Een aanzienlijk deel van zowel de amateur- als profwielrenners is het slachtoffer van chantage, seksuele intimidatie en pesterijen. Dit blijkt uit het vandaag verschenen rapport ‘Opschakelen. Onderzoek naar ongewenste gedragingen in de wielersport’ van de Koninklijke Nederlandsche Wielren Unie.

De KNWU besloot om in 2017 – naar aanleiding van verhalen over seksueel misbruik in zowel de nationale als internationale sportwereld – Bureau Beke in te schakelen, een onderzoeksinstituut in Arnhem dat onderzoek en advies geeft op het gebied van veiligheid en criminaliteit. Samen met Professor Marjan Olfers – hoogleraar sport en recht aan de Vrije Universiteit van Amsterdam – werd er een onafhankelijk onderzoek gestart, met als doel om zicht krijgen op de aard en omvang van diverse vormen van grensoverschrijdend gedrag binnen de wielersport.

In totaal deden ruim 2000 amateurs en 113 profwielrenners op anonieme basis mee aan het onderzoek, via enquêtes en interviews. Uit het rapport komt naar voren dat een ruime meerderheid te maken krijgt met chantage, intimidatie en pesterijen. Zo geeft bijna de helft van de respondenten aan zich slachtoffer te voelen van chantage. Daarnaast blijkt één op de drie het afgelopen jaar slachtoffer te zijn geweest van fysiek of verbaal geweld.

Rapport: harde cultuur zorgt voor dergelijke excessen 
Volgens de onderzoekers komen deze excessen voort uit de harde cultuur die de wielersport kenmerkt. Zowel renners, ouders, ploegleiders als managers zijn hard voor elkaar. Meer dan een vijfde van de renners geeft aan dat hierdoor het plezier in de sport wordt weggenomen.

Een ander aangestipt probleem is het aanzetten tot gewichtsverlies. Volgens het onderzoek wordt er binnen de wielersport een te grote nadruk gelegd op gewicht en voeding, wat eetstoornissen en psychische problemen zoals depressies en een laag zelfbeeld in de hand zou werken.

‘Leg nadruk op gezonde voeding en gewicht’
Het rapport komt – naast het schetsen van de problematiek – ook met enkele aanbevelingen. Zo pleit men voor het bespreekbaar maken van de huidige ‘cultuur’ binnen de topsportgeledingen en verenigingen, om zodoende een verandering te bewerkstelligen.

Andere aanbevelingen die worden gedaan zijn het benadrukken van de negatieve gevolgen van een laag gewicht, investeren in positieve coaching, het verbeteren van de arbeidsrechtelijke positie van wielrenners door evenwichtige contracten, het opstellen van gedragsregels voor jongeren en ouderen en het vergroten van de bestuurlijke verantwoordelijkheid bij grensoverschrijdend gedrag.