Materiaalzone 
Fietstoerisme 
NAVO-top legt bom onder Nederlands wielrennen: koersen keren in 2026 mogelijk niet terug
Interview De NAVO-top in juni volgend jaar in Den Haag legt een bom onder de Nederlandse wielerkalender. In aanloop naar het evenement schroeft de Nederlandse regering de beveiliging van ons land flink op. Het resultaat daarvan is dat er van 1 januari tot 31 augustus 2025 geen enkele politie-inzet mogelijk is bij wielerwedstrijden. Manager Sport bij de KNWU Joost van Wijngaarden legt uit bij WielerFlits.
Heftig nieuws op deze woensdagmiddag, Joost.
“Absoluut. Enige tijd geleden is de KNWU al ingelicht. Dat was in september. Toen was het verhaal nog dat deze situatie vanaf half april zou optreden. En zeer recent zijn we geïnformeerd dat die periode vanaf het begin van het wielerseizoen al geldt. En dat ook de grootste wedstrijden hier last van gaan krijgen.”
Als we dat meteen plat slaan: hoe veel wedstrijden staan er dan nu op de tocht?
“We hebben op onze nationale kalender van klassiekers en internationale koersen zo’n tachtig wedstrijden staan. Een deel daarvan – zeker de nationale koersen – zijn afgelopen jaren al overgeschakeld op alternatieven parcoursen, zoals omlopen. Dus ik vermoed dat er zo’n veertig wedstrijden overblijven die in het afgelopen seizoen 2024 politie-inzet hadden. Zij zullen dat nu op een andere manier moeten doen. Dat is dus ongeveer de helft, ja.”
De Nederlandse seizoensopener op de UCI-kalender is normaal de Ster van Zwolle, begin maart. Hoe groot is voor dat soort wedstrijden het probleem, gezien de tijdsdruk die erachter zit?
“In principe betekent dit nieuws voor geen enkele koers dat ze niet kan doorgaan. Wat ons betreft mag en kan elke wedstrijd plaatsvinden. Maar we zullen met elkaar wel voor iedere koers een alternatief moeten vinden. Dat kunnen er twee zijn: of we proberen zoals de Betcity Elfstedenrace afgelopen oktober heeft gedaan, dat motorbegeleidingsteams de rol van de politie overnemen. Dat is één. Maar we weten ook dat dit een heel kostbare en arbeidsintensieve methode is.
De Betcity Elfstedenrace vond in oktober plaats zonder politie-begeleiding – foto: Cor Vos
De tweede optie is om parcoursen in te korten, zodat een motorbegeleidingsteam dat goed aankan. Op die manier vinden er al een hele hoop wedstrijden in Nederland plaats. Als je bijvoorbeeld kijkt naar de Clubcompetitie-kalender met nationale klassiekers, daar vindt bijna geen enkele wedstrijd nog plaats met politie-inzet. Die passen dit systeem allemaal al toe.
Het verschil is nu dat ook de grootste wedstrijden in Nederland dit moeten gaan toepassen. Je noemt de Ster van Zwolle, maar dat gaat ook gelden voor Olympia’s Tour en zelfs de Amstel Gold Race. Zij zullen naar alternatieven moeten kijken.”
Wat als dat in een worst case scenario nu niet lukt, dat de Amstel Gold Race die mogelijkheid niet vindt. Gaat er dan een streep door zo’n wedstrijd voor komend jaar?
“Die keuze ligt altijd bij de organisator. Wij zetten als KNWU nooit zelf een streep door een wedstrijd. De organisator zal al zijn mogelijkheden moeten nagaan. In het voorbeeld van de Amstel is – denk ik – het slechtste scenario dat zij misschien terug zullen moeten naar zo’n corona-editie op de WK-omloop, met de Bemelerberg en de Cauberg. En dan hopen dat het één jaar zo is vanwege de NAVO-top en dat de Amstel daarna gewoon weer politiebegeleiding krijgt.
Maar voor heel veel koersen is dit wel het signaal dat het anders moet. Denk aan de Ronde van Noord-West Overijssel, de Midden Brabant-Poort Omloop, de Ronde van Limburg, Omloop der Kempen, Veenendaal-Veenendaal, dat soort type-koersen. Voor hen is het zaak om zich nu om te vormen tot een wedstrijd op een omloop. Het idee is dat de politie-inzet de komende jaren – dus ook na 2025 – nog verder zal terugvallen en dat dit een blijvend scenario is.”
Ook geen politie voor de Amstel Gold Race komend jaar – foto: Cor Vos
Met andere woorden: de NAVO-top brengt die transitie nu misschien wel in een gigantische stroomversnelling?
“Nou, dit NAVO-top-jaar is wel echt extreem. Ik verwacht dat we in 2026 weer over meer politie-inzet kunnen beschikken dan dat we dat komend seizoen kunnen doen. Maar we moeten er wel rekening mee houden – die geluiden laat de politie ook al een beetje doorsijpelen – dat die terugtrekkende beweging zich wel door zal zetten. Hoe snel dat gebeurt, daar laten ze nog niets over los. Daar kunnen wij dus ook nog niet op voorsorteren. Maar dat die terugtrekkende beweging vanuit de politie zich sneller doorzet dan wij zouden willen, ja die zorg is er wel.
