Materiaalzone 
Fietstoerisme 
Ook kortere cranks voor Jonas Vingegaard, geïnspireerd door grote concurrent Pogacar
Materiaalzone Meer en meer coureurs in het profpeloton kiezen voor een overstap op korte cranks, terwijl er ook steeds kortere cranks beschikbaar komen. Dat laatste blijkt nu Jonas Vingegaard in de Volta ao Algarve is gespot met cranks van slechts 150 millimeter. Dat is maar liefst tien millimeter korter dan de kortste cranks die SRAM normaliter verkoopt.
Jarenlang reed het merendeel van het peloton met cranks tussen de 170 en 175 millimeter lang. Eén van de eerste om te kiezen voor kortere cranks, was Tadej Pogacar. Dit seizoen lijkt de trend definitief door te breken en kiezen nog meer profs in het peloton voor kortere cranks.
Ook bij Visma | Lease a Bike kiezen ze nu voor kortere cranks. De ploeg onderzocht dat al langer, maar liet vorig jaar in gesprek met WielerFlits nog weten terughoudend te zijn met de overstap vanwege de aanpassingen die dat vereiste voor de renners. Nu lijkt de ploeg toch definitief om, want eerder viel al op dat Wout van Aert van 172,5 millimeter lange cranks overstapte naar 165 millimeter lange cranks. Volgens het AD zouden zelfs 27 van de 29 coureurs van de Nederlandse ploeg voor kortere cranks hebben gekozen dit seizoen.
Zo ook Jonas Vingegaard dus. De Deense Tourwinnaar kiest voor exceptioneel korte cranks, zo blijkt uit beelden die op onder meer Instagram zijn opgedoken. Op een video van Instagram-account ibike_studio is te zien dat Vingegaard cranks van slechts 150 millimeter gebruikt; een volle 22,5 millimeter korter dan de cranks waarmee hij vorig jaar reed. De cranks van Vingegaard hebben niet de reguliere kleurcodering van SRAM, die wordt gebruikt om aan te duiden hoe lang ze zijn, noch de reguliere bestickering van SRAM-logo’s. Er lijkt dus sprake te zijn van een speciaal voor hem geproduceerd crankstel.
De vermoedelijk speciaal voor Vingegaard geproduceerde cranks – foto: screenshot Instagram @ibike_studio
In gesprek met het AD verklaart Richard Plugge de keuze van zijn ploeg voor kortere cranks, al geeft hij niet te veel informatie weg. “Afkijken is van alle tijden. Met goed jatten is ook niets mis”, stelt hij. “We zijn ons er van bewust dat UAE Emirates vorig jaar de nummer één is geworden, omdat ze dingen slim hebben afgekeken van ons, zoals wij op onze beurt goed hebben gekeken naar hen. We zagen dat Pogacar en andere renners van Team UAE koersten met kortere cranks. We waren dat ook aan het onderzoeken, maar zij hebben als eerste aangedurfd om het te implementeren en kennelijk werkt het.”
Voordelen van kortere cranks
De kortere cranks hebben op papier verschillende voordelen. Lange tijd werd gedacht dat met langere cranks meer kracht gegenereerd kan worden door een groter hefboomeffect. Dat punt werd in 2001 ontkracht door onderzoek van bewegingswetenschapper James Martin, wat hij publiceerde aan de University of Utah. Dat onderzoek concludeerde dat er amper impact was op vermogen wanneer de cranklengte veranderde, maar dat er wel effect was op trapfrequentie. Bij langere cranks zou de cadans namelijk afnemen.
Het wordt met kortere cranks dus makkelijker een hogere trapfrequentie aan te houden. Alhoewel meningen in de wetenschap daarover verschillen, zou dat mogelijk kunnen bijdragen aan het tegengaan van spiervermoeiing.
Dan is er mogelijk nog een fysiologisch voordeel. Zo zou de gebruiker een meer aerodynamische houding aan kunnen nemen of juist meer bewegingsvrijheid krijgen in dezelfde houding. Een kortere crank zorgt namelijk dat de heuphoek van de gebruiker minder klein wordt als de crank in de hoogste positie is.
Dat voordeel kan op twee manier gebruikt worden. Zo kan er worden gekozen het stuur weer wat lager te zetten, waardoor effectief wordt gefietst met dezelfde heuphoek als bij het gebruik van langere cranks met een wat hoger geplaatst stuur. Anderzijds kan er gekozen worden om juist te fietsen met een minder scherpe heuphoek, wat ervoor zou zorgen dat de ademhaling minder wordt beperkt wat mogelijk een positief effect op het geleverde vermogen van de coureur zou kunnen hebben.
Het is overigens ook niet logisch dat fietsers met een verschillende beenlengte met dezelfde cranklengte rijden. Een kleine loper heeft ook een heel andere paslengte dan een grote.
Samengevat: laat iedereen een eigen keuze maken (ik weet welke de beste is).
Overigens mis ik in al die artikelen ook de nuances. Er zijn ook nadelen aan kortere cranks en het werkt zeker niet voor iedereen.