Materiaalzone 
Fietstoerisme 
Nog altijd ‘mixed emotions’ over Mixed Team Relay op WK wielrennen
Sinds 2019 is de ploegentijdrit onderdeel van het WK wielrennen in de vorm van een Mixed Team Relay. Een gemengde ploegentijdrit, zoals u het wil noemen. Heel groot wil dat onderdeel alleen nog niet worden op het wereldkampioenschap, iets wat ook op het EK speelt. Dat Nederland zich vanaf 2024 terugtrekt, is misschien wel tekenend voor het imago van het mannen- en vrouwenonderdeel. WielerFlits werpt een blik op de historie.
De Mixed Relay is een relatief nieuw onderdeel in de wielersport. Jarenlang was de ploegentijdrit voor merkenteams een discipline op het WK wielrennen, maar sinds 2019 werd door de UCI een Mixed Relay-ploegentijdrit voor landen in het leven geroepen. Het mag een prestigeproject van de Internationale Wielerunie genoemd worden.
De UCI wilde met de introductie van een mixed-onderdeel de gendergelijkheid stimuleren in het wielrennen, zoals in meer (vooral olympische) sporten het geval is de laatste jaren. Zoals tijdens de Spelen van Tokio en Parijs, waar meer gemengde onderdelen dan ooit op het programma stonden. Het werden gekscherend ‘de korfbal-Spelen’ genoemd in een prominente Belgische krant. Het Mixed Relay-plan werd op het WK geïntroduceerd en vervolgens door de Europese wielerunie overgenomen.
De Zwitserse vrouwen tijdens het WK 2023 in Glasgow – foto: Cor Vos
Regels van de Mixed Team Relay
De landenteams starten met drie mannen en drie vrouwen, waarbij de bondscoaches zowel beloften als profs mogen selecteren. De mannen en de vrouwen starten apart van elkaar, maar rijden wel over hetzelfde parcours. Eerst vertrekken de drie mannen. Zodra de tweede man de streep bij start-finish is gepasseerd, mogen de drie vrouwen van start. De tijd van de tweede vrouw aan de finish geldt als eindtijd.
De eerste wereldtitel ging naar Nederland – foto: Cor Vos
De eerste editie van het wereldkampioenschap Mixed Relay ploegentijdrit, in 2019, werd gewonnen door Nederland. Amy Pieters, Riejanne Markus, Lucinda Brand, Bauke Mollema, Koen Bouwman en Jos van Emden klokten in Harrogate de beste tijd. Het jaar nadien was er vanwege de coronacrisis sprake van een ingekort WK, zonder Mixed Relay, en in 2021 ging Duitsland er met de zege vandoor. De jaren daarna snelden de Zwitserse specialisten twee keer naar goud.
De teneur rondom het relatief nieuwe, gemengde onderdeel is wel aan het veranderen. Grote namen laten vaak verstek gaan voor dit onderdeel – zij geven voorrang aan de individuele tijdrit en/of de wegwedstrijd – en het niveau van het deelnemersveld is vaak teleurstellend.
In 2019 deden elf landen mee en daarna dertien (2021), zestien (2022) en achttien (2023). Maar daarbij gaf de UCI ook kansen aan het eigen World Cycling Centre en exotische en niet-wielerlanden als Samoa, Afghanistan, Mauritius, Nieuw-Caledonië en Tahiti. Het aantal landen dat met een competitief team start, schommelt bij alle edities rond de tien à twaalf.
De kritiek op de Mixed Relay kwam in de zomer van 2024 meer tot uiting toen de KNWU bekendmaakte dat Nederland niet meer gaat starten op kampioenschappen. Een groot wielerland dat ontbreekt, en het is afwachten of andere landen gaan volgen. “Met de enorm drukke kalenders van de renners is het helaas niet mogelijk gebleken dit organisatorisch voor elkaar te krijgen”, zei bondscoach Koos Moerenhout daarover. “Dit is echt een onderdeel wat je gezamenlijk als team de tijd en focus wil geven wat het verdient om tot het best mogelijke resultaat te komen. Als blijkt dat je dit niet op de meest optimale manier kunt doen, dan moet je helaas besluiten niet deel te nemen.”
Laatste winnaars WK Mixed Team Relay ploegentijdrit
2023: 
Zwitserland
2022: Zwitserland
2021: 
Duitsland
2020: Niet verreden
2019: 
Nederland
Op het WK wielrennen 2024 in Zwitserland staat de Mixed Team Relay op woensdag 25 september.
Zou zomaar bij de UCI kunnen werken
Misschien ligt de toekomst wel in een Mixed Relay voor merkenploegen, nu de meeste grote teams intussen een mannen- en een vrouwenteam hebben. Het zou wel een prestigieuze clash tussen Visma, UAE, Lidl-Trek, FdJ, AG Insurance-Quick Step kunnen zijn zo. En drie renners uit het mannen- en vrouwenteam hiervoor vrijmaken lijkt me planmatig nog wel te doen.
Tegelijkertijd is de ploegentijdrit al een ondergesneeuwd kindje in het wielrennen. Soms moet je ook durven zeggen dat iets gewoon niet werkt.
Een heel jaar koersen in een merkteam en dan één of nu met het ek erbij max twee keer per jaar voor je land om de europese- of wereldtitel strijden is al bijzonder, dat zie je niet of nauwelijks in andere sporten, je bent daarmee al een uitzondering. Vervolgens mix je dit met mannen en vrouwen door elkaar in een ploegentijdrit, een discipline die geen enkele vaste bodem heeft op de kalender.
Ik ben groot voorstander om het WK ploegentijdrit voor merkenteams weer in te voeren maar dan moet je zorgen dat deze discipline wel vast op de kalender komt.
Oplossing:
Maak de ploegentijdrit voor merkenteams een verplichte discipline in elke grote ronde, zowel bij de mannen als de vrouwen.
Maak de ploegentijdrit voor merkenteams een verplichte discipline in de grote rondes van één week één keer per twee jaar. Dus ene jaar Parijs Nice en andere jaar in de Tirreno. Ene jaar in de Dauphine en andere jaar in Ronde van Zwitserland.
Op deze manier rijden de merkenteams elk jaar in ieder geval 5 ploegentijdritten en wordt aandacht schenken aan deze discipline ook strategisch veel meer van belang. De regenboogtrui of helm of iets dergelijks kan dan ook worden gedragen en dat geeft gewoon meer smoel aan dit mooie onderdeel in de sport.
Kies als locatie een plek in west Europa, dan vallen de kosten ook mee.