Daarom stellen wij in ons persbericht ook dat we zo snel mogelijk aan de slag moeten om die alternatieven mogelijk te maken. Dat kan onder andere door in hele korte tijd zoveel mogelijk van die motorbegeleidingsteams op touw te zetten, dat we die opleiden en certificeren. Dat was al wel een plan, dat zat al in de pijplijn. Maar daar zijn we nu, van zodra dit bericht duidelijk werd, zo snel mogelijk mee begonnen. Om dat te kunnen doen moeten we wel extra mankracht kunnen inzetten. Om die reden hebben we ook aan de ministeries gevraagd om financiering, zodat we ons alternatief versneld kunnen invoeren.”
Voor de beeldvorming: hoe veel van die motorbegeleidingsteams zijn er momenteel in Nederland die dit kunnen en over welke hoeveelheid wedstrijden hebben we het dan die zij kunnen dekken?
“De meest gespecialiseerde club in Nederland die dit momenteel heel goed kan, is het Motorbegeleidingsteam (MBT) uit Assen. Zij hebben in oktober ook dat kunstje met de Betcity Elfstedenrace geflikt. Zij doen dit al meerdere keren per jaar bij wedstrijden op omlopen van vijftien tot twintig kilometer, zoals het Wielerweekend Roden en de Omloop der Zevenheuvelen in Nijmegen. In Zeeland en Zuid-Limburg zitten er ook teams die zulke koersen mogelijk kunnen maken. In totaal zijn dat er zeven. Daar hebben we er alleen simpelweg meer van nodig. Die teams zullen ook in capaciteit per MBT moeten groeien.
Als alle klassiekers van die MBTs willen gebruikmaken, overvraag je de huidige teams. Dat is namelijk een heel intensief traject. Het MBT uit Assen kan maximaal twee tot drie keer per jaar wedstrijden van A naar B begeleiden. Het moet niet zo zijn dat straks veertig organisatoren denken dat zij dat ook wel even gaan doen. We werken er bij de KNWU achter de schermen nu hard aan om die capaciteiten te veranderen.”
Wat voor gevolgen heeft dit dan voor etappekoersen als de ZLM Tour, de Renewi Tour en het Nederlands kampioenschap op de weg?
“Dat is hetzelfde verhaal. De ZLM Tour en het NK zitten in de periode dat de NAVO-top daadwerkelijk plaatsvindt. Voor die twee wedstrijden was het snelst duidelijk dat politie-inzet niet ging lukken. Die organisaties weten al heel lang dat ze het met een motorbegeleidingsteam af moeten kunnen doen. Voor de ZLM Tour betekent dit inderdaad dat je vijf etappes krijgt met lokale ronden. En het NK zal net zoals afgelopen jaar in Arnhem bestaan uit één of meerdere lokale omlopen. Dat scenario zullen we ook voor het NK 2025 moeten vinden. Samen met organisator Courage Events zijn we in een vergevorderde fase over de nieuwe locatie.”
Samenvattend: wat is de boodschap die jij namens de KNWU naar wedstrijdorganisaties wilt afgeven?
“Voor alle koersen die voorheen politiebegeleiding kenden op onze kalender moet dit een heel duidelijk signaal zijn: dit is hét moment om met je wedstrijdparcours over te stappen naar een omloopvariant. Want anders gaat de wedstrijd volgend jaar niet door. De reactie zal straks zijn dat het een vreselijke schande is en dat de KNWU meer had moeten doen aan de lobby voor meer politie-inzet. Het is goed om te vermelden dat we dat de afgelopen maanden ook maximaal hebben gedaan.
We zijn met drie ministeries en met de hoogste ambtelijke bestuurders in gesprek geweest. Maar voor 2025 is dit wat de realiteit is. Die moeten we onder ogen zien en we zullen ons moeten omvormen komend jaar. Op de achtergrond blijven wij volop lobbyen voor maximale inzet, maar wij moeten nu duidelijkheid verschaffen. We hopen dat zoveel mogelijk organisatoren hun koers op de kalender houden in 2025, zodat we in 2026 met hopelijk meer politiecapaciteit weer kunnen spreken van een reguliere kalender.”
Alle wedstrijden standaard zónder uitpubliek, álle, met zelfs verbod die dag op clubkleuren van 'de ander' dragen in een straal van 10K rondom het stadion. Wat paardenverdovingshit in het tapbier en klaar is Kees. Blauwe wijkagent terug op de straat, Henk & Ingrid helemaal happy, wielerkoersen te over.
Die mensen hebben er ook nog een gewone baan naast.
Daarnaast doen ze niet alleen wielerwedstrijden begeleiden.
Maar bv ook truckruns en dergelijke.
Fierljeppen, trefbal, korfbal...
Dus als de regelgeving mbt burgermotards/ Motorbegeleiding er komt zou dat alleen maar gunstig zijn.