De Tour de France start in 2023 voor het tweede jaar op rij buiten de Franse landsgrenzen. Nadat in 2022 Denemarken gastheer was van het Grand Départ, zal in 2023 de belangrijkste rittenkoers van het jaar in Spanje starten. De wielergekke regio Baskenland is namelijk the place to be voor de eerste Touretappes. De regio heeft van organisator ASO drie starts en twee aankomsten toebedeeld gekregen.

Baskische opener  De Tour de France 2023 begint – in tegenstelling tot in 2022 – weer met een rit in lijn. Plaats van dienst is Bilbao, waar ook de eerste gele trui zal worden uitgereikt. Het is de eerste keer sinds 1992 dat het Tourcircus in Spanje begint. Destijds begon de Tour in San Sebastián met een proloog en een rit-in-lijn, gewonnen door respectievelijk Miguel Induraín en Dominique Arnould.

Klimmen op weg naar Laruns en Cauterets  
De derde en laatste etappe in het Baskenland start in Amorebieta en voert langs de Baskische kust, doorheen San Sebastián, richting het Franse deel van Baskenland. In Bayonne zullen de renners finishen na een overwegend vlakke etappe: we mogen hier met andere woorden een eerste sprint tussen de rappe mannen verwachten. De sprinters komen er in de eerste Tourweek overigens maar bekaaid vanaf, want in de vierde en vijfde etappe is het weer klimmen geblazen.

De Tour brengt dit keer al in een zeer vroeg stadium een bezoekje aan de Pyreneeën met aankomsten in Laruns, in het uiterste zuiden van Frankrijk dicht tegen de Spaanse grens, en skigebied Cauterets. Twee jaar geleden koos de Tour ook voor een tussenstop in Laruns. De latere eindwinnaar Tadej Pogačar won er een sprint van een vijfkoppige elitegroep, na een waar spektakelstuk door de Pyreneeën. Voor de laatste Tourpassage naar Cauterets moeten we terug naar 2015: Rafał Majka won toen vanuit een vroege vlucht.

De Puy de Dôme, terug van (zeer lang) weggeweest


Na enkele krachtmetingen in de Pyreneeën is het tijd voor enkele overgangsetappes. De ronde gaat vervolgens verder met ritten naar Tourstad Bordeaux (een plek die onlosmakelijk verbonden is met Rob Harmeling, die er in 1992 een Touretappe wist te winnen) en Limoges.

De klimmers denken echter vooral aan rit negen, die finisht op een wel zeer bijzondere beklimming: de Puy de Dôme. Dit is een grote lavakoepel en een van de jongste vulkanen in het Centraal Massief in Auvergne, het centraal-zuidelijke deel van Frankrijk, met een hoogte van 1464 meter. Het kent een rijke en beruchte historie in de Tour de France. Denk alleen al aan het duel tussen Jacques Anquetil en Raymond Poulidor in de Tour van 1964 of de leverslag die Eddy Merckx er te verduren kreeg in 1975.

De berg werd dertien keer opgenomen in het parcours, maar de gedoofde vulkaan werd in 1988 voor het laatst aangedaan. De Puy de Dôme is maar van één kant toegankelijk en het is bovendien erg smal richting de top, wat verre van ideaal is voor het steeds groter wordende Tourcircus. Tourbaas Christian Prudhomme is echter ook een wielerromanticus en dus zal de Puy de Dôme na 35 jaar weer zijn opwachting maken in de Tour. In de laatste vier loodzware kilometers zal er wel geen publiek worden toegelaten.
 

Een loodzware exercitie door de Alpen  

Op de top van de Puy de Dôme komt de Tour even tot rust, want na negen etappes is het tijd voor een welverdiende rustdag. De renners krijgen de mogelijkheid om wat stoom af te blazen, en zich mentaal en fysiek weer op te laden voor de tweede Tourweek. Beginnen doen we met drie verraderlijke overgangsetappes in het zuiden van Frankrijk, niet ver van de Alpen. Op weg naar Issoire, Moulins en Belleville-en-Beaujolais kunnen er verschillende wielerverhalen worden geschreven.

De klassementsrenners moeten ook zeker op hun hoede zijn, maar die zullen toch vooral toeleven naar vier zeer zware en ongetwijfeld beslissende Alpenritten. De eerste rit door het bekende gebergte voert naar de top van de Grand Colombier. Dit is een beklimming die we vooral kennen als scherprechter in de Tour de l’Ain, maar voor de laatste Tourpassage hoeven we ook maar twee jaar terug in de tijd. In 2020 was Tadej Pogačar in een elitesprint te sterk voor zijn landgenoot Primož Roglič en Australiër Richie Porte.

De tweede Alpenonderneming voert de renners van Annemasse naar skioord Morzine. De echte wielerkenners weten dan al hoe laat het is. Wie Morzine zegt, zegt ook al snel de Col de Joux-Plane. Deze net geen 11 kilometer lange Alpencol, aan een gemiddelde van ruim 8%, is een van de zwaarste beklimmingen in de Alpen en boezemt de renners behoorlijk wat angst in. Richie Porte noemde het ooit ‘een nachtmerrie van een beklimming’.

Een laatste omwenteling in de Vogezen?

Na de laatste Alpenrit naar Courchevel is er tijd om op adem te komen, al is dit in een koers als de Tour de France natuurlijk wel relatief. In de overgangs/sprintersrit naar Bourg-en-Bresse zal er normaliter weinig gebeuren, de rit naar Poligny is ook voor de snelle mannen. Op de laatste zaterdag van de Tour pakt de organisatie uit met een allerlaatste bergrit. Dit keer zijn de Vogezen aan de beurt en staan de Petit Ballon en de Col du Platzerwasel onder meer op het menu.

Op de flanken van de Platzerwasel zal de beslissing vallen in de strijd om de eindzege en de overige ereplaatsen. Wie zaterdagmiddag in het bezit is van de gele trui, z