Materiaalzone 
Fietstoerisme 
Augurkensap is Tadej Pogacars wondermiddel tegen kramp, maar werkt het echt?
Materiaalzone Tadej Pogacar is de torenhoge favoriet om voor het vijfde jaar op rij de Ronde van Lombardije te winnen. Een zekerheid is het allerminst, want naast de tegenstand in het peloton kan de wereldkampioen ook met andere tegenslag te kampen krijgen. Kramp bijvoorbeeld, waar hij eerder al eens last van had in Il Lombardia. Eerder dit jaar bestreed de wereldkampioen het met augurkensap. Is dat echt een wondergoedje tegen kramp? WielerFlits legt uit.
Niemand lijkt Tadej Pogacar dit najaar te kunnen stoppen in eendagskoersen, want na het WK Wielrennen in Rwanda won hij ook het EK en de Tre Valli Varesine. Daarmee is hij de grote favoriet om als eerste wielrenner ooit voor het vijfde jaar op rij de koers van de vallende bladeren te winnen.Dat is nog geen uitgemaakte zaak natuurlijk. Zo leek kramp meermaals roet in het eten te gooien voor Pogacar in finales van grote klassiekers. Tijdens Il Lombardia 2023 kreeg hij in volle finale spierkrampen te verwerken en ook tijdens Parijs-Roubaix dit jaar had hij er last van. Beide keren dronk hij een vloeibaar goedje om de krampen tegen te gaan, met succes.
Dit voorjaar was dat zelfs een bijzonder opvallend drankje: augurkensap. Het klinkt vreemd maar het is echt zo: Tadej Pogacar gaf in een interview na de koers aan dat hij het sap dronk waar augurken normaliter in geconserveerd worden tegen de kramp. Dat goedje zou hem hebben geholpen tegen de onwillekeurige samentrekkingen van de spieren die kramp zijn oorzaak.
Maar waarom augurkensap? En kan dat echt helpen? Jaime Frias, die met zijn bedrijf Frias Food Coaching zich dagelijks bezighoudt met de impact van voeding op sport en prestatie, legt uit dat dat te maken heeft met de samenstelling van dat sap. “In augurkensap zit zout (om de augurken te conserveren) en suiker. Als je in koers veel sodium (zout) verliest, kan je spierfunctie verminderen en kan je voelen dat er kramp aankomt. Door daar dus een shot van te nemen, kan je dat tegengaan, omdat er veel zout in zit.”
Zien we Tadej Pogacar voor een vijfde opeenvolgende keer juichen in de Ronde van Lombardije? – foto: Fotopersburo Cor Vos
In andere woorden: het gaat niet specifiek om het augurkensap, maar vooral om het zout wat daar in zit. “Er zit vaak gewoon een hoge concentratie sodium in. Je hebt speciale middelen, maar een slok augurkensap kan ook helpen als je weet dat je veel zout verliest. Maar het is niet lekker. Je kan beter gewoon zorgen voor een flinke portie sodium in je bidon, dan houd je drinken en eten ook beter vol”, stelt Frias.
Dat Pogacar voor het augurkensap koos, toont volgens Frias aan dat er nood aan de man was. “Ik denk dat Pogacar gewoon een hele hoge concentratie in één keer wilde omdat hij voelde: ik moet wat doen anders val ik stil. Vandaar dat hij het augurkensap tot zich heeft genomen waarschijnlijk.”
Het idee dat kramp door zouttekort komt is echt hopeloos verouderd en dat augurkensap werkt doordat het zout is is ronduit belachelijk. De gequote expert loopt hopeloos achter.
Dat een tekort aan elektrolyten en vocht (natrium, kalium, calcium en magnesium) via zweet kramp zou veroorzaken, is inderdaad nog niet direct aangetoond.
Toch is het te kort door de bocht om te zeggen dat kramp nooit door o.a. zouttekort kan komen. Alleen omdat iets nog niet wetenschappelijk is aangetoond, betekent dat niet dat het onmogelijk is. Het ontbreken van bewijs is niet hetzelfde als bewijs dat het niet zo is. Correlaties en indirect bewijs wijzen erop dat een electrolyten tekort waarschijnlijker bijdraagt aan kramp dan dat het geen effect heeft — net zoals sporters isotone dranken gebruiken, ORS nemen bij diarree of patiënten een infuus krijgen om tekorten aan te vullen.
Uit mijn eigen ervaring merk ik bovendien dat ik sneller kramp krijg zonder magnesium dan met. Placebo? Denk het niet, want ik heb vaker kramp gehad en pas later ontdekt dat ik magnesium was vergeten. Dit laat zien dat individuele gevoeligheid en tekorten een belangrijke rol kunnen spelen, ook al zegt onderzoek gemiddeld dat magnesium weinig effect heeft.