-Belisol, terwijl er met Michel Kreder bij Wanty-Groupe Gobert nog een landgenoot aan het vertrek verschijnt. Bij zijn ploeg mogen we het nodige verwachten van Björn Leukemans, die in het verleden al drie keer zevende werd. Zijn laatste zevende plek dateert van vorig seizoen.

* Vincenzo Nibali, Wout Poels, Simon Gerrans & Ben Swift
En wat te denken van Astana? Met Vincenzo Nibali aan de start hebben zij een kopman die in de finale een rol zou moeten kunnen spelen. Jakob Fuglsang en voormalig winnaar Enrico Gasparotto zullen hem flankeren, evenals Lieuwe Westra. Bij Orica-GreenEDGE vertrouwt men dan weer op Australisch kampioen Simon Gerrans. Hij werd vorig jaar derde en kan de wedstrijd dus goed aan. Daarnaast leek hij tijdens de Brabantse Pijl van woensdag met de benen te spelen. Voor Michael Matthews lijkt de wedstrijd nog te zwaar, maar ook Bling ging afgelopen woensdag makkelijk mee. De wereldkampioen bij de beloftes van 2010 is ambitieus, liet hij via Twitter weten. Met onder meer Simon Clarke, Michael Albasini en Pieter Weening beschikken de Australiërs eveneens over een prima team.

Een groot aantal teams zal dus in staat zijn om de koers te dragen. Renners van andere ploegen zouden hiervan kunnen profiteren. De lijst met kanshebbers lijkt onuitputtelijk, al zal een enkeling zich in de finale alleen moeten redden. Romain Bardet bijvoorbeeld, want het is nog maar de vraag of Carlos Betancur de oude is na zijn mysterieuze infectie. Roman Kreuziger lijkt hetzelfde probleem te hebben als Bardet, al is Nicki Sörensen goed in orde en komt Karsten Kroon tijdens deze koers altijd bovendrijven. De Tsjech bewees vorig jaar echter dat hij zijn zaakjes ook uitstekend alleen kan afhandelen.

Outsiders voor de winst zijn Geraint Thomas en Ben Swift van Team Sky. Thomas liet de afgelopen weken een goed vormpeil optekenen, maar staat pas voor de eerste keer aan de start in Maastricht. Zijn ploeg- en landgenoot Swift liet vooral in de voorlaatste etappe in het Baskenland zien dat hij wel eens de dark horse kan zijn komende zondag. In een zware etappe naar Xemein overleefde hij de beklimmingen en liet hij in de sprint de anderen vervolgens volslagen kansloos. Daarnaast werd hij tijdens La Primavera derde; iemand om in de gaten te houden. De Britse equipe beschikt verder over onder andere de sterke Noor Edvald Boasson Hagen.

Tot slot zal ook Johnny Hoogerland zich willen tonen voor eigen publiek. De aanvalslustige Zeeuw rijdt natuurlijk rond in zijn rood-wit-blauwe kampioenstrui, maar is daarnaast lid van Gianni Savio’s Androni Giocattoli-ploeg. Zij mogen deelnemen op basis van een wildcard en zullen waarschijnlijk het offensief kiezen. Sonny Colbrelli en Enrico Battaglin van Bardiani-CSF kiezen allicht voor hetzelfde strijdplan. Ze waren vorig jaar beide goed voor ritwinst in de Giro d’Italia en ook tijdens Milaan-San Remo lieten zij zich laat in de finale opmerken. Sylvain Chavanel en Davide Rebellin zijn inmiddels op respectabele leeftijd en lijken hun beste tijd gehad te hebben, of kunnen zij verrassen op hun oude dag? En wat valt er te verwachten van Fränk en Andy Schleck? In het verleden deden de Luxemburgers altijd mee voor de winst in dit soort klassiekers. Fränk wist in 2006 zelfs te winnen, maar de afgelopen jaren lijkt de magie van beide broers te zijn verdwenen.

Favorieten volgens WielerFlits
**** Alejandro Valverde
*** Philippe Gilbert, Joaquim Rodriguez
** Damiano Cunego, Tom-Jelte Slagter, Michal Kwiatkowski
* Vincenzo Nibali, Wout Poels, Simon Gerrans, Ben Swift

Deelnemerslijst Amstel Gold Race 2014

Weer en TV
De weersverwachting voor Valkenburg aan de Geul komende zondag is wisselvallig. Volgens Weeronline stijgt het kwik tot 17 graden Celsius, maar is er daarnaast 75% kans op neerslag. De bewolking lijkt de gehele dag de overhand te hebben, al is er naast de buien (’s morgens) ook ruimte voor de zon (’s middags). De wind komt vanuit het noordoosten en waait lichtjes door met windkracht drie. Typisch Nederlands weer, wat resulteert in een weercijfer van zeven.

De Limburgse zender L1 schenkt niet alleen op zondag aandacht aan de wedstrijd. Zo is op zaterdagmiddag bijvoorbeeld de toerversie live te volgen. De NOS, Sporza en Eurosport brengen zondag rechtstreeks verslag uit van de Amstel Gold Race. Tussen vier en vijf zal dan duidelijk worden wie na zijn overwinning in de 49ste editie het glas bier aan de mond mag zetten.