Interview Een gemiddelde Tour de France-etappe in zijn wielercarrière verliep rustiger. Deze zomer zien we Stef Clement van hot naar her rennen achter de schermen. Van wielrennen naar de journalistiek. Alsof je water in vuur verandert, zo weinig zien we dat terug. Maar de Noord-Brabander doet het wel. In drievoud zelfs: als analist bij de Avondetappe, als televisiecommentaar op NPO1 én als de nieuwe coördinator wielrennen bij de NOS.

Zes keer reed hij de Tour de France als coureur. Na evenveel jaren de Tour te hebben gevolgd als freelance analist is hij terug in de Ronde van Frankrijk in vaste dienst bij de NOS. Sinds 1 februari is hij coördinator wielrennen. In wielertermen de kopman van wielerredactie. Hij stuurt aan en bepaalt het wielerbeleid bij de Nederlandse Omroep Stichting.

Hoe groot is de NOS-equipe in de Tour?
“De hele productie van de NOS voor de Tour de France bestaat uit ongeveer 85 man. Waarvan zo’n 35 man in Hilversum werkt en een vijftigtal collega’s ter plaatse in Frankrijk. Dat zijn redacteuren, verslaggevers, regisseurs en natuurlijk veel technische mensen, voor de camera’s, het licht en geluid. Een enorme operatie is het. Het is iedere dag weer mooi om te zien hoe dit circus zich door heel Frankrijk verplaatst.”

Jij mag daar als wielercoördinator leiding aan geven. Hoe is dat gelopen?
“Mijn voorganger is zich gaan richten op alles wat met livestreams te maken heeft. Naast televisie, radio en socials wordt streaming steeds belangrijker. Met die overstap kwam er dus een vacature beschikbaar. Ik heb daarop gesolliciteerd en werd uitgenodigd door de sollicitatiecommissie. Terwijl ik met collega-wielercommentator Andries Lamain in januari in Spanje wat ploegen op trainingskamp aan het bezoeken was, hoorde ik dat de commissie had besloten dat ik de meest geschikte kandidaat zou zijn.

Er bleek ook een dienstverband aan vast te zitten. Voor mij is dit een heel grote uitdaging. Ik ben nu 42 jaar en ik vind ook dat je op een gegeven moment vervangbaar bent als analist. Je bent altijd vervangbaar, maar ik denk dat het ook heel gezond is dat je op een gegeven moment de stem op televisie als expert ook weer vervangt door iemand die net uit het peloton komt. Die kan vertellen over nú in plaats van over ‘in mijn tijd’. Dus ook met het oog daarop heb ik ook wel gekeken van: ‘joh, is dit dan niet het goede moment om naar de andere kant over te stappen?’”

Radio-commentator Sebastiaan Timmerman tijdens deze Tour – foto: Cor Vos

Voel je je nu ook journalist?
“Om eerlijk te zijn, voel ik me eigenlijk niet zo heel veel anders dan de andere jaren. Je bent natuurlijk altijd nog oud-renner en je werkt mee in een journalistieke organisatie. Dus ja, ben je dan journalist? Dat weet ik niet. Dat is ook niet aan mij. Ik voel me gewoon mezelf en ik werk graag in deze organisatie. Ik vind het leuk om dingen uit te zoeken: hoe iets tot stand komt en hoe iets werkt.

Mijn functie bestaat vooral uit zaken aan elkaar knopen. Mensen bij elkaar brengen. We hebben natuurlijk televisie, radio, socials en online te bedienen. Dus die vier kanalen moet je met elkaar in contact brengen. En zeker hier in de Tour de France, waar iedereen ook ter plaatse gaat, is het wel zaak dat iedereen van elkaar eigenlijk op de hoogte is wat ze gaan doen.”

Als wielrenner ben je zelf vaak geïnterviewd. Altijd een goede relatie gehad met de media?
“Ik denk dat ik wel een dankbare klant was. Ik heb natuurlijk mijn mening en ideeën, die draag ik uit. In mijn nieuwe functie ben ik daar wel wat voorzichtiger mee. Als coördinator wielrennen ben je faciliterend. Het gaat niet zozeer om wat ik vind of wil. Het gaat vooral om wat we samen maken als NOS. Ik schakel op dit moment tussen die rollen. Dat is uitdagend en leuk en ook een beetje zoeken naar de juiste balans.

Tegelijkertijd was het ook niet zo dat er iemand klaar stond om die honderd dagen als televisie-analist over te nemen. Bovendien vind ik commentaar geven heel leuk. We kijken met de nieuwe hoofdredactie (sinds 1 april is er een nieuwe hoofdredactie, red.) of het wellicht te combineren blijft.

De vorige interim-hoofdredactie was ervan overtuigd dat het niet kon. De huidige hoofdredactie zegt gewoon: oké, laten we dit jaar gewoon kijken hoe het gaat. Laten we ook kijken wat volgend jaar het aanbod is. We hebben natuurlijk geen onbeperkt aanbod aan wielrennen.”

Wat is jouw visie op het wielerbeleid van de NOS?
“Onze positie is natuurlijk wel lastig, omdat we bij de NOS eigenlijk van oudsher voetbal, schaatsen en wielrennen als onze sterkhouders beschouwen en tegelijkertijd willen we een divers aanbod leveren – dat is onze verplichting ook als publieke omroep. Heel de NPO en dus ook NOS Sport worden geconfronteerd met bezuinigingen. Wat blijft over van het wielrennen op de NOS? Terwijl aan de andere kant kleine en grote media, zoals jullie, als paddenstoelen uit de grond zijn gesprongen in de wielerjournalistiek.

Het is een beetje zoeken naar wat onze positie is. Hier in de Tour de France pakken we heel groot uit, terwijl we in de Giro d’Italia – omdat we daar de televisierechten niet hebben en omdat je met bijvoorbeeld de ontknoping van de Eredivisie zit – eigenlijk geen capaciteit hebben gehad om daar aandacht aan te besteden. En dat is wel heel lastig als je als wielercoördinator het slotweekend van de Giro bekijkt en je weet gewoon door allerlei keuzes die gemaakt moeten worden dat we niemand in Rome hebben. Dat doet wel een beetje pijn.”

TV-verslaggever Han Kock in gesprek met Victor Campenaerts voorafgaand aan etappe 10 – foto: Cor Vos

Moet jij in Hilversum de belangen van het wielrennen hard verdedigen?
“We hebben een heel mooie groep die zich hard maakt voor wielrennen. Ik ben daar wel de aanvoerder van. Dus uiteindelijk ben ik wel degene die letterlijk de deur van de rechtenbaas – in dit geval Ralph van Baasbank – binnen moet lopen om te zeggen wat wij volgend jaar heel graag zouden willen uitzenden.

Wat hebben we? Een handvol klassiekers, de Tour de France en de wereldkampioenschappen. Daar zou ik graag de logische klassiekers die daarbij horen aan toevoegen. Zodat je eigenlijk drie verhaallijnen hebt: je hebt vanaf begin februari tot eind april elk weekend topwielrennen bij de NOS, de Tour volg je bij de NOS en de wereldkampioenschappen. Ik denk dat daar binnen onze mogelijkheden dan wel een beetje het plafond wordt bereikt. Van Milaan-San Remo, Strade Bianche en de Giro d’Italia hebben we de rechten niet en we gaan dit jaar voorlopig voor het laatst de Vuelta a España uitzenden.”

Wordt het ook lastiger om binnen de NPO het wielrennen op tv te krijgen?
“Ja. De NPO maakt inderdaad de keuze om nu het EK vrouwenvoetbal altijd op NPO 1 uit te zenden. Tijdens de uitzending verschuiven wij dan naar NPO 2. De Avondetappe past zich ook aan. Live sport gaat altijd voor. En tegelijkertijd zie je inderdaad dat het streamen van programma’s toch in de lift zit. Dat is wel een langzame lift en die sluit misschien niet helemaal aan bij onze vaste kijkersgroep. Je hebt aan de ene kant de ontwikkeling van alternatieve kanalen, maar onze kijker is over het algemeen toch nog iets ouder. Dus dat duurt denk ik wat langer. En ja, de NPO is natuurlijk degene waar bezuinigd moet worden. Dus daar zullen wij ook gewoon in mee moeten.”

Wat gaat de wielerliefhebber daar van merken?
“Vanaf volgend jaar gaan we minder dagen wielrennen uitzenden. Parijs-Nice, de Waalse Pijl, het Critérium du Dauphiné en de Vuelta hebben we voorlopig teruggegeven. We hebben dus een beperkter pakket van ASO-wedstrijden.

Het zijn ook keuzes geweest op basis van: je kunt alles maar één keer uitgeven en als NOS willen we een diverser aanbod aan sporten bieden. Het is een verplaatsing van minder budget naar andere dingen. Dat resulteert in dit verminderde wieleraanbod.”