De Jaarmarktcross is in 2024 aan haar 62e editie toe. In het Antwerpse dorpje Niel heeft de veldritklassieker dus al heel wat watertjes doorzwommen. WielerFlits neemt je mee in de historie van de wedstrijd.

Op 11 november 1963 organiseerde de gemeente Niel voor het eerst de Jaarmarktcross. Tot dan werd er elk jaar een loopcross georganiseerd, maar toen de atletiekbond verbood de atleten door de centrumstraten te laten lopen (wat dus juist de charme was tijdens de populaire jaarmarkt) werd overgeschakeld naar een veldrit. Een idee van Ronald Spagnaerts, die in Niel de fietsenfabriek Libertas runde. Libertas was toen overigens sponsor van een profteam.

Intussen is Niel een van de oudste nog bestaande veldritten op de huidige kalender en kan het teren op een rijke geschiedenis met ronkende namen als Erik De Vlaeminck, Roland Liboton, Hennie Stamsnijder, Paul Herygers, Mario De Clercq, Adrie van der Poel, Erwin Vervecken, Richard Groenendaal, Bart Wellens, Lars Boom, Niels Albert, Sven Nys en in recentere jaren Toon Aerts en uiteraard Mathieu van der Poel op de erelijst. Nys is overigens recordhouder met zes overwinningen in het Nielse centrum. Bij de dames won Sanne Cant vijf keer.

Nys en Albert in de clinch in Niel – foto: Cor Vos

Dé Jaarmarktcross – steevast op Wapenstilstand – die de geschiedenis ingaat als een van de meest beklijvende veldritten ooit is die van 2009, een van die jaren waarin de strijd tussen dorpsgenoten en rivalen Niels Albert en Sven Nys bijzonder hevig was.

Bij een van de obstakels hinderde regerend wereldkampioen Albert (onbewust, maar zo leek het niet) publiekslieveling Nys, waarop de massa Niels Albert begon uit de jouwen. De Tremelonaar jende de massa nog extra met een handgebaar, waarna het spel helemaal op de wagen zat. Albert was de kop van Jut en was na afloop zo gefrustreerd dat hij nadacht over stoppen met crossen. Het ging zo ver dat de twee hoofdrolspelers het een paar dagen later mochten komen uitleggen en bijleggen in Sportweekend.

De Jaarmarktcross maakte 23 jaar lang deel uit van de Gazet van Antwerpen Trofee Veldrijden, tot het in 2009 een zogenaamde ‘losse cross’ werd. Een bewust stapje terug, noemden de organisatie het toen. In 2018 maakte de klassieker een eenmalige comeback in het regelmatigheidscriterium (toen de DVV Trofee) en in 2022 maakte het zijn intrede in de Telenet Superprestige.

Ook Van der Poel staat al op de erelijst in Niel – foto: Cor Vos

In het seizoen 2024-2025 staat de Superprestige van Niel op het programma voor maandag 11 november 2024